Phát huy vai trò người có uy tín trong phòng, chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống

Phước Hà (Thuận Nam) là xã vùng cao, chủ yếu là đồng bào Raglai sinh sống. Trước đây, địa phương từng được xem là “điểm nóng” về TH và HNCHT của huyện. Trung bình mỗi năm, toàn xã có hơn chục cặp đôi “trẻ con” được gia đình hai bên chấp thuận về chung sống với nhau. Bởi, bà con vẫn còn xem nhẹ các tác hại và hệ lụy mà TH và HNCHT để lại. Tuy nhiên, năm nay, toàn xã không xảy ra bất cứ vụ nào. Có được kết quả này là nhờ sự vào cuộc quyết liệt của các cấp ủy, chính quyền địa phương trong việc tuyên truyền, vận động người dân, nhất là lực lượng NCUT. Ông Tạ Yên Chao, NCUT thôn Là A cho biết: Tình trạng TH và HNCHT đã tồn tại dai dẳng từ nhiều thế hệ tại địa phương. Từ thực tế, nhiều cặp vợ chồng trẻ lấy nhau không có điều kiện phát triển kinh tế dẫn đến cái nghèo, xích mích, bạo lực, chia tay. Trẻ em sinh ra suy dinh dưỡng, khuyết tật... Nhận thức được những tác hại trên, khi được bầu làm NCUT, tôi luôn coi việc nâng cao hiểu biết về TH và HNCHT cho bà con là trọng tâm hàng đầu. Nói đi đôi với làm, tôi động viên các con cháu, họ hàng, học sinh trong lứa tuổi vị thành niên cố gắng, chăm chỉ học tập để tìm kiếm tương lai; không lấy vợ, lấy chồng sớm. Đồng thời, dẫn dắt những trường hợp, hậu quả TH và HNCHT để lại. Nhờ vậy, nhận thức bà con dần được chuyển biến, nhất là thế hệ trẻ.

Ngoài việc tuyên truyền, vận động, NCUT trên địa bàn tỉnh phối hợp tích cực cùng cán bộ thôn, xã nắm bắt các trường hợp có dấu hiệu TH, HNCHT để vận động, khuyên nhủ các gia đình, thanh niên không sống chung và tổ chức đám cưới. Nếu các trường hợp vẫn cố chấp thực hiện thì không “cả nể” và báo chính quyền, lực lượng chức năng xử lý theo đúng quy định pháp luật. Qua đó, tạo tính răn đe, giáo dục trong cộng đồng. Điển hình có ông Chamaléa Yếu, thôn Ma Ty, xã Phước Tân (Bác Ái). Với sự gần gũi, tín nhiệm từ cộng đồng dân cư, ông đã vận động bà con trong thôn, cộng đồng đoàn kết xây dựng nếp sống văn minh, đẩy lùi hủ tục TH và HNCHT. Đưa các quy định không TH, HNCHT vào hương ước, quy ước thôn, tộc họ; vận động bà con khi có trường hợp TH thì không bao che, không dự tiệc cưới và báo cáo cho chính quyền. Phụ huynh quan tâm hơn chuyện học tập, sinh hoạt của con cái để uốn nắn. Nhờ những đóng góp của ông và NCUT của địa phương mà xã Phước Tân trong 2 năm liền không ghi nhận trường hợp TH và HNCHT. Đặc biệt, trong năm qua, NCUT xã đã kịp thời ngăn chặn và vận động thành công 5 cặp đôi không TH. Ông Yếu chia sẻ: Bây giờ, thôn không còn TH như trước. Nhiều em học sinh ham học hơn, thanh niên thì hăng say lao động để phát triển kinh tế, không còn muốn lập gia đình sớm. Tuy nhiên, không vì kết quả này mà tôi lơ là, chủ quan. Thời gian tới, tôi sẽ tiếp tục phối hợp với các hội, đoàn thể, trường học tại địa phương bám sát cơ sở, đa dạng các hình thức tuyên truyền và tác hại TH và HNCHT để cho bà con tránh.

Bà Pi Năng Thị Thủy, Trưởng Ban Dân tộc tỉnh cho biết: Những năm qua, Ban Dân tộc tỉnh đã phối hợp với các đơn vị liên quan, NCUT đẩy mạnh công tác tuyên truyền, truyền thông pháp luật trong vùng đồng bào DTTS, góp phần nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm của xã hội, cộng đồng và người dân nhằm ngăn ngừa, giảm thiểu tình trạng TH, HNCHT. Thông qua đó, số cặp đôi trẻ TH, HNCHT qua các năm có xu hướng giảm dần. Đến năm 2023, trên địa bàn tỉnh còn có 16 trường hợp TH, không có HNCHT. Nhằm phát huy vai trò là lực lượng gần dân, sát dân nhất, thời gian tới, Ban Dân tộc tỉnh sẽ tiếp tục các hoạt động tập huấn, bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng tuyên truyền, vận động cho NCUT về phòng, chống TH và HNCHT; chăm lo, thực hiện tốt các chính sách, kịp thời biểu dương, khen thưởng để NCUT có điều kiện thực hiện tốt nhiệm vụ được giao. Qua đó, góp phần nâng cao chất lượng dân số và nguồn nhân lực vùng đồng bào DTTS.

Lê Thi