Về xã Phước Chiến (Thuận Bắc) chúng tôi chứng kiến nhiều đổi thay. Nơi miền núi này khi xưa đến mùa khô bà con phải xuống suối gùi từng can nước, nay nước máy đã về tận nhà. Nghe đồng chí Đá Mài Bắn, Bí thư Đảng ủy xã kể chuyện đưa nước máy về phục vụ đồng bào quả lắm gian nan. Mươi năm trước, Nhà nước xây dựng cho xã hệ thống nước tự chảy, dẫn nước từ suối Tập Lá về các thôn, nhưng công trình đưa vào sử dụng chưa lâu bộc lộ nhiều hạn chế: Mùa khô nước không tới nơi, khi có mưa nước chảy xối xả cuốn theo cả lá rừng, mất vệ sinh, không sử dụng được. Năm 2012, xã tiếp tục được đầu tư xây lại hệ thống cấp nước hiện đại, công suất 500 m3/ngày-đêm, người dân mới hết cảnh chắt chiu từng giọt nước.
Hệ thống nước sạch xã Phước Chiến (Thuận Bắc).
Có nước máy, đã làm thay đổi tập quán sinh hoạt lạc hậu của bà con nơi đây, nhiều gia đình xây nhà tắm, lắp vòi hoa sen sử dụng. Chị Chamaléa Thị Lượm ở thôn Tập Lá, phấn khởi: Trước đây mọi sinh hoạt như tắm, giặt, nước nấu ăn hàng ngày đều xuống suối. Do nguồn nước cách xa nơi ở, nên trẻ con trong thôn có khi cả tuần mới được mẹ dẫn xuống suối tắm một lần. Ăn, ở không hợp vệ sinh, nên thường xảy ra dịch bệnh, ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân. Từ khi có nước máy, sinh hoạt hàng ngày thuận tiện hơn nhiều. Không riêng gì ở xã Phước Chiến, mà nhiều vùng đồng bằng, vùng sâu, vùng xa khác như Ma Nới (Ninh Sơn), Phước Hòa, Phước Bình (Bác Ái), Phước Hà (Thuận Nam)… cũng đã có nước sạch sinh hoạt.
Kết quả đạt được đó là nhờ có sự nỗ lực vượt qua khó khăn trong thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về Nước sạch và vệ sinh môi trường của Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh môi trường tỉnh. Đồng chí Nguyễn Văn Hoàng, Giám đốc Trung tâm, cho biết: Với quyết tâm đưa nước sạch về nông thôn trên phạm vi rộng từ đồng bằng đến vùng núi, Trung tâm đã triển khai nhiều phần việc thiết thực, trong đó tập trung huy động các nguồn lực xây dựng, nâng cấp, cải tạo công trình cấp nước. Trong 5 năm (2010-2014), có thêm 9 công trình cấp nước sạch cho nông thôn được xây mới; 24 công trình được nâng cấp, sửa chữa, nâng tổng số hệ thống cấp nước tập trung do Trung tâm quản lý lên 40 công trình. Các công trình xây mới đảm bảo kỹ thuật, phát huy hiệu quả tốt, cung cấp nước đầy đủ quanh năm cho người dân.
Trong thực hiện nhiệm vụ, Trung tâm đặc biệt quan tâm đến chất lượng nước, coi đây là tiêu chuẩn hàng đầu. Do đó, dù điều kiện kinh phí hạn hẹp, nhưng Trung tâm vẫn nhận những hệ thống cấp nước ở các địa phương có tính phức tạp, bị hư hỏng, không phát huy hiệu quả, để nâng cấp, sửa chữa, khai thác, đầu tư hoàn chỉnh đảm bảo chất lượng nước đầu ra. Cụ thể, đã nâng cấp hệ thống cấp nước ở xã Lâm Sơn, Ma Nới (Ninh Sơn), Suối Lạnh (Bác Ái), Lợi Hải (Thuận Bắc)… Ngoài ra, Trung tâm còn chủ động tìm nguồn nước bổ sung vào mùa hạn, như kết nối đường ống, xây dựng hệ thống cấp nước tạo nguồn dọc kênh Nam và kênh Bắc để khi đóng nước nạo vét, gia cố kênh, công trình vẫn đảm bảo cấp nước liên tục.
Công tác quản lý các hệ thống cấp nước gần đây có sự đổi mới, khắc phục được tình trạng lãng phí nước. Đồng chí Nguyễn Văn Hoàng, cho biết: Trước đây các công trình cấp nước khi xây dựng xong giao cho địa phương quản lý. Do ý thức của người dân thấp, không có trình độ chuyên môn tiếp quản, vận hành, nên sau một thời gian ngắn đưa vào sử dụng các công trình cấp nước đều hư hỏng, ngưng hoạt động. Từ khi tỉnh có chủ trương giao các hệ thống cấp nước tập trung cho Trung tâm quản lý, khai thác, các công trình đã phát huy hiệu quả tốt. Hiện nay, mỗi công trình cấp nước đều có tổ quản lý, cán bộ kỹ thuật thường xuyên kiểm tra, nên mọi sự cố xảy ra sớm được phát hiện, xử lý kịp thời. Trung tâm còn phát động phong trào trồng cây xanh, giữ gìn vệ sinh môi trường, tuyên truyền vận động nhân dân nâng cao ý thức thực hành tiết kiệm nước sinh hoạt…
Trong thời gian tới, Trung tâm sẽ gắn thực hiện nhiệm vụ với Phong trào Xây dựng nông thôn mới. Tập trung đầu tư xây dựng, nâng cấp, sửa chữa các hệ thống cấp nước ở những xã điểm xây dựng nông thôn mới để sớm đạt tiêu chí về nước sạch và vệ sinh môi trường; phấn đấu đến 2020 có 95% dân số ở nông thôn được cấp nước sinh hoạt hợp vệ sinh.
Anh Tùng