Năm nay, căn cứ diễn biến thời tiết, có khả năng hết tháng tư mới bước vào vụ cá Nam, nhưng dù sớm hay muộn vẫn là vụ mùa khai thác chính có ý nghĩa quyết định đến sự hoàn thành chỉ tiêu kế hoạch sản xuất cả năm.
Tuy tình hình thời tiết diễn biến bất thường, nhưng trong quý I, ngư dân tỉnh ta vẫn khai thác được sản lượng 19.522,5 tấn hải sản các loại, đạt gần 23% kế hoạch năm và vượt 24,3% so với cùng kỳ năm trước. Trong điều kiện thời tiết và yếu tố ngư trường không nhiều thuận lợi, với sản lượng đạt cao như trên đã cho thấy chuyển biến mới của nghề cá tỉnh nhà. Qua tìm hiểu, chúng tôi được biết việc đánh bắt đạt sản lượng và hiệu quả cao nói trên thực ra chỉ tập trung trong khoảng thời gian từ đầu tháng 2 đến giữa tháng 3, khi tình hình thời tiết thuận lợi cho hoạt động khai thác TS. Đó cũng là thời điểm trên các vùng biển miền Trung và Nam Trung Bộ liên tục xuất hiện các đàn cá nổi (cá cơm, cá nục, cá trác, mực…) với trữ lượng lớn nên đã có 80% tàu cá của tỉnh hoạt động khai thác thường xuyên, hầu hết là các tàu nghề pha xúc, vây rút và lưới cước. Ông Trần Công Thắng, ngư dân ở phường Đông Hải (Tp. Phan Rang-Tháp Chàm) chia sẻ: Trong tháng 2 và nửa đầu tháng 3, mỗi chuyến ra khơi đánh bắt vụ cá bấc kéo dài 10-12 ngày, bình quân 1 tàu đánh bắt của gia đình tôi đạt sản lượng khoảng 5 tấn, trừ chi phí còn lãi từ 100-150 triệu đồng.
Tàu lưới vây của ngư dân Khánh Hội (xã Tri Hải, Ninh Hải) ra khơi đánh bắt cá vụ Bấc.
Những ngày đầu tháng tư, dù đã vào cuối vụ Bấc, nhưng vẫn còn không khí lạnh và gió mùa đông bắc gây ảnh hưởng không thuận lợi, nên chỉ có khoảng 65% tàu cá tỉnh ta tham gia khai thác hải sản trên các vùng biển chủ yếu từ Ninh Thuận đến Bà Rịa-Vũng Tàu. Tuy thời tiết một lần nữa không thuận lợi, nhưng đi về các xã miền biển, chúng tôi vẫn ghi nhận được không khí rộn ràng ra khơi khai thác vụ cá Bấc của ngư dân. Tỷ lệ tàu cá tham gia khai thác có giảm hơn tháng 2, 3 nhưng năng lực đánh bắt, dịch vụ hậu cần lại đang phát triển theo hướng vươn khơi xa. Trong 3 tháng đầu năm, biến động năng lực tàu cá không nhiều nhưng cũng đã có 11 chiếc tàu (7.420 CV) đóng mới, chủ yếu là tàu “67”, có công suất trung bình trên 670 CV/chiếc. Tính đến đầu tháng 4, năng lực tàu cá tỉnh ta có 2.761 chiếc, với tổng công suất 316.231 CV, riêng tàu cá từ 90 CV trở lên có 985 chiếc (trong đó có gần nửa từ 250 CV trở lên), chiếm gần 36% số tàu thuyền và gần 90% tổng công suất, so với năm 2015 đã tăng thêm 55 tàu cá và tăng thêm 42.645 CV.
Điều đáng nói, không chỉ phát triển tàu thuyền công suất lớn, Chi cục TS tỉnh còn tham mưu Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) trình UBND tỉnh phê duyệt 86 phương tiện đủ điều kiện tham gia đánh bắt xa bờ của ngư dân các phường Đông Hải, Mỹ Đông (Tp. Phan Rang-Tháp Chàm), các xã Phước Diêm, Phước Dinh, Cà Ná (Thuận Nam) và Tri Hải, thị trấn Khánh Hải (Ninh Hải), nâng tổng số tàu cá hoạt động trên các vùng biển xa của tỉnh ta lên 260 tàu. Ở khâu tiêu thụ, trao đổi với các chủ tàu cá ở các địa phương ven biển, chúng tôi được biết phần lớn hải sản tiêu thụ tại các cảng cá, bến cá trên địa bàn tỉnh. Riêng cá cơm, cá nục, đa số bán ngay trên biển cho các tàu dịch vụ thủy sản và tại các cảng cá, bến cá tỉnh ngoài như Bình Thuận, Bà Rịa-Vũng Tàu, Kiên Giang. Ông Lê Hồng Phong cho biết: Hiện nay ở Sóc Trăng, Bạc Liêu đều có cơ sở thu mua, hấp cá của người dân Cà Ná, Phước Diêm xây dựng, các tàu đánh bắt không phải mất thời gian di chuyển nữa bởi đã có tàu dịch vụ thu mua cá, vận chuyển vào bờ bán. Với nhiều hình thức hợp tác khai thác đã và đang tác động tích cực cho tàu cá vươn khơi, đến nay toàn tỉnh đã có 145 tổ ngư dân đoàn kết sản xuất trên biển (885 tàu), đa số ở các xã Cà Ná, Phước Diêm (Thuận Nam).
Có thể khẳng định ngay từ diễn biến cuối vụ cá Bấc đã phát nhiều tín hiệu lạc quan, mở ra triển vọng mới cho hoạt động khai thác hải sản tỉnh ta về sự vươn khơi xa, đánh bắt dài ngày trên biển khi bước vào vụ cá Nam. Theo kinh nghiệm của các lão ngư, năm nay là năm nhuần có hai tháng 6 Âm lịch nên vụ cá Nam kéo dài thêm 1 tháng và dù trong tuần lễ cuối tháng 3 đến nay tái xuất hiện không khí lạnh và gió mùa đông bắc, năm nay nghề cá vẫn sẽ được mùa. Từ những dự báo trên, để hỗ trợ ngư dân khai thác vụ cá Nam năm nay, Chi cục TS tỉnh tiếp tục khảo sát thăm dò và đánh giá ngư trường các vùng biển xa, nắm bắt tình hình khai thác, kịp thời thông tin cho ngư dân di chuyển thuyền nghề khai thác hợp lý, hiệu quả. Tin rằng với những nhân tố mới xuất hiện trong hoạt động đánh bắt, tiêu thụ, ngư dân tỉnh ta sẽ hoàn thành chỉ tiêu khai thác trên 85.000 tấn hải sản năm nay.
Bạch Thương