Đây là những kết quả nghiên cứu của Tổ chức OXFAM được tiến hành tại Thái Lan, Lào, Myanmar và Việt Nam về cơ chế bảo trợ xã hội và nông nghiệp quy mô nhỏ được công bố ngày 18/7.
Theo khảo sát của Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương (CIEM), đơn vị kết hợp với OXFAM thực hiện dự án này tại Việt Nam, từ 580 hộ nông dân ở 2 tỉnh Vĩnh Long và Hà Tĩnh (hai tỉnh trồng lúa gắn với rủi ro của người nông dân), đã cho thấy hai loại cú sốc thường gặp nhất của các hộ gia đình này là vấn đề lũ lụt, bệnh tật và biến động giá cả.
Theo ông Võ Trí Thành, Viện trưởng CIEM, dự án đã xem xét bản chất về nguy cơ tổn thương của người nông dân, bao gồm những cú sốc từ bên ngoài như do biến động kinh tế vĩ mô, thiên tai, lũ lụt và những cú sốc nội tại trong các hộ gia đình như vấn đề về tiếp cận vốn, vấn đề sức khỏe của người nông dân…
Với các hộ gia đình càng nghèo thì mức độ nghiêm trọng càng cao và hoàn cảnh gia đình ngày càng xấu đi. Người dân cũng thường chọn 3 cách phản ứng cơ bản là phó mặc, trông chờ tín dụng (đi vay người thân, bạn bè, các tổ chức tài chính) hoặc giảm chi tiêu (kể cả đầu tư cho sản xuất nông nghiệp).
Nghiên cứu tại Việt Nam cũng chỉ ra các thách thức đối với bảo trợ xã hội như Bảo hiểm xã hội có tỷ lệ tham gia thấp (20%), Bảo hiểm y tế có 57,4% dân số tham gia nhưng chất lượng dịch vụ còn nghèo nàn, chi tiêu cho dự phòng, chăm sóc và y tế cơ sở còn thấp, về trợ giúp xã hội thì chỉ có 1,73% dân số được hưởng trợ cấp…
CIEM đưa ra một số gợi ý chính sách ở cấp quốc gia như cải thiện thực thi chính sách, đưa ra chiến lược quốc gia thực tế hơn đối với khu vực nông nghiệp và hệ thống bảo trợ xã hội, cơ chế cảnh báo sớm và nâng cao năng lực. Đặc biệt, cần đánh giá và thực thi nghiêm túc chương trình thí điểm bảo hiểm nông nghiệp.
Đầu tư vào bảo trợ xã hội sẽ mang lại lợi ích trong dài hạn trong việc tăng năng suất nông nghiệp và giúp người nghèo thoát khỏi các rủi ro. Nông dân quy mô nhỏ có thể đóng vai trò là “tác nhân của sự thay đổi” và hoàn toàn có đủ năng lực để sống chung và đối mặt với các cú sốc và khủng hoảng bằng chính sáng kiến của họ.
Nguồn www.chinhphu.vn