Ngành Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn: Tái cơ cấu theo hướng nâng cao hiệu quả và giá trị gia tăng

Nguyễn Đức Thu
Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn

Đồng chí Nguyễn Đức Thu Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn

Nhìn lại năm 2014

Điều kiện thời tiết trong tỉnh diễn biến phức tạp, nắng nóng kéo dài, gây ra hạn hán cục bộ tại các địa phương và kéo dài cho cả 3 vụ sản xuất trong năm, gây thiếu nước uống cho gia súc và nước sinh hoạt của nhân dân tại một số vùng trong tỉnh, nhiều diện tích cây trồng không thể sản xuất do không đủ nước tưới và chuyển sang các cây trồng chịu hạn khác. Nắng hạn làm ảnh hưởng đến chất lượng đàn gia súc, dịch bệnh trên gia cầm, gia súc đã xảy ra tại một số địa phương, tình hình nắng nóng đã làm tăng nguy cơ cháy rừng. Nguồn vốn đầu tư công gặp nhiều khó khăn, một số công trình không đủ vốn phải hoãn, dãn tiến độ thực hiện.

Nhưng nhờ sự chỉ đạo kịp thời của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, sự chủ động phối hợp với các sở, ngành, chính quyền địa phương, ngành NN-PTNT tỉnh đã tập trung chỉ đạo, tăng cường kiểm tra, giám sát, dập dịch bệnh kịp thời nên sản xuất nông-lâm-thủy sản vẫn đạt tốc độ tăng trưởng cao. Tổng GTSX nông-lâm-thủy sản tăng 10,6%, trong đó nông nghiệp tăng 5,7%, thủy sản tăng 14,8%, lâm nghiệp tăng 8,5%. Các chỉ tiêu chính của ngành đều đạt và vượt kế hoạch như độ che phủ rừng đạt 44,2%, tăng 0,1%; tỷ lệ dân nông thôn được sử dụng nước hợp vệ sinh đạt 85,5%, tăng 1,45%. Sản xuất nông lâm nghiệp và thủy sản có chuyển biến tích cực theo chủ trương tái cơ cấu ngành nông nghiệp của Chính phủ, với sự phát triển mạnh về sản lượng, tăng 30,2% và giá trị gia tăng của nghề sản xuất tôm giống, thu hút nhiều doanh nghiệp trong và ngoài nước đầu tư mở rộng qui mô sản xuất. Thực hiện các chủ trương của Chính phủ về khuyến khích khai thác hải sản biển xa, ngư dân trong tỉnh đã chủ động đóng mới, nâng công suất tàu thuyền để khai thác xa bờ, riêng năm 2014 đã đóng mới 65 chiếc, công suất tăng thêm 27,2 ngàn CV. Tổng sản lượng hải sản khai thác đạt 70,3 ngàn tấn, đưa giá trị sản xuất nghề khai thác hải sản tăng 5,1%.

Trong sản xuất nông nghiệp đã nhân rộng nhiều tiến bộ khoa học kỹ thuật nên năng suất được nâng cao như năng suất lúa tăng 5,5 tạ/ha, bắp tăng 3,3 tạ/ha, mía tăng thêm 42,6 tạ/ha, sắn tăng thêm 52,8 tạ/ha, nho tăng 3 tạ/ha. Đã có nhiều mô hình sản xuất an toàn, nhiều diện tích cây trồng được cấp giấy chứng nhận VietGap, các mô hình kinh tế hợp tác, ký kết hợp đồng tiêu thụ sản phẩm đang được người dân hưởng ứng như mô hình “Vùng nguyên liệu sản xuất gạo sạch” theo kỹ thuật “1 phải, 5 giảm” trong thâm canh cây lúa. Năm 2014 là năm nhiều trang trại chăn nuôi heo được đầu tư bởi các thành phần kinh tế đã hình thành và áp dụng các tiến bộ kỹ thuật vào chăn nuôi; số con được sản xuất trong các trang trại, gia trại chiếm 34% tổng đàn heo, sản lượng xuất chuồng chiếm 29,3% so với tổng đàn heo toàn tỉnh; trong đó sản lượng của trang trại so với năm 2013 tăng 20,7% về số con và tăng 14,3% về sản lượng thịt hơi xuất chuồng.

Chương trình xây dựng nông thôn mới thu hút sự quan tâm của các tầng lớp nhân dân và doanh nghiệp chung sức xây dựng. Đã có 6/47 xã đạt từ 15-18 tiêu chí, 11/47 xã đạt từ 10-14 tiêu chí. Huy động nguồn lực trong dân và doanh nghiệp để chung sức xây dựng nông thôn mới ngày càng tăng, đạt 21,3 tỷ đồng. Đối với 11 xã điểm nông thôn mới đã cơ bản hoàn thành công tác qui hoạch, công tác xây dựng đề án cấp xã.

Công tác quản lý nhà nước của ngành nông nghiệp ngày càng đi vào chiều sâu như quản lý chất lượng vật tư nông nghiệp, đảm bảo vệ sinh an toàn sản phẩm nông lâm thủy sản đã có sự chuyển biến, đáp ứng được yêu cầu bức xức trong xã hội. Công tác phòng dịch, dập dịch trên cây trồng, gia cầm, vật nuôi thủy sản được triển khai kịp thời, có hiệu qủa, tỷ lệ diện tích nuôi tôm nhiễm bệnh thấp hơn nhiều năm. Công tác bảo vệ rừng có chuyển biến tích cực do việc thành lập các chốt liên ngành lưu động, ngăn chặn có hiệu qủa tình trạng vận chuyển lâm sản trái phép; rừng phòng hộ, đặc dụng được bảo vệ không để xảy ra các vụ cháy, phá rừng gây thiệt hại lớn, nghiêm trọng.

Nhiệm vụ trọng tâm năm 2015

Năm cuối để thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ của Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XII, ngành NN-PTNT tiếp tục phát huy các thành tựu của 4 năm trước, sẽ nỗ lực để tham mưu, chỉ đạo sản xuất, bảo đảm giá trị sản xuất toàn ngành tăng 6-7%, đưa tốc độ tăng trưởng bình quân của ngành trong 5 năm đạt 7,5%/năm, vượt mục tiêu mà Nghị quyết Đảng bộ tỉnh lần thứ XII đã đặt ra (6-7%/năm), tạo đà cho tăng trưởng của ngành trong giai đoạn tiếp theo.

Năm 2015, ngành cũng đứng trước thách thức nghiêm trọng, đó là nguy cơ hạn hán trên diện rộng từ vụ đông-xuân 2014-2015 do tổng lượng mưa trong mùa mưa 2014 ở mức thấp hơn TBNN cùng kỳ, dung tích các hồ chứa trong tỉnh chỉ đạt 21% dung tích thiết kế, bằng 30%-50% so với các năm trước. Diện tích thuộc vùng tưới, các hồ chứa nước bị ảnh hưởng trực tiếp do thiếu nước phải thay đổi cơ cấu cây trồng vụ đông-xuân hoặc không sản xuất có thể lên đến trên 7-8 ngàn ha, sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống nông dân trong tỉnh. Để chủ động phát triển sản xuất đảm bảo đời sống của nông, ngư dân trong tỉnh, ngay từ đầu năm 2015, ngành NN-PTNT đã tích cực triển khai các phương án chống hạn cho vụ đông-xuân, thay đổi cơ cấu cây trồng theo hướng cây chịu hạn, điều tiết sử dụng nước hợp lý, chủ động đề xuất không sản xuất tại các khu vực không có đủ nguồn nước. Xây dựng các phương án, giải pháp để phòng dịch bệnh cây trồng, vật nuôi trên cạn và dưới nước. Chủ động đề xuất UBND tỉnh xây dựng phương án, đề xuất Chính phủ hỗ trợ cứu đói, hỗ trợ chống hạn đối với các hộ dân có diện tích bị ảnh hưởng hạn hán, không sản xuất và chuyển đổi sang các cây trồng khác.

Để tiếp tục phát triển nông nghiệp trong tỉnh theo hướng tiến tới ứng dụng công nghệ cao, trong năm 2015, ngành tiếp tục chỉ đạo thực hiện Kế hoạch thực hiện tái cơ cấu ngành đã được UBND tỉnh phê duyệt để nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và bền vững theo hướng phát triển các loại cây trồng, vật nuôi có lợi thế cạnh tranh, phù hợp với điều kiện sản xuất trong tỉnh. Tập trung triển khai Kế hoạch nhân rộng các mô hình sản xuất có hiệu quả, gắn với Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới được ban hành tại Kế hoạch số 4985/KH-UBND ngày 21-10-2013 của UBND tỉnh. Đối với sản xuất thủy sản, nhiệm vụ trọng tâm là triển khai Đề án Tổ chức lại nghề khai thác thủy sản gắn với thực hiện Nghị định 67/NĐ-CP về các chính sách phát triển thủy sản, hỗ trợ đóng mới tàu cá công suất lớn, tàu cá vỏ sắt. Tiếp tục tạo các điều kiện thuận lợi để thu hút các doanh nghiệp đầu tư công nghệ cao, nâng cao năng lực sản xuất để tiếp tục phát huy lợi thế về sản xuất giống thủy sản, giữ vững vị trí đứng đầu cả nước về sản lượng và chất lượng tôm giống. Tăng cường công tác quản lý bảo vệ rừng, phòng chống cháy rừng và chống phá rừng; có giải pháp quyết liệt ngăn chặn có hiệu qủa việc phá rừng để nâng cao độ che phủ rừng.

Đổi mới và tổ chức lại sản xuất trong nông nghiệp, thủy sản là yêu cầu để thực hiện tái cơ cấu theo hướng nâng cao hiệu quả và giá trị gia tăng. Do vậy việc xây dựng và hình thành các hình thức tổ chức sản xuất, dịch vụ có hiệu quả ở nông thôn sẽ được đẩy mạnh với việc vận động, tổ chức hình thành các tổ hợp tác, hợp tác xã liên kết với doanh nghiệp thu mua, chế biến gắn với việc triển khai các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông thôn theo Nghị định 210 của Chính phủ và chính sách hỗ trợ phát triển cánh đồng lớn theo Quyết định 62 ngày 21-10-2013 của Thủ tướng Chính phủ. Năm 2015 là năm các ngành, các cấp phát huy tính chủ động, tập trung huy động các nguồn lực của nhân dân, các doanh nghiệp và sự hỗ trợ của Chính phủ để hoàn thành mục tiêu 11 xã đạt chuẩn xã nông thôn mới.

Nhiệm vụ năm 2015 là rất nặng nề, nhưng với sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, sự đồng thuận, chung tay của các ngành, các cấp, ngành NN-PTNT sẽ tiếp tục nỗ lực phấn đấu để giảm thiểu đến mức thấp nhất những tác động của hạn hán, thiên tai, hỗ trợ nông-ngư dân và cộng đồng doanh nghiệp phấn đấu đạt các mục tiêu phát triển của năm 2015, chào mừng Đại hội Đại biểu Đảng bộ tỉnh Ninh Thuận lần thứ XIII.