Chuyện giỏi việc nước, đảm việc nhà là danh hiệu của phụ nữ đảm đang, không hiểu sao mẹ cháu lại biểu cháu hỏi tôi. Thế là sai chức năng rồi, tôi đành tìm cách hoãn binh: Để mai ba hỏi mấy cô chú cơ quan vậy. Nghe tôi kể chuyện và nhờ hỗ trợ, các cô chú hào hứng OK. Không ngờ, cơ quan tôi ai cũng có tài kể chuyện hấp dẫn. Chị lớn tuổi phổ biến kinh nghiệm của chồng mình: Ông xã mình đích thực là ba giỏi. Này nhé, tuổi đã năm mươi mùa xuân mà vẫn “khí thế đều đều”. Mấy cô chú biết không, lớn tuổi, lại làm việc bàn giấy nhưng chưa xài kiếng lão, con kiến nhỏ bò qua cũng thấy. Có lần đi trên phố, chị ngồi sau để ý hễ thấy em nào xinh tươi hoặc ấn tượng là liếc nhìn. Ngay lập tức hắn được thưởng cái véo tai kèm lời ngọt ngào: Anh ơi, nhà cửa để vợ con em ở, mai đi xuất khẩu nhé…! Nhưng rồi nghiệm lại thấy có lý: Phụ nữ là những bông hoa đẹp, đàn ông thấy mà không nhìn chỉ có điếc hoặc bệnh thiểu năng. Nhờ vậy ổng mắt sáng, việc cơ quan, việc nhà đều tốt, nhất là tập thể dục thì cứ…là tuyệt hảo. Nói vui, chớ mấy cô phải hết sức cảnh giác: Nhìn ngắm thì được còn sờ, thử hiện vật là cho “biến” ngay. Thấy vậy, tôi tán thêm: Anh ấy ba giỏi là nhờ chị là thầy ba giỏi. Chị cười hết cỡ: Thằng quỷ, rồi chị giới thiệu để vợ chú.... Mà, cái vụ ba giỏi này sao có thể kể lại cho con gái được!?
Cũng may, anh chàng được mệnh danh thông thái góp vui: Chuyện vừa rồi xưa như trái đất, ba giỏi mới tinh này! Thế rồi cứ như MC chuyên nghiệp, anh dẫn dắt chuyện: Mấy anh chị em có nhớ cách đây ít bữa cô em xinh đẹp ghé cơ quan mình nộp hồ sơ không? Rồi, em cơ quan bà xã phải không, bị “sét” rồi thì thật thà khai báo để tụi này giúp cách thoát, chị ba giỏi gợi ý. Đẹp như tranh vẽ nhưng “sét” thì hổng dám đâu bởi cô ấy là mẫu “ba giỏi” thì hiện đại, nghe rồi sẽ biết. Mà phải thừa nhận cô gái “tài năng” thiệt, mọi chuyện từ nhà ra ngoài ngõ, trong cơ quan, ngoài cơ quan, chuyện chính sử, ngoài chính sử cô ta biết tuốt. Đặc biệt là chuyện ai làm lãnh đạo, ai luân chuyển công tác, ai mới bổ sung vào quy hoạch… gặp cô năm phút, không cần hỏi cũng biết liền. Không những thế, cô ấy còn có tài biến chuyện nhỏ thành chuyện lớn, nghe ngóng tin tức mọi nơi rồi phát tán. Thế nên, trong cơ quan ai ai gặp cô cũng phải ý tứ kín kẽ. Về thực hiện nhiệm vụ phải nói cô ấy “giỏi”. Việc giao đến thời hạn, sếp có hỏi thì: Em làm xong để trong máy, rồi nhanh chóng in ngay trình lãnh đạo. Nhưng đọc lại mới thấy: Văn bản tham mưu triển khai nhiệm vụ năm 2016 thời gian thực hiện thì năm 2015. Dò kỹ từng đoạn, câu mới thấy nội dung văn bản dự thảo giống như văn bản đã ban hành năm trước. Những văn bản được giao soạn thảo mà nội dung lần đầu ban hành, cô a lô xin tỉnh bạn rồi sửa lại. Vậy nên, có lần xã miền núi phản ảnh, sếp mới ngã ngửa: Xã em không có đường ray xe lửa sao lại xây dựng Nhà ga văn hoá. Nhưng phải thừa nhận: Hồng nhan bạc triệu, chồng cô gái gia đình định cư tại Mỹ, nhà cửa, xe cộ, "gia nhân" giúp việc gia đình do cha mẹ chồng chu cấp, các cụ chỉ yêu cầu sanh hai thằng cu là đủ. Năm nào cô ấy cũng được bầu phụ nữ hai giỏi, còn anh chị em thì nói nhỏ nhau: Phải ba giỏi mới đúng!!! Nghe chuyện, tôi vẫn chưa hiểu bèn nói nhỏ vào tai anh: Sao em chưa thấy “ba giỏi”. Anh cười phá lên, này nhé: Công việc gia đình giỏi (vì có người làm thay), việc cơ quan giao thì copy rồi chuyển cấp trên làm (cấp trên chuyển người khác thực hiện); và đặc biệt là “giỏi” việc thông tin thời sự nội bộ hoặc lượm lặt.
Chuyện “ba giỏi” như cô gái xinh đẹp trên có lẽ không ai muốn. Phải chăng đó hoàn toàn là lỗi của cô gái hay có một phần bởi cơ chế? Để có những người tài giỏi thực sự làm việc trong mỗi cơ quan, đơn vị thiết nghĩ phụ thuộc rất nhiều vào người đứng đầu. Và khi những người có đức, có tài được trọng dụng thì số “ba giỏi” cơ hội sẽ bị loại trừ, xã hội mới phát triển, dân giàu, nước mạnh.
Thanh Tâm