Tiếp tục ưu tiên kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô

Trong phiên họp thường kỳ tháng 3/2012, Chính phủ đã nghe, thảo luận về tình hình KT-XH tháng 3 và quý I/2012; Báo cáo bổ sung tình hình thực hiện kế hoạch KT-XH năm 2011, triển khai thực hiện kế hoạch KT-XH năm 2012 và một số nội dung quan trọng khác.

Kết quả đạt được trong quý I khẳng định công tác chỉ đạo, điều hành đúng hướng

Thảo luận về tình hình kinh tế-xã hội tháng 3 và quý I/2012, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng và các thành viên Chính phủ nhận định, trong quý I/2012, các Bộ, ngành, địa phương đã tích cực triển khai thực hiện nghiêm túc các Nghị quyết của Trung ương, Quốc hội và Nghị quyết số 01/NQ-CP ngày 3/1/2012 của Chính phủ, các Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ và đã đạt được những kết quả tích cực, đúng hướng.

Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) trong quý I/2012 đã có xu hướng giảm dần và có tốc độ tăng thấp nhất so với cùng kỳ các năm trước. So với tháng trước, CPI tháng 3/2012 chỉ tăng 0,16%; so với tháng 12/2011, CPI tháng 3/2012 tăng khoảng 2,55%, thấp hơn nhiều so với cùng kỳ (năm 2011 tăng 6,12%, năm 2010 tăng 4,12%).

Ngân hàng Nhà nước đã thực hiện nhiều biện pháp để giảm mặt bằng lãi suất, tạo điều kiện cho doanh nghiệp tiếp cận được các nguồn vốn tín dụng của ngân hàng. Lãi suất tín dụng hiện nay đã giảm khoảng 1 – 1,5% so với đầu năm.

Tổng kim ngạch xuất khẩu tiếp tục đạt tốc độ tăng trưởng cao, ước quý I/2012 đạt trên 24,5 tỷ USD, tăng 23,6% so với cùng kỳ năm trước.

Đây là kết quả đáng khích lệ trong bối cảnh kinh tế thế giới còn nhiều khó khăn, đặc biệt một số thị trường xuất khẩu lớn, truyền thống của nước ta bị giảm sút, thêm vào đó là giá cả xuất khẩu một số mặt hàng giảm so với trước. Tổng kim ngạch nhập khẩu quý I/2012 ước tăng 6,9% so với cùng kỳ năm trước, trong đó nhập khẩu của các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài tăng trên 30%.

Nhập siêu quý I/2012 là 251 triệu USD, bằng 1% tổng kim ngạch xuất khẩu, là mức nhập siêu thấp nhất so với cùng kỳ nhiều năm gần đây.

Nền kinh tế trưởng tuy thấp hơn so với cùng kỳ năm trước, nhưng cũng đã có chuyển biến bước đầu trong tháng 3/2012. Tốc độ tăng trưởng GDP quý I/2012 ước đạt 4% (quý I/2010 tăng 5,84%, quý I/2011 tăng 5,57%).

Chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) quý I năm 2012 tăng 4,1% so với cùng kỳ năm 2011, là mức tăng thấp nhất so với cùng kỳ nhiều năm qua. Tuy nhiên, từ cuối tháng 2/2012 đến nay, nhờ thực hiện mạnh mẽ các biện pháp tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ sản xuất kinh doanh, sản xuất công nghiệp đã có chuyển biến so với hai tháng đầu năm. Khó khăn hiện nay của sản xuất công nghiệp là giá và chi phí đầu vào ở mức cao, sức mua giảm, tiêu thụ chậm.

Trong những tháng đầu năm 2012, rét đậm kéo dài ở nhiều tỉnh phía Bắc, triều cường dâng cao gây ngập úng tại một số tỉnh phía Nam đã gây nhiều thiệt hại, ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp và đời sống nhân dân. Giá trị sản xuất nông, lâm nghiệp và thủy sản quý I/2012 ước tăng 3,7% so với cùng kỳ năm trước.

An sinh xã hội tiếp tục được bảm đảm, đời sống của người dân, đặc biệt là những người nghèo, người già neo đơn, người tàn tật được quan tâm.

Trong quý I/2012, tạo việc làm cho khoảng trên 341.000 người, trong đó xuất khẩu lao động ước đạt 18.500 người.

Cần duy trì tăng trưởng hợp lý để ổn định vĩ mô

Bên cạnh tập trung phân tích những kết quả đạt được, Chính phủ cũng đã phân tích, thẳng thắn nhìn nhận những khó khăn, yếu kém nội tại của nền kinh tế. Trong đó có việc sản xuất công nghiệp chế biến và chế tạo gặp nhiều khó khăn do chi phí đầu vào cao, tiêu thụ chậm, tồn kho còn ở mức cao, dẫn đến quy mô sản xuất thu hẹp, nhiều doanh nghiệp phải ngừng sản xuất hoặc phá sản, giải thể; lãi suất giảm nhưng còn cao, việc tiếp cận vốn còn khó khăn.

Ý kiến của nhiều thành viên Chính phủ cho rằng, thời gian tới, ngoài nhiệm vụ ưu tiên kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, cần chú trọng nhiệm vụ duy trì tăng trưởng hợp lý và bảo đảm an sinh xã hội; việc duy trì tăng trưởng ở mức hợp lý cũng là góp phần ổn định kinh tế vĩ mô và đảm bảo an sinh xã hội.

Nhấn mạnh lãi suất còn ở mức cao đã làm ảnh hưởng đến khả năng huy động vốn của doanh nghiệp, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trình Đình Dũng, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Nguyễn Thế Thảo cho rằng cần tiếp tục thực hiện lộ trình giảm lãi suất, tạo các điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp tiếp cận được với nguồn vốn, quyết liệt thực hiện các giải pháp tháo gỡ các khó khăn cho doanh nghiệp phát triển sản xuất, kinh doanh, góp phần duy trì tăng trưởng ở mức hợp lý, đảm bảo an sinh xã hội.

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Cao Đức Phát cho rằng cần tìm mọi cách để tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ doanh nghiệp phát triển sản xuất. Việc tập trung tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất kinh doanh phát triển, nhất là sản xuất nông nghiệp, công nghiệp là điểm mấu chốt để duy trì tăng trưởng GDP ở mức hợp lý.

Bộ trưởng Cao Đức Phát cũng đề nghị việc phối hợp chặt chẽ giữa các Bộ, ngành địa phương trong xử lý hàng hóa tồn kho; phòng, chống dịch bệnh trên cây trồng, vật nuôi; kiểm soát chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm; chủ động phòng, chống, đối phó với thiên tai, lũ lụt khi mùa mưa bão đang đến gần.

Phát biểu tại phiên họp, Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Doan đề nghị đẩy mạnh triển khai các giải pháp để hàng hóa tiếp cận dễ dàng với thị trường nội địa, nhất là ở khu vực nông thôn.

Liên quan đến vấn đề về tài chính, tiền tệ, ngân hàng, Thống đốc Nguyễn Văn Bình cho rằng, về tài chính, tiền tệ cần phải giải quyết dứt điểm những vấn đề trước mắt đặt ra, nhưng phải góp phần vào ổn định cho phát triển lâu dài.

Cùng quan điểm với ông Nguyễn Văn Bình, Chủ tịch Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia Vũ Viết Ngoạn đề nghị tập trung mạnh vào giải quyết vấn đề về thanh khoản thông qua đẩy nhanh tái cơ cấu ngân hàng.

Ở khía cạnh truyền thông, trước các thông tin nhiều chiều trên các loại hình báo chí, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Bắc Son đề nghị các Bộ, ngành, địa phương cần chủ động hơn nữa trong việc cung cấp thông tin cho báo chí, nhằm định hướng dư luận, tránh tình trạng báo chí phản ánh không nhất quán về các vấn đề, sự việc.

Kiên định thực hiện các mục tiêu đã đề ra

Phát biểu kết luận phiên họp, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cho rằng trong quý I/2012, tình hình kinh tế-xã hội tiếp tục có những chuyển biến tích cực, khẳng định chúng ta đã đi đúng hướng. Mục tiêu kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, duy trì tăng trưởng hợp lý, bảo đảm an sinh xã hội thấy hiện hữu khá rõ trong quý I vừa qua.

Mục tiêu kiểm chế lạm phát ở 1 con số là khả thi, tỷ giá tiếp tục giữ được ổn định, lãi suất có chiều hướng giảm, thanh khoản ngân hàng được cải thiện một bước cơ bản, thị trường chứng khoán “xanh” lên, dự trữ ngoại hối đạt kết quả đáng mừng, nhập siêu giảm mạnh và mặc dù tăng thấp hơn cùng kỳ các năm trước song tăng trưởng quý I vẫn đạt 4%, bên cạnh đó là tổng đầu tư xã hội tăng. Đây tiếp tục là những tín hiệu đáng mừng của kinh tế nước ta. Tuy nhiên Thủ tướng cũng nhấn mạnh, bên cạnh những kết quả đáng mừng đã đạt được, những khó khăn, thách thức phía trước còn rất lớn, không thể chủ quan, thỏa mãn.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nêu rõ, nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới là tiếp tục kiên định thực hiện các mục tiêu đã đề ra trong năm 2012, cụ thể là ưu tiên kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, duy trì tăng trưởng ở mức hợp lý, đảm bảo an sinh xã hội.

Với tinh thần chung như vậy, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng yêu cầu Ngân hàng Nhà nước thực hiện quyết liệt các giải pháp nhằm đảm bảo cho được mục tiêu kiềm chế lạm phát ở mức 1 con số, đồng thời bảo đảm được tăng trưởng ở mức hợp hợp lý (khoảng 6%); tập trung giải quyết nhanh thanh khoản của ngân hàng; khoanh vùng các ngân hàng yếu kém để có các giải pháp xử lý hiệu quả; hạ dần lãi suất phù hợp với thanh khoản của ngân hàng và chiều hướng giảm dần của lạm phát; giải quyết các mâu thuẫn trong nội tại của nền kinh tế để phục vụ cho phát triển.

Đảm bảo tăng trưởng tín dụng hợp lý để vừa tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, vừa thực hiện các mục tiêu kiềm chế lạm phát; bảo đảm tính thanh khoản của hệ thống ngân hàng, ổn định tỷ giá; hỗ trợ tín dụng xây dựng nhà cho các đối tượng xã hội, người có thu nhập thấp.

Cùng với đó, các Bộ, ngành, địa phương phải nắm chắc về tình hình doanh nghiệp; phân tích, làm rõ thực trạng những khó khăn của doanh nghiệp, qua đó kịp thời tháo gỡ khó khăn để doanh nghiệp duy trì và phát triển sản xuất, kinh doanh, đảm bảo giải quyết việc làm cho người lao động.

Đẩy mạnh xuất khẩu, kiểm soát chặt chẽ việc nhập khẩu các mặt hàng tiêu dùng không thiết yếu, các mặt hàng trong nước có thể sản xuất được; quyết liệt thực hiện các biện pháp mở rộng thị trường, gồm cả thị trường trong nước cũng như thị trường ngoài nước để phục vụ cho mục tiêu tăng trưởng.

Triệt để thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; nâng cao hiệu quả đầu tư, sản xuất, kinh doanh. Xem xét các chính sách về thuế, phí cho phù hợp với tình hình thực tiễn. Tiếp tục thực hiện tốt các chính sách an sinh xã hội, nhất là đối với các gia đình chính sách, người nghèo, người yếu thế, không để tình trạng thiếu đói xảy ra. Lưu ý thực hiện đồng bộ các giải pháp chống ùn tắc và giảm thiểu tai nạn giao thông, bảm bảo an toàn giao thông và trật tự xã hội.

Người đứng đầu Chính phủ cũng nhấn mạnh việc tiếp tục triển khai tốt công tác thông tin, tuyên truyền trên báo chí; lưu ý các cơ quan thông tấn báo chí khi đăng tải, tuyên truyền về các vấn đề, sự việc phải đảm bảo tính khách quan, trung thực, hết sức tránh dùng những từ ngữ mang tính kích động, gây bất lợi cho lợi ích của đất nước, của nhân dân.

Sớm hoàn thiện dự thảo Đề án tái cơ cấu kinh tế

Về dự thảo Đề án đề tái cơ cấu kinh tế gắn với chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo hướng nâng cao hiệu quả, năng suất và năng lực cạnh tranh của nền kinh tế giai đoạn 2011 – 2015 và định hướng đến năm 2020, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng yêu cầu các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ tiếp tục làm rõ hơn những nội dung liên quan đến ngành, lĩnh vực thuộc chức năng nhiệm vụ của cơ quan mình; cần bám sát định hướng, quan điểm chỉ đạo về tái cơ cấu kinh tế; đánh giá thực trạng, thuận lợi, khó khăn của quá trình tái cơ cấu; làm rõ mục tiêu của tái cơ cấu, nội dung của tái cơ cấu, giải pháp thực hiện... để hoàn thiện Đề án, báo cáo Thủ tướng Chính phủ trước khi trình Quốc hội.

Nội dung dự thảo Đề án đã làm rõ những quan điểm, định hướng và giải pháp chủ yếu thực hiện “cơ cấu lại các ngành sản xuất, dịch vụ phù hợp với các vùng; thúc đẩy tái cấu trúc doanh nghiệp và điều chỉnh chiến lược thị trường; tăng nhanh giá trị nội địa, giá trị gia tăng và sức cạnh tranh của sản phẩm, doanh nghiệp và của cả nền kinh tế; phát triển kinh tế tri thức… phấn đấu đến năm 2020 nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại”.

Về quan điểm chỉ đạo, dự thảo Đề án xác định, việc tái cơ cấu kinh tế gắn với chuyển đổi mô hình tăng trưởng là nhiệm vụ lớn, khó khăn và phức tạp, đòi hỏi phải được triển khai đồng bộ ở tất cả các ngành, các cấp, các lĩnh vực trên phạm vi cả nước và ở từng địa phương, đơn vị cơ sở trong thời gian nhiều năm. Do đó, cần tuân thủ các nguyên tắc trong chỉ đạo và thực hiện tái cơ cấu kinh tế như: thực hiện tăng trưởng hợp lý, bền vững và ưu tiên chất lượng tăng trưởng; thực hiện đồng bộ và thống nhất hệ thống các giải pháp tái cơ cấu kinh tế với kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô và đảm bảo an sinh xã hội; tái cơ cấu kinh tế phải gắn liền với tiếp tục đổi mới, mở cửa tích cực và chủ động hội nhập kinh tế quốc tế; tái cơ cấu kinh tế, chuyển đổi mô hình tăng trưởng tiến hành toàn diện, đồng bộ, tuần tự từng bước và có hệ thống.

Tại phiên họp, Chính phủ cũng đã thảo luận về Dự thảo Nghị quyết sửa đổi Nghị quyết số 49/2010/QH12 của Quốc hội về dự án, công trình quan trọng quốc gia; Chiến lược phát triển khoa học và công nghệ của Việt Nam. Chính phủ cũng thảo luận, đóng góp ý kiến bước đầu về các dự án luật: Luật Phòng, chống khủng bố, Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của của Luật Khoa học và Công nghệ, Luật Việc làm.