Lâu nay, năm nào cũng vậy, việc đánh giá, phân loại chất lượng đảng viên và tổ chức cơ sở đảng được tiến hành đều đặn. Ở những chi bộ duy trì tổ chức sinh hoạt chặt chẽ và có tính chiến đấu, việc đánh giá, phân loại đã góp phần nâng cao nhận thức tư tưởng, tính tổ chức, kỷ luật và tinh thần phấn đấu của đảng viên. Sau khi đánh giá, phân loại, tại các tổ chức đảng đều có tổng kết, tuyên dương khen thưởng những chi, đảng bộ trong sạch, vững, mạnh và đảng viên xuất sắc.
Tuy vậy, qua nghiên cứu, theo dõi thực tế ở cơ sở, chúng tôi thấy việc đánh giá, phân loại đảng viên và tổ chức đảng của không ít nơi còn nặng về hình thức, khiên cưỡng, máy móc… cần phải được chấn chỉnh.
Nguyên nhân chủ yếu là do: Nhận thức của người đứng đầu, cấp ủy chưa đầy đủ về yêu cầu cần thiết và quan trọng của việc đánh giá, phân loại đảng viên, tổ chức đảng. Nhiều cấp uỷ cho rằng việc đánh giá, phân loại là việc đến hạn thì làm, làm xong là được, kết quả ra sao cũng ít quan tâm. Đến tháng 12 thì chi uỷ phát phiếu, đảng viên ghi vào rồi đưa ra phân loại. Việc đánh giá, phân loại đảng viên và các tổ chức đảng không căn cứ vào nhiệm vụ chính trị cụ thể, công việc được giao của đảng viên, của tổ chức đảng. Cả năm chẳng có nhắc nhở, hướng dẫn, xây dựng kế hoạch phấn đấu như thế nào. Thậm chí, đến kỳ phân loại, một số đảng viên cũng chẳng quan tâm việc làm bản kiểm điểm và đến dự họp để đánh giá, phân loại. Việc phân loại đảng viên và chi bộ thường ít căn cứ vào tiêu chí, nội dung cụ thể mà chỉ xét chung chung. Cuối năm, đảng viên nào không sai phạm gì lớn là hoàn thành nhiệm vụ - nếu đảng viên nào có làm một số việc được giao là coi như hoàn thành tốt. Một số đảng viên do nhận thức cảm tính nên đã bỏ phiếu bầu một số đảng viên yếu kém là xuất sắc và ngược lại do bè phái, cục bộ lại bầu đảng viên có thành tích xuất sắc là đảng viên chỉ hoàn thành nhiệm vụ?!
Cũng vì nhận thức cảm tính, máy móc, tư duy kiểu cũ mà khi đánh giá, phân loại, đã bỏ qua yêu cầu đánh giá cụ thể mà suy tôn kiểu hình thức như: Đã là bí thư chi bộ, bí thư đảng bộ, là cán bộ xã thì dù có thiếu sót, thậm chí có lỗi vẫn được bầu là đảng viên hoàn thành tốt nhiệm vụ, thậm chí còn bầu là đảng viên hoàn thành xuất sắc. Cũng từ suy nghĩ, cách làm đó mà cấp ủy, tổ chức đảng có thẩm qyền không dám xử lý đảng viên hay tổ chức đảng yếu kém vì sợ mất danh hiệu trong sạch, vững mạnh?!
Do tình trạng trên, ở một số nơi, sau khi đánh giá, phân loại cuối năm, chi bộ mất đoàn kết, đảng viên có sai phạm tiếp tục sai phạm nặng hơn. Dẫn tới chất lượng công tác của đảng viên sút kém, vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của tổ chức đảng giảm sút, gây mất lòng tin trong nhân dân.
Để đổi mới có hiệu quả việc đánh giá, phân loại đảng viên và tổ chức cơ sở đảng, cần làm tốt một số nội dung sau:
Một là, các cấp uỷ đảng phải nhận thức đúng đắn, đầy đủ về tầm quan trọng và tác dụng tích cực của việc đánh giá, phân loại đảng viên và tổ chức đảng. Tránh tình trạng chỉ làm đối phó, làm cho qua chuyện. Từ đó nâng cao nhận thức cho đảng viên và phải được đặt ra thường xuyên trong mọi hoạt động của tổ chức đảng chứ không chờ đến cuối năm theo kiểu “rằm thì trăng tròn”.
Hai là, các cấp uỷ phải có văn bản giao trách nhiệm, nhiệm vụ chính trị cụ thể cho từng chi bộ. Phải quản lý, theo dõi kế hoạch công tác lãnh đạo và nhiệm vụ chính trị cụ thể của từng chi bộ. Không chỉ kiểm tra, đôn đốc thường xuyên mà khi đánh giá, phân loại, đảng uỷ phải căn cứ vào kế hoạch, nhiệm vụ đó để đánh giá, xếp loại chi bộ.
Ba là, các cấp uỷ, chi bộ phải có kế hoạch phân công nhiệm vụ cho đảng viên cụ thể, sát hợp, ghi thành biên bản, vào sổ phân công đảng viên. Hằng tháng, trong sinh hoạt chi bộ, chi uỷ phải kiểm điểm việc thực hiện nhiệm vụ đã được phân công. Cuối năm, phải căn cứ vào đó mà đánh giá, phân loại. Muốn chi bộ tốt, đảng bộ tốt thì phải luôn rà soát nhiệm vụ, luôn kiểm tra, đôn đốc, luôn bổ cứu rút kinh nghiệm để làm cho tốt hơn. Tránh tình trạng cả năm không làm, cuối năm lo xếp loại tốt để khỏi ảnh hưởng xấu đến “thành tích” và “vị trí, uy tín” của chi bộ, đảng bộ.
Bốn là, cần khắc phục lối làm việc tuỳ tiện, bỏ qua việc kiểm điểm của từng đảng viên, việc góp ý phê bình của các đảng viên trong chi bộ. Từng bước khắc phục tình trạng làm lướt, chỉ vài tiếng đồng hồ mà kiểm điểm xong mấy chục đảng viên. Bản kiểm điểm thì làm qua loa, chiếu lệ. Trong góp ý thì e dè, nể nang, tránh né, dĩ hoà vi quý, chạy theo thành tích. Thậm chí có đảng viên còn bóp méo sự thật, hữu khuynh thiên lệch, đánh giá theo cảm tính...
Năm là, đánh giá, phân loại đảng viên, tổ chức cơ sở đảng cần gắn chặt với tiếp tục thực hiện học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh và Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) "Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay".
Nguồn Tạp chí Xây dựng Đảng