Nguyên nhân mắc bệnh sốt rét là do bị muỗi rừng có tên là muỗi A-no-phen thường sống trong rừng và những vùng nước lợ ven biển có mang ký sinh trùng sốt rét, khi chích người muỗi hút máu đồng thời cũng truyền luôn ký sinh trùng sốt rét sang người làm người đó mắc bệnh sốt rét. Nên nhớ rằng mắc bệnh sốt rét không phải do uống nước suối, nước rừng, cũng không phải do ma rừng hay do ‘Giàng” bắt, vì vậy không nên cúng bái khi mắc bệnh sốt rét.
Biểu hiện của bệnh sốt rét: Sau khi bị muỗi rừng chích khoảng 10 ngày đến vài tháng, người bị muỗi rừng chích sẽ mắc bệnh sốt rét.
Biểu hiện ban đầu là ớn lạnh, rồi lên cơn lạnh run, dù đắp mền kín người vẫn cứ lạnh run cầm cập, cơn rét run kéo dài khoảng 30 phút đến khoảng 60 phút; Kế tiếp là cơn nóng bừng lên, người bệnh phải tung chăn mền ra, người nóng bừng; sau đó ra mồ hôi khắp người, hạ sốt dần, nhức đầu nhẹ, mệt mỏi, khát nước, có thể ngủ thiếp chốc lát, sau đó người trở lại bình thường. Cơn sốt rét lập lại ngày hôm sau hoặc 2,3 ngày sau tùy vào loại ký sinh trùng sốt rét, vào giờ nhất định.
Biến chứng của bệnh sốt rét: Những cơn sốt lập lại nhiều lần làm bệnh nhân vỡ nhiều hồng cầu nên thiếu máu, vàng da, xanh xao, suy kiệt sức khỏe. Nguy hiểm hơn nếu cơn sốt rét thường chuyển thành sốt rét ác tính làm bệnh nhân hôn mê, hoặc đái ra máu làm suy thận, hoặc sưng gan làm suy gan vàng da, hoặc xuất huyết nội tạng và dưới da biểu hiện bằng những chấm tròn màu đỏ sậm đường kính 1 mm dưới da… có thể dẫn đến tử vong nếu không được điều trị kịp thời. Những người có nguy cơ mắc bệnh sốt rét ác tính là phụ nữ có thai, trẻ em, người mới vào vùng sốt rét lưu hành, người lao động nặng và người mắc bệnh mạn tính.
Làm gì để phòng bệnh sốt rét
Xác định rõ nếu không bị muỗi rừng chích là không bị mắc bệnh sốt rét, các biện pháp phòng bệnh sốt rét chính là phòng bị muỗi rừng chích. Lao động trong vùng núi rừng, vùng ven biển phải mặc áo quần dài che phủ tay chân; đêm ngủ nên mắc mùng, tốt nhất là mùng được tẩm thuốc diệt muỗi, không nên cất nhà gần bờ suối, bờ sông.
Khi đi vào vùng sốt rét, đi rừng, đi rẫy lao động biển nên đến trạm y tế địa phương để được tư vấn về cách phòng bệnh sốt rét và nhận liều thuốc trị bệnh sốt rét dự phòng mang theo. Nếu có biểu hiện rét run, sốt là có thể bị mắc bệnh sốt rét, nên uống ngay liều thuốc trị bệnh sốt rét dự phòng và nhanh chóng trở về trạm y tế để được khám chữa bệnh, nếu đúng là mắc bệnh sốt rét thì phải trị bệnh đúng liều lượng thầy thuốc hướng dẫn.
Bệnh sốt rét chuyển thành sốt rét ác tính và tử vong thường là do bệnh nhân đến cơ sở y tế quá trễ hoặc không uống thuốc đúng liều.
Ai cũng có thể mắc bệnh sốt rét. Thực hiện phòng không cho muỗi rừng đốt là không mắc bệnh sốt rét. Nếu có mắc bệnh sốt rét cần đến ngay cơ sở y tế điều trị ngay.
Trung tâm Truyền thông Giáo dục sức khỏe