Giải pháp hỗ trợ các xã điểm đạt chuẩn nông thôn mới

Đồng chí Phan Quang Thựu, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn - Chánh Văn phòng điều phối Chương trình NTM tỉnh, cho biết: Năm nay là năm đầu tiên triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia Xây dựng NTM giai đoạn 2016 - 2020 với nhiều nội dung mới về cơ chế quản lý, điều hành, hỗ trợ. Việc thay đổi chính sách, tiêu chí sẽ nảy sinh khó khăn khi thực hiện. Đơn cử, tiêu chí hộ nghèo, thu nhập theo chuẩn mới hướng đến nâng cao chất lượng nếu không có sự nỗ lực vượt bậc trong việc nâng cao thu nhập cho Nhân dân sẽ khó đạt được. Một khó khăn nữa, nguồn vốn hỗ trợ từ ngân sách Trung ương cho chương trình năm nay thấp hơn so với trước và phải phân bổ đều cho các xã.

Từ khó khăn trên, việc lựa chọn xã điểm tập trung hỗ trợ đạt chuẩn NTM trong năm 2016 được cân nhắc kỹ lưỡng. Qua rà soát 36 xã (trừ 11 xã đạt chuẩn NTM năm 2015) trên toàn tỉnh, có 3 xã tỷ lệ hộ nghèo dưới 10% có khả năng giảm xuống còn 7-8% vào cuối năm để đạt tiêu chí hộ nghèo theo quy định mới, các xã còn lại tỷ lệ hộ nghèo cao, trên 10% tiếp tục phấn đấu đạt chuẩn vào những năm tới. Cụ thể 3 xã điểm đăng ký đạt chuẩn xã NTM trong năm nay là: Phương Hải, đã đạt 16/19 tiêu chí, tỷ lệ hộ nghèo 9,92%; Hộ Hải (Ninh Hải), đạt 15/19 tiêu chí, tỷ lệ hộ nghèo 7,04%; Cà Ná (Thuận Nam), đạt 14/19 tiêu chí, tỷ lệ hộ nghèo 4,9%.

Theo đề xuất của các xã điểm, nhu cầu cần hỗ trợ thực hiện tiêu chí đạt chuẩn là: giao thông, trường học, cơ sở vật chất văn hóa. Đây là những tiêu chí cần phải có kinh phí mới thực hiện được, ước tính tổng mức đầu tư khoảng 55 tỷ đồng cho 3 xã. Trong điều kiện vốn đầu tư trực tiếp từ chương trình thấp, giải pháp đưa ra là lồng ghép nguồn vốn xây dựng cơ bản tập trung, vốn xổ số kiến thiết và huy động sự đóng góp của cộng đồng, doanh nghiệp để thực hiện.

Đồng chí Phan Quang Thựu, cho biết thêm: Hiện tại, các nguồn vốn này đã phân về cho các huyện chủ động sử dụng đúng mục đích. Tuy nhiên, công trình trường học, cơ sở vật chất văn hóa lại không có trong danh mục đầu tư công của các huyện giai đoạn 2016-2020 là một khó khăn lớn. Đồng chí Hồ Sỹ Sơn, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, phân tích: Chỉ tính riêng xã Hộ Hải, nhu cầu hỗ trợ vốn xây mới Nhà văn hóa xã 7 tỷ đồng là quá lớn, nguồn vốn ngân sách không đáp ứng được. Trước đây, nguồn đầu tư các thiết chế văn hóa lấy từ Chương trình Mục tiêu quốc gia do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cấp, nhưng hiện nay đã ngưng. Do đó, để đạt chuẩn tiêu chí cơ sở vật chất văn hóa chỉ còn cách là tận dụng Hội trường UBND xã, trên cơ sở cải tạo, nâng cấp, mở rộng đảm bảo đạt chuẩn 200 chỗ ngồi theo quy định của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch. Đối với Nhà văn hóa thôn, thì kết hợp xây mới, cải tạo trụ sở thôn làm nhà văn hóa. Cùng chung quan điểm, đồng chí Nguyễn Hoàng Thái, Phó Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư, cho rằng: Thực trạng hiện nay có rất nhiều Nhà văn hóa xã, thôn, sử dụng không hết công năng, vì vậy đầu tư xây dựng mới là rất lãng phí. Giải pháp kết hợp các công trình sẵn có lồng ghép làm nơi sinh hoạt văn hóa cộng đồng theo hình thức “2 trong 1” là hữu hiệu nhất, lại vừa tiết kiệm được ngân sách nhà nước.

Đối với thực hiện các tiêu chí không cần vốn, Văn phòng điều phối Chương trình NTM tỉnh đề xuất UBND tỉnh phân công các đơn vị hỗ trợ thực hiện tiêu chí thuộc lĩnh vực đơn vị mình quản lý. Cụ thể, tiêu chí môi trường, đề nghị Sở Tài nguyên và Môi trường hỗ trợ các xã xây dựng phương án thu gom rác thải và vận động tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp tham gia thực hiện. Từ những giải pháp hỗ trợ tích cực, tin rằng đến cuối năm nay sẽ có thêm 3 xã đạt chuẩn NTM, tăng số xã đạt chuẩn trên toàn tỉnh lên 14 xã.

Anh Tùng