Để đẩy nhanh lộ trình BHYT toàn dân, thời gian qua, tỉnh ta đã triển khai các giải pháp khá đồng bộ. Cơ quan BHXH đã tham mưu, phối hợp với các ngành, đoàn thể các cấp tổ chức thực hiện Luật BHYT trên địa bàn. Ngành BHXH cũng đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động nhân dân nâng cao ý thức trách nhiệm, quyền lợi trong việc thực hiện chính sách BHYT, góp phần đảm bảo an sinh xã hội; phối hợp với ngành Y tế từng bước nâng cao chất lượng của hệ thống cung cấp dịch vụ, bảo đảm quyền lợi cho người tham gia BHYT; cải cách thủ tục hành chính thực hiện chính sách BHYT, đảm bảo cấp thẻ BHYT và giải quyết kịp thời các chế độ đối với người tham gia. Qua 3 năm thực hiện Luật BHYT, số người tham gia BHYT ngày càng tăng, từ chỗ toàn tỉnh chỉ có gần 254.600 thẻ BHYT thì tính đến sáu tháng đầu năm nay con số này đã lên đến trên 289.000 thẻ.
Tuy nhiên, so với các địa phương trong cả nước và chỉ tiêu chung thì tỷ lệ người tham gia BHYT tại tỉnh ta hiện còn ở mức thấp mới, chiếm 50% trên tổng số dân, trong khi đó, con số này trong cả nước là 65%. Đặc biệt, tỷ lệ tham gia BHYT các nhóm đối tượng cận nghèo chỉ đạt 2,70%, hộ gia đình 8,63%, học sinh-sinh viên 57,35% - là những nhóm đạt tỷ lệ rất thấp. Bên cạnh đó vẫn tồn tại một bộ phận người lao động làm việc trong các doanh nghiệp ngoài khu vực nhà nước chưa được tham gia BHYT theo quy định, do đó việc tiếp cận các dịch vụ y tế và quyền lợi được hưởng từ chính sách BHYT không được đảm bảo.
Theo ông Nguyễn Quang Công, Trưởng Phòng Thu BHXH tỉnh: Đối với BHYT HSSV, mặc dù đã có chủ trương cho thu hàng tháng (từ tháng 9 đến tháng 3 năm sau) để không tập trung các khoản đóng góp vào đầu năm học, gây khó khăn cho đối tượng tham gia, nhưng tỷ lệ người tham gia vẫn đạt thấp. Trong doanh nghiệp ngoài khu vực nhà nước, mặc dù toàn tỉnh vẫn còn khoảng trên 7.000 lao động chưa được doanh nghiệp đóng BHYT, nhưng do áp lực việc làm, nên nhiều người không dám đòi hỏi. Trong khi đó, công tác kiểm tra, xử lý và chế tài chưa đủ sức răn đe đối với đơn vị vi phạm. Đối tượng cận nghèo mặc dù được Nhà nước hỗ trợ chi trả 70% chi phí mua BHYT nhưng vẫn rất ít người dân tham gia, mà chủ yếu vẫn chỉ những người có bệnh mới mua BHYT.
Nguyên nhân dẫn đến những tồn tại hiện nay là do nhận thức của người dân chưa cao; sự chuyển biến về nhận thức của người sử dụng lao động và người lao động thuộc diện phải tham gia BHYT còn hạn chế. Công tác tuyên truyền chưa mạnh, chưa thường xuyên để người dân hiểu được quyền lợi của BHYT. Bên cạnh đó, do điều kiện khó khăn trong sản xuất, kinh doanh khiến nhiều doanh nghiệp phải thu hẹp hoặc ngừng hoạt động cũng làm giảm số đối tượng tham gia BHYT.
Theo lãnh đạo BHXH tỉnh, BHYT là chính sách xã hội lớn của Đảng và Nhà nước nhằm huy động sự đóng góp tài chính của cộng đồng, chia sẻ nguy cơ bệnh tật và giảm bớt gánh nặng tài chính của mỗi người khi ốm đau, bệnh tật, tạo nguồn hỗ trợ cho các hoạt động y tế, thực hiện công bằng và nhân đạo trong lĩnh vực bảo vệ sức khỏe nhân dân. Do đó để thực hiện mục tiêu BHYT toàn dân, trong thời gian tới cần tăng cường thực hiện Chỉ thị số 38-CT/TW ngày 7-9-2009 của Ban Bí thư Trung ương Đảng (khóa X) về đẩy mạnh công tác BHYT trong tình hình mới và Chỉ thị 03-CT/TU ngày 19-11-2010 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về việc tăng cường lãnh đạo thực hiện công tác BHYT nhân dân. Trong đó cần có sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị từ huyện, thành phố đến xã, phường, thị trấn trong công tác tuyên truyền thực hiện BHYT trên các phương tiện thông tin đại chúng; tăng cường và nâng cao chất lượng hoạt động của BCĐ chương trình BHYT nhân dân ở các cấp. Cùng với đó, ngành Y tế cần củng cố và phát triển mạng lưới khám chữa bệnh của y tế cơ sở, nâng cao chất lượng và thực hiện tốt công tác khám chữa bệnh BHYT tại địa phương; tạo điều kiện cho người khám chữa bệnh BHYT được thụ hưởng tốt các dịch vụ y tế.
Mặt khác, các ngành hữu quan cần tăng cường hơn nữa sự phối hợp kiểm tra liên ngành, phát hiện xử lý các trường hợp vi phạm, đẩy mạnh công tác tuyên truyền vận động người dân trong việc nâng cao ý thức tham gia BHYT; trong quá trình thực hiện, đề ra chỉ tiêu cụ thể cho từng đơn vị để phấn đấu thực hiện có hiệu quả. Có như vậy thì lộ trình thực hiện BHYT toàn dân mới hoàn thành được như mục tiêu đã đề ra.
Ngũ Anh Tuấn