Những ngày này, đến các chợ cá, cảng cá, bến cá trong tỉnh có thể thấy đa số hải sản đang thu mua, vận chuyển thường là cá cơm, cá nục các loại, cá bạc má, cá đổng, cá chù, cá cờ, cá ngừ sọc dưa và các loại mực. Qua tìm hiểu, chúng tôi được biết việc đánh bắt đạt sản lượng và hiệu quả cao nói trên thực ra chỉ tập trung trong quãng thời gian từ đầu tháng 2 đến cuối tháng 3, khi tình hình thời tiết có dấu hiệu chuyển sang thuận lợi hơn cho hoạt động khai thác thủy sản.
Ngư dân xã Tri Hải (Ninh Hải) đánh bắt vụ cá Nam đạt sản lượng cao. Ảnh: BT
Đó cũng là thời điểm trên các vùng biển từ Bình Thuận đến Cà Mau liên tục xuất hiện các đàn cá nổi (chủ yếu là cá cơm, cá nục, mực…) với trữ lượng lớn nên đã có 75% tàu cá của tỉnh hoạt động khai thác thường xuyên, hầu hết là các tàu nghề pha xúc, vây rút chì, lưới rê ny-lon và lưới kéo. Ngư dân Trần Văn Năm, khu phố 4, phường Đông Hải (Tp. Phan Rang - Tháp Chàm), chủ tàu cá công suất 420 CV hành nghề lưới quét chia sẻ: “Trong vụ bấc, tàu lưới quét của tôi khi đánh bắt sẽ tùy thời điểm ngư trường mà linh hoạt sử dụng cả lưới rê nổi và rê tầng giữa nên vẫn khai thác hiệu quả, giờ vào vụ Nam càng đánh bắt tiện hơn”.
Vừa qua, dự Lễ ra quân khai thác vụ cá Nam, có mặt trên chiếc tàu kiểm ngư dẫn đầu, chúng tôi chứng kiến 20 chiếc tàu cá khởi hành từ cảng Ninh Chữ, xã Tri Hải (Ninh Hải) đang cùng chạy ra phía đông, hừng hực khí thế quyết tâm vươn khơi xa đánh bắt cá làm giàu cho gia đình, quê hương và góp phần bảo vệ chủ quyền lãnh hải. Theo anh Đặng Văn Tín, Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản (TS) tỉnh, vụ cá Nam thường được tính từ đầu tháng 4 đến cuối tháng 9, nhưng đối với ngư dân, căn cứ diễn biến thời tiết, họ chỉ tính là mùa Nam khi có gió tây nam thổi về. Năm nay, bước sang tháng 4 có dấu hiệu giao mùa chuyển dần từ gió bấc sang gió tây nam, có nghĩa là vụ cá Nam coi như đã khởi động. Điều cần nói là dù sớm hay muộn, mùa Nam vẫn là vụ mùa khai thác chính, có sản lượng hải sản đạt cao, quyết định đến sự hoàn thành chỉ tiêu kế hoạch sản xuất cả năm.
Sau lễ ra quân khai thác vụ cá Nam, đi về các xã miền biển, chúng tôi ghi nhận điểm mới của vụ cá này là năng lực đánh bắt, dịch vụ hậu cần đang phát triển theo hướng vươn khơi xa. Trong 3 tháng đầu năm, biến động năng lực tàu cá không nhiều, ngoài 34 trường hợp (3 tàu đóng mới và 31 tàu cải hoán) được Chi cục TS tỉnh duyệt và chấp thuận tiến hành, còn có 3 dự án đóng mới tàu cá theo Nghị định số 17/2018/NĐ-CP đã hoàn thành đi vào hoạt động với tổng mức hỗ trợ một lần sau đầu tư là 16,116 tỷ đồng. Tính đến đầu tháng 4, năng lực tàu cá tỉnh ta có 2.505 chiếc (theo số liệu đăng ký chính thức) với tổng công suất 316.231 CV, riêng tàu cá từ 90 CV trở lên có 1.119 chiếc (trong đó có khoảng 125 chiếc có công suất trên 700 CV), so với năm 2015 đã tăng thêm 55 tàu cá (loại từ 90 CV trở lên) và tăng thêm công suất 99.706 CV. Bên cạnh phát triển tàu thuyền công suất lớn, Chi cục TS tỉnh còn tham mưu Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) trình UBND tỉnh phê duyệt, bổ sung 43 phương tiện đủ điều kiện tham gia đánh bắt xa bờ của ngư dân các xã, phường ven biển, nâng tổng số tàu cá hoạt động trên các vùng biển xa của tỉnh ta lên 564 chiếc, chiếm hơn 50% đội tàu có công suất từ 90 CV trở lên.
Tàu công suất lớn của ngư dân Thuận Nam vươn khơi khai thác cá cơm. Ảnh: Văn Nỷ
Trao đổi với các chủ tàu cá ở các địa phương ven biển, chúng tôi được biết phần lớn hải sản tiêu thụ tại các cảng cá, bến cá trên địa bàn tỉnh. Anh Nguyễn Quách Trường Thanh, Trưởng Phòng Khai thác và phát triển nguồn lợi thủy sản (Chi cục TS tỉnh) cho biết: “Cá cơm, cá nục, đa số bán ngay trên biển cho các tàu dịch vụ thủy sản, riêng cá cơm còn bán chủ yếu trên địa bàn các tỉnh ngoài như Sóc Trăng và Kiên Giang”. Có thể khẳng định ngay từ diễn biến cuối vụ cá Bấc đã phát nhiều tín hiệu lạc quan, mở ra triển vọng mới cho hoạt động khai thác hải sản tỉnh ta về sự vươn ra khơi xa, đánh bắt dài ngày trên biển khi bước vào vụ cá Nam. Từ những dự báo trên, để hỗ trợ ngư dân khai thác vụ cá Nam năm nay, Sở NN&PTNT mà trực tiếp là Chi cục TS tỉnh tiếp tục khảo sát thăm dò và đánh giá ngư trường các vùng biển xa, nắm bắt tình hình khai thác, kịp thời thông tin cho ngư dân di chuyển thuyền nghề khai thác hợp lý, hiệu quả. Tin rằng với những nhân tố mới xuất hiện trong hoạt động đánh bắt, tiêu thụ, ngư dân tỉnh ta sẽ hoàn thành chỉ tiêu khai thác hải sản năm nay.
Vân Tuyền