Tộc họ Va Ri Nhông có 73 hộ/303 nhân khẩu, được chia thành 3 chi tộc ở 3 thôn: Tà Nôi, Gia Rót và Thôn Ú. Trước đây, tình hình ANTT trên địa bàn diễn biến phức tạp, nổi lên là các tệ nạn xã hội như trộm cắp tài sản, thanh-thiếu niên tụ tập uống rượu bia dẫn đến đánh nhau... Xuất phát từ tình hình thực tế ở địa phương, cùng với ý thức được trách nhiệm của tộc họ trong việc tham gia giữ gìn bình yên thôn xóm, năm 2013, tộc họ Va Ri Nhông đã đăng ký xây dựng mô hình “Tộc họ tự quản về ANTT”. Để mô hình phát huy hiệu quả, các thành viên trong tộc họ thống nhất ban hành quy ước để làm cơ sở nhắc nhở cho mỗi gia đình nâng cao tính tự giác chấp hành các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước và các quy định của địa phương. Hằng tháng, tộc họ tổ chức sinh hoạt, tộc trưởng sẽ báo cáo tình hình liên quan đến ANTT để các thành viên kịp thời nắm bắt, biết được phương thức, thủ đoạn của các loại tội phạm để phòng ngừa, có tinh thần cảnh giác đấu tranh tố giác các loại tội phạm. Từ khi thành lập, tộc họ đã giải quyết nhiều vụ việc, trong đó có 14 vụ bạo lực gia đình, 1 vụ tranh chấp đất đai, 1 vụ tranh chấp tài sản, 2 vụ thanh niên tụ tập gây rối, 4 vụ mâu thuẫn giữa các gia đình trong tộc họ…
Các tộc họ trên địa bàn xã Ma Nới ký cam kết đảm bảo chấp hành Luật Giao thông đường bộ;
công tác phòng, chống tội phạm và phòng, chống ma túy.
Ông Va Ri Nhông Phong, Trưởng tộc họ Va Ri Nhông, cho biết: Qua các buổi sinh hoạt, khi thành viên trong tộc họ có hành vi vi phạm, tộc họ sẽ có hình thức kiểm điểm nghiêm khắc, đối với hành vi vi phạm có tính chất nghiêm trọng, tộc họ kịp thời báo cáo lên chính quyền địa phương để có hướng xử lý. Khi có vụ việc xảy ra, người có uy tính trong tộc họ sẽ kịp thời có mặt giải quyết. Từ việc đôn đốc, nhắc nhở các gia đình điều chỉnh hành vi, nhận thức của con cháu trong tộc nên đến nay trong tộc họ không có thành viên vi phạm pháp luật.
Ông Ca Mau Chinh, Bí thư Đảng ủy xã, nhận xét: Cùng với tộc họ Va Ri Nhông- điển hình làm tốt công tác tự quản về ANTT, nhiều tộc họ trên địa bàn xã đã xây dựng quy ước và lồng ghép nội dung đảm bảo ANTT vào sinh hoạt cộng đồng. Qua đó, các hành vi vi phạm pháp luật ở địa phương đã giảm rõ rệt, ý thức của bà con ngày càng được nâng lên, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, giữ gìn ANTT địa phương.
Kim Thùy