Tràn lan hàng không rõ nguồn gốc
Trong vai người bán hàng lẻ, chúng tôi được các tiểu thương giới thiệu nhiều loại nông sản, trái cây như: gừng, cà rốt, hành tím, hành trắng, lê, lựu… Theo quan sát của chúng tôi, các loại hàng nông sản không rõ nguồn gốc được bày bán tràn lan, lẫn lộn với hàng nông sản Việt Nam để khách hàng tùy nhu cầu chọn mua. Đa phần là hàng Trung Quốc bởi ngay cả các tiểu thương cũng không ngại chia sẻ thông tin, bên cạnh đó các thùng hàng vẫn còn nguyên chữ “produce of China”, “Made in China”... Chị H., một tiểu thương bán hành, tỏi tại chợ, chia sẻ: Thông thường khách hàng thường chọn mua hành, tỏi Trung Quốc bởi chế biến được lợi, nguồn cung dồi dào, giá rất rẻ. Trong khi đó hành, tỏi ta tuy thơm, chất lượng hơn nhưng tép nhỏ, giá lại cao nên không có lãi, đặc biệt là hành ta giá đắt gấp 3 lần hành Trung Quốc. Không riêng gì hành, tỏi mà các loại nông sản khác như: gừng, cà rốt mẫu mã đều to, đẹp nhưng giá chỉ bằng 1/3 hàng nông sản Việt Nam nên các chủ cửa hàng kinh doanh ẩm thực rất ưa chuộng.
Gừng Trung Quốc còn nguyên hộp ghi xuất xứ từ Trung Quốc.
Bên cạnh mặt hàng nông sản, mỗi ngày tại chợ cũng cung cấp hàng chục tấn trái cây không rõ nguồn gốc... Vừa mở thùng hàng, một chủ vựa trái cây nhanh nhẹn giới thiệu: “Hàng chị đảm bảo đẹp khỏi chê, đã được ngâm hóa chất nên không lo bị thối, bị hỏng”. Như để minh chứng, chị bóc từng quả lựu chào hàng với chúng tôi. Mặc dù được vận chuyển từ Trung Quốc về nhưng thùng hàng vẫn nguyên vẹn, không hề có quả hỏng. Những quả lựu da màu hồng trắng nhẵn bóng, tròn to, căng mịn được đóng trong thùng 12kg có giá 130.000 đồng/thùng. Trung bình mỗi tiểu thương mua từ 1-2 thùng về phân phối ở các chợ lẻ. Để đánh lừa người tiêu dùng, chủ thương lái, người bán hàng đã nghĩ ra nhiều cách để bán hàng và bán được giá. Cách thông thường nhất là các loại hoa quả này nhanh chóng được bỏ ra khỏi các thùng có chữ Trung Quốc… Theo kinh nghiệm của các tiểu thương, muốn bán buôn có lãi thì nên lấy hàng Trung Quốc vì giá rẻ, lại ít hư hỏng... Theo tìm hiểu của chúng tôi, đa số người bán lẻ lấy hàng về bày bán ở các chợ cóc, chợ quê, kinh doanh nhỏ lẻ… nên dễ dàng “đánh lừa”người tiêu dùng. Chị Lê Thị Liên, phường Đông Hải (Tp. Phan Rang-Tháp Chàm), cho biết: Tôi thường mua hàng tại những chợ cóc, chợ quê. Nhìn vào mắt thường, tôi cũng phân biệt được nông sản Trung Quốc bởi hàng nông sản, trái cây có trọng lượng lớn hơn hàng Việt Nam và giá có rẻ hơn. Tuy nhiên, do hàng hóa ở các sạp thường ít, khó phân biệt nên cũng có vài lần tôi mua nhầm cà rốt, hành tím của Trung Quốc có tẩm hóa chất…
Khó quản lý?
Hiện nay, nông sản Trung Quốc nhập về Việt Nam theo đường tiểu ngạch, phổ biến gồm các loại trái cây như: lê, lựu, nho, hồng vuông, dưa lưới, cam bóc vỏ, quýt siêu ngọt. Nông sản gồm các loại như: khoai tây, cà rốt, bắp cải, hành tây, tỏi, gừng... Trên bao bì nông sản nhập về đều có tem xuất xứ, tuy nhiên, sau khi mua sỉ, các tiểu thương gia công lại và không công khai hàng hóa xuất xứ từ Trung Quốc nên dễ gây nhầm lẫn cho người tiêu dùng và khó khăn trong công tác quản lý. Ông Huỳnh Đắc Dũng, Đội trưởng Đội Quản lý thị trường số 1 thuộc Chi cục Quản lý thị trường tỉnh, cho biết: Với chức năng và nhiệm vụ của đơn vị, chúng tôi chỉ kiểm tra về hóa đơn, chứng từ, nguồn gốc xuất xứ, rất khó quản lý về chất lượng sản phẩm. Theo quy định, muốn kiểm tra cơ sở kinh doanh nào, chúng tôi phải thông báo trước cho cơ sở đó nên khi xử lý cũng khó khăn. Vì vậy, rất cần nguồn thông tin trung thực từ người tiêu dùng. Tuy nhiên, qua nhiều năm lập đường dây nóng, chưa hề nhận được thông tin nào từ phía người tiêu dùng phản ảnh. Để đảm bảo sức khoẻ cho người tiêu dùng, trong thời gian tới, đơn vị sẽ chủ động phối hợp với các cơ quan chức năng tổ chức thanh, kiểm tra tất cả các mặt hàng trái cây, nông sản ở các chợ trên địa bàn tỉnh.
Trái cây, nông sản là mặt hàng được kinh doanh, bày bán phổ biến nhưng thường không có hóa đơn nên rất khó quản lý. Ngoài ra, với tâm lý muốn mua được hàng rẻ tiền nên người tiêu dùng ít quan tâm đến nhãn mác, nguồn gốc, xuất xứ của hàng hóa. Thiết nghĩ, để tự bảo vệ mình, mọi người nên chọn mua hàng hóa có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng, tránh xa hàng hóa có hình thức bắt mắt để tránh nguy hại đến sức khỏe.
Duy Nam