Tham nhũng thường len lỏi theo các "con đường tiểu ngạch"

Tiếp tục Kỳ họp thứ 3, sáng 7/6 các đại biểu Quốc hội đã thảo luận ở hội trường để đánh giá bổ sung kết quả thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2011; việc triển khai thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2012.

Miễn giảm thuế để cứu doanh nghiệp

Về cơ bản, các ý kiến đều ghi nhận trong bối cảnh suy giảm kinh tế của thế giới, việc điều hành nền kinh tế tương đối ổn định như hiện nay là một thành công lớn của Chính phủ. Tuy nhiên, các đại biểu cũng bày tỏ băn khoăn, lo lắng về thực trạng của nền kinh tế. Đó là, chính sách tài khoá thắt chặt, chính sách tiền tệ chặt chẽ trong thời gian qua đã có những tác động tiêu cực đến nền kinh tế, đó là sản xuất đình đốn, hàng tồn kho lớn, nhiều công trình đầu tư xây dựng dở dang, số lượng doanh nghiệp giải thể, ngừng hoạt động gia tăng dẫn đến tình trạng thất nghiệp, thiếu việc làm… Trong đó, tình trạng khó khăn của doanh nghiệp đã trực tiếp tác động đến sức tăng trưởng của nền kinh tế được nhiều đại biểu nhắc đến.

Theo đại biểu Nguyễn Cao Sơn (tỉnh Hòa Bình), dự báo của nhiều cơ quan cho thấy trong năm 2012, trên cả nước sẽ có khoảng 50.000 doanh nghiệp phải ngừng kinh doanh. Riêng ở Hòa Bình, đại biểu cho biết hiện có gần 850 trên tổng số hơn 2.100 doanh nghiệp đang lâm vào tình trạng làm ăn thua lỗ, hoặc phải giải thể, phá sản, ngừng hoạt động trong những tháng đầu năm.

Đại biểu cho rằng gói giải pháp về thuế, phí trị giá 29.000 tỷ đồng vừa được Chính phủ công bố là đúng, nhưng chưa đủ mạnh để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp. Đại biểu đề nghị mở rộng đối tượng được hỗ trợ về thuế sang các lĩnh vực như vận tải, may mặc, da giày…, lập quỹ hỗ trợ thành lập doanh nghiệp, quỹ bảo lãnh tín dụng… Đại biểu cũng đề nghị Quốc hội, Chính phủ cho miễn thuế đối với các dự án mà ngân sách nợ doanh nghiệp.

Đại biểu Đỗ Văn Vẻ (tỉnh Thái Bình) nhất trí với các giải pháp mà Chính phủ đưa ra để duy trì và phát triển nền kinh tế Việt Nam trong giai đoạn tiếp theo. Đại biểu mong muốn Chính phủ và Quốc hội sớm tiếp tục đưa ra các giải pháp hữu hiệu để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và nông nghiệp, nông thôn như: hạ lãi suất ngân hàng thấp hơn nữa; thanh giảm, miễn các loại thuế cho doanh nghiệp…

Đại biểu Bùi Đức Thụ (tỉnh Lai Châu) cũng cho rằng, việc sử dụng biện pháp mạnh trong thắt chặt tiền tệ đã dẫn đến khó khăn cho nền kinh tế, nhiều doanh nghiệp đã ngừng hoạt động. Đại biểu đề nghị theo dõi sát thị trường để điều hành chính sách tiền tệ cho phù hợp, khắc phục tình trạng “thắt quá chặt, nới quá nhanh” dẫn đến tình trạng lạm phát lại có nguy cơ quay trở lại làm mất ổn định kinh tế vĩ mô.

PMU 18, Vinashin, Vinalines là những bài học đáng giá

Thảo luận tại hội trường, đại biểu Lê Như Tiến (tỉnh Quảng Trị) đã dành trọn thời gian để nói về vấn đề tham nhũng. Đại biểu cho rằng tham nhũng có ở khắp nơi, với nhiều "mặt nạ" khác nhau. Lĩnh vực màu mỡ để nảy sinh tham nhũng là đất đai, tài nguyên khoáng sản, đầu tư xây dựng cơ bản, thu chi ngân sách, quản lý vốn và tài sản nhà nước, mua bán tài sản công… kể cả bổ nhiệm cán bộ.

Chỉ riêng đất đai, trên 35.000 ha bỏ hoang hóa, cấp sai đối tượng, chuyển đổi sai mục đích và nhiều dự án treo xuyên thế kỷ của trên 10.000 tổ chức, đơn vị là lĩnh vực phát sinh nhiều tham nhũng tiêu cực nhất. Trong khi đó, các cơ sở y tế, các thiết chế văn hóa, cơ sở giáo dục đang thiếu đất nghiêm trọng.

Cũng theo đại biểu này, gần đây dư luận xã hội và cử tri đặc biệt quan tâm đến các "quả đấm thép" của nền kinh tế, đó là các tổng công ty, tập đoàn nhà nước mà các doanh nghiệp vừa và nhỏ luôn kính cẩn nghiêng mình gọi là các "ông lớn, các đại gia". Sau PMU 18, Vinashin nay lại Vinalines..., mỗi doanh nghiệp này đã làm thất thoát lãng phí, nợ đọng hàng chục nghìn tỷ đồng của Nhà nước, của nhân dân.

Theo đại biểu, phải chăng là do nhà nước quá nuông chiều các "công tử" này, sẵn sàng cung ứng ngân sách mà chưa xem xét năng lực thực sự, khả năng hoạt động. Nhà nước sẵn sàng mở ngân khố, hầu bao quốc gia để hỗ trợ, cứu trợ khi họ sa chân càng khiến họ muốn bao cấp mãi.

Đại biểu Tiến phân tích tham nhũng, tiêu cực không đi theo đường chính ngạch mà thường len lỏi theo những con đường tiểu ngạch. Đó chính là những quý bà, quý cô, quý cậu, quý người thân trong gia đình. Bằng cách chuyển đổi tiền và tài sản của chủ sở hữu khác nhau, bằng cách dùng tài sản, nhà xe, số liệu thu chi tài chính "ma" mỗi khi thanh tra, kiểm toán sờ đến. Rồi còn rất nhiều hình thức mừng lên chức, mừng nhà mới với những thẻ tín dụng trị giá hàng chục nghìn USD, khuyến mại gia đình tour du lịch nước ngoài, thậm chí còn tặng cả căn hộ, ôtô khi lên chức.

Theo đại biểu, có một nguyên lý khi phòng chống tham nhũng là đôi khi ta hay lãng quên rằng ở đâu phát sinh tham nhũng ở đó sẽ có cơ chế phòng ngừa nó. Ở đâu có quyền lực thì ở đó cần có cơ chế kiểm soát quyền lực để tránh dẫn đến lạm quyền, chuyên quyền. PMU 18, Vinashin, Vinalines là những bài học đáng giá. "Biểu hiện của tham nhũng càng tinh vi phức tạp, chúng ta càng phải có bộ máy chống tham nhũng tinh thông, tinh nghệ, thiện chiến. Phải có những bao công quả cảm, công minh chính đại, trong sáng vô tư, dám cởi bỏ cả mũ ô sa của mình và chức tước của mình để tuyên chiến với tham nhũng" – đại biểu nhấn mạnh.