Để tạo cú hích cho CN phát triển bền vững, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã tham mưu UBND tỉnh ban hành Đề án phát triển CN theo hướng an toàn, hiệu quả, có giá trị kinh tế cao đến năm 2030; hướng dẫn các địa phương tập trung rà soát, tổ chức cơ cấu lại hoạt động CN phù hợp, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động nông hộ mạnh dạn đầu tư, mở rộng quy mô phát triển tổng đàn gắn với trồng cỏ; tăng cường chuyển giao và ứng dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật trong sản xuất. Cùng với đó, triển khai nhiều chính sách hỗ trợ, thu hút các tổ chức doanh nghiệp (DN) đầu tư phát triển mạnh CN theo chuỗi từ khâu sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm vật nuôi trên địa bàn tỉnh.
Nông dân xã Bắc Sơn (Thuận Bắc) phát triển chăn nuôi, mang lại ổn định kinh tế.
Với sự định hướng của ngành chức năng, chính quyền địa phương, hoạt động CN có bước chuyển biến rõ nét trong nhận thức của người dân, nhiều nông hộ không còn phụ thuộc nhiều vào đồng cỏ tự nhiên mà chủ động xây dựng chuồng trại, dự trữ nguồn thức ăn, nước uống đảm bảo. Ông Mang Sản, ở thôn Xóm Bằng, xã Bắc Sơn (Thuận Bắc), chia sẻ: Gia đình tôi có 10 con bò, trong điều kiện nắng hạn, đồng cỏ tự nhiên ngày càng thu hẹp, nếu chăn thả thì không đủ thức ăn, bò kém phát triển. Chính vì vậy, ngoài việc tận dụng thân cây bắp, rơm rạ sau thu hoạch, tôi để dành 1,2 sào đất trồng cỏ voi, thực hiện tiêm phòng đầy đủ, nên đàn bò luôn phát triển tốt. Nhằm đáp ứng nhu cầu thức ăn CN, tận dụng đất đai ở những khu vực xung quanh hồ đập, ven sông suối, nước giếng, người dân chủ động trồng cỏ với diện tích hiện đạt trên 1.265 ha; đồng thời, dự trữ phụ phẩm nông nghiệp, đáp ứng khoảng 45% nhu cầu thức ăn cho gia súc.
Đặc biệt, mô hình CN theo chuỗi giá trị ngày càng được nhân rộng, nhiều DN, cơ sở liên kết với nông dân theo hình thức bà con có chuồng trại, công chăm sóc, đất trồng cỏ, DN đầu tư vốn, hướng dẫn kỹ thuật sản xuất theo chu kỳ khép kín đem lại lợi ích hài hòa cho các bên tham gia. Tiêu biểu như cơ sở giết mổ dê, cừu Bích Huyền, phường Đô Vinh (Tp. Phan Rang - Tháp Chàm); cơ sở Lê Thị Hoa, xã Phước Vinh (Ninh Phước) liên kết với hàng trăm hộ tại các địa phương cung cấp giống nuôi dê, cừu và tổ chức thu mua sản phẩm. Công ty Cổ phần Chăn nuôi CP Việt Nam, Công ty TNHH CJ ViNa Agri liên kết với nông dân ở các huyện Ninh Phước, Ninh Sơn, Bác Ái nuôi trên 40.000 con; Hợp tác xã Suối Đá, xã Lợi Hải (Thuận Bắc) liên kết với người dân CN hàng trăm con heo đen và gà bản địa... trung bình sản lượng thịt gia súc, gia cầm xuất bán ra thị trường khoảng 22 tấn thịt/ngày. Theo đánh giá của ngành chức năng, thông qua liên kết CN theo chuỗi giá trị, tình trạng nuôi phân tán, nhỏ lẻ dần chuyển sang nuôi tập trung, các DN đã đảm nhiệm tốt vai trò đầu mối trong tổ chức sản xuất, điều tiết hợp lý nhu cầu tiêu thụ của thị trường, giảm bớt được khâu trung gian, đẩy giá thành CN tăng lên, tạo sự phấn khởi cho hộ nuôi.
Ngoài ra, nhằm cải thiện tầm vóc của giống vật nuôi, Trung tâm Khuyến nông tỉnh còn hỗ trợ một số địa phương thực hiện các biện pháp lai các giống mới, thông qua các mô hình như: Mô hình cải tạo chất lượng đàn bò địa phương bằng kỹ thuật thụ tinh nhân tạo, cho tỷ lệ bò thụ thai đạt trên 70%, rút ngắn khoảng cách lứa đẻ, giảm bớt chi phí nuôi; mô hình sử dụng tinh bò đực giống Brahman, cho trọng lượng 22,5 kg/con, thu nhập cao hơn bò địa phương từ 1,5-1,7 triệu đồng/con; phương pháp hoán đổi dê, cừu đực giống giữa các hộ nhằm tránh nguy cơ đồng huyết, giúp người dân từng bước tiếp cận tiến bộ khoa học - kỹ thuật mới, làm tăng sản lượng, chất lượng sản phẩm. Cùng với đó, CN trang trại ngày càng mở rộng, với 51 trại heo, 12 trại gia cầm, 7 trại cừu, 4 trại dê và 31 trại bò; hầu hết các hộ nuôi đều chú trọng đầu tư hệ thống chuồng trại quy mô kết hợp trồng cỏ, kiểm soát tốt dịch bệnh, đem lại thu nhập cao. Điển hình như mô hình nuôi 600 con cừu vỗ béo theo phương thức nuôi nhốt của hộ ông Phạm Minh Quang, xã Nhị Hà (Thuận Nam); mô hình nuôi bò vỗ béo 250 con của anh Lê Tấn Quý, phường Phước Mỹ (Tp. Phan Rang - Tháp Chàm); mô hình nuôi bò, dê, cừu sinh sản trên 420 con của ông Đàng Ngỗ, xã Phước Hữu (Ninh Phước).
Từ những giải pháp đồng bộ, đến nay hoạt động CN trên địa bàn tỉnh đã đạt được những kết quả nhất định; quy mô đàn phát triển ổn định, tăng bình quân 4,5%/năm; thúc đẩy giá trị sản xuất ngành CN tăng bình quân 6,34%, chiếm tỷ trọng 12,2% toàn ngành, tăng 0,4% so với đầu nhiệm kỳ.
Để đạt mục tiêu từ nay đến năm 2025, toàn tỉnh phấn đấu đàn bò đạt 150.000 con, đàn dê, cừu 280.000 con, heo 270.000 con và đàn gia cầm đạt 2,4-2,6 triệu con; ngành Nông nghiệp tập trung quy hoạch ổn định vùng nuôi tập trung, gắn với nâng cao chất lượng đàn thông qua việc cải tạo giống; chú trọng áp dụng quy trình nuôi công nghệ cao. Khuyến khích mô hình nuôi trang trại quy mô vừa và lớn; thành lập các hợp tác xã, tổ hợp tác hình thành chuỗi liên kết trong sản xuất, tiêu thụ sản phẩm và xây dựng chỉ dẫn địa lý, thương hiệu cho sản phẩm các loại vật nuôi có lợi thế... Nhằm tạo ra khối lượng sản phẩm CN hàng hóa, đem lại năng suất cao, chất lượng tốt.
Hồng Lâm