Giai đoạn 2009 - 2011, Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng NTM được triển khai thí điểm toàn quốc. Các xã thí điểm xây dựng NTM thực hiện 19 tiêu chí cụ thể, trong đó có yêu cầu về số hộ sử dụng điện, an toàn, chất lượng điện. Tùy theo tình hình thực tiễn của từng địa phương, số hộ sử dụng điện được quy định cụ thể khác nhau, tuy nhiên, thông thường xã đạt tiêu chuẩn NTM phải có từ 95 – 99% số hộ sử dụng điện thường xuyên.
Công nhân ngành Điện thi công hệ thống lưới điện nông thôn. Ảnh: Uyên Thu
Trên thực tế, hệ thống lưới điện nông thôn tỉnh ta được đầu tư từ hơn 20 năm trước, với các tổ chức quản lý điện nông thôn được thành lập thiếu đồng bộ, chắp vá do nguồn vốn hạn hẹp nên hầu hết không đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật an toàn; trong quá trình vận hành, sử dụng, đa số các mạng lưới điện không được sửa chữa nên đã xuống cấp trầm trọng. Chất lượng điện không bảo đảm, có nơi điện áp cuối nguồn xuống thấp, tỷ lệ tổn thất điện năng cao từ 20-40%.
Từ năm 2002, sau khi tiếp nhận lưới điện hạ áp của các tổ chức quản lý điện nông thôn, Công ty Điện lực Ninh Thuận đã phối hợp với các địa phương kiện toàn lại bộ máy quản lý, tận dụng các nguồn vốn từng bước đầu tư cải tạo lưới điện hạ áp nông thôn. Đến nay, Công ty đã đầu tư trên 68 tỷ đồng cải tạo, sửa chữa nâng cao chất lượng lưới điện hạ áp nông thôn và bảo đảm khoảng cách an toàn, phát quang hành lang lưới điện, lắp đặt mới công tơ đo đếm điện năng. Kết quả của những biện pháp này làm chuyển biến rõ rệt chất lượng dịch vụ cung cấp điện cho các hộ sử dụng điện ở nông thôn. Đặc biệt tỷ lệ tổn thất điện năng từ 20-40% trước đây đã giảm xuống còn 8-15%. Đến nay 100% xã của tỉnh đã đạt tiêu chí về điện trong Chương trình xây dựng NTM; hệ thống hạ tầng kỹ thuật điện đã được đầu tư nâng cấp, cải tạo theo các quy định tiêu chuẩn kỹ thuật của ngành.
Mục tiêu mà Chính phủ đặt ra đối với tỷ lệ tổn thất điện năng ở khu vực nông thôn phải giảm xuống còn 10% vào năm 2015, và theo lộ trình đến năm 2015, tỉnh ta có 11 xã cơ bản đạt chuẩn NTM. Đồng chí Đỗ Nguyên Hưng, Phó Giám đốc Công ty Điện lực tỉnh cho biết: “Thời gian qua, Công ty đã tranh thủ nhiều nguồn vốn vay như xây dựng cơ bản của ngành, vốn ngân sách địa phương, vốn vay Ngân hàng Thế giới,…đầu tư cải tạo, mở rộng lưới điện nông thôn. Để đảm bảo tiêu chí về điện cho việc triển khai thực hiện rộng mô hình NTM (đạt 100% số hộ thường xuyên có điện) trong thời gian tới, Công ty sẽ tiếp tục đầu tư khoảng 40 tỷ đồng để thực hiện nâng cấp, cải tạo lưới điện nhằm phục vụ tốt yêu cầu cấp điện sinh hoạt và sản xuất cho nhân dân. Tuy nhiên, trong quá trình đầu tư cải tạo lưới điện Công ty gặp phải một số khó khăn do tình trạng phát sinh nhiều khu dân cư tự phát với mật độ dân cư sinh sống quá thưa thớt ở nông thôn, gây áp lực lớn về vốn đầu tư. Vì vậy, cần có sự chung tay chia sẻ, phối hợp chặt chẽ hơn nữa giữa ngành Điện và chính quyền địa phương.
Tại các xã xây dựng NTM, khi mở rộng đường liên thôn, ngõ xóm thì hầu hết các cột điện sẽ phải dịch chuyển, nhưng trong quá trình lập dự án lại không tính đến nguồn vốn này. Vì vậy, UBND tỉnh đã chỉ đạo khắc phục theo phương châm “Nhà nước và nhân dân cùng làm”, trong đó ngành Điện tham gia lập phương án và giám sát kỹ thuật, tháo, hạ và treo lại dây dẫn, hòm công tơ. Đến nay, tất cả các xã do ngành điện quản lý có nhu cầu dịch chuyển cột điện, đường dây điện đều được Điện lực các huyện, thành phố phối kết hợp thực hiện đúng tiến độ. Hầu hết tại các xã xây dựng NTM của tỉnh cơ bản các cột điện nằm trên trục đường giao thông đã được dịch chuyển theo quy định.
Đồng chí Đỗ Nguyên Hưng chia sẻ thêm: Để đảm bảo điện cho Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM trong tỉnh trên diện rộng, ngành vẫn tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền để các tầng lớp nhân dân, các ban, ngành hiểu rõ, nhận thức đúng về mục đích, ý nghĩa của chương trình NTM, từ đó huy động được sức mạnh tập thể cùng tham gia xây dựng NTM. Ngành Điện lực tỉnh nhà đang tiến gần tới đích 100% số hộ dân nông thôn có điện. Mục tiêu xây dựng NTM, nhất là hoàn thành tiêu chí về điện chỉ đạt được khi có sự chung tay nỗ lực của các ban, ngành, chính quyền địa phương và chính người dân – người trực tiếp thụ hưởng.
Hàn Dạ Nguyệt