Để thực hiện kế hoạch đề ra, UBND tỉnh yêu cầu việc triển khai các hoạt động phải cụ thể, thiết thực, hiệu quả, chất lượng và phù hợp với điều kiện, tình hình thực tế của địa phương. Trong đó, cần chú trọng đa dạng hình thức, nội dung tuyên truyền, cung cấp thông tin, phổ biến giáo dục pháp luật. Các hoạt động có sự lồng ghép, phối hợp với các chương trình, dự án, chính sách khác trên cùng địa bàn. Đề cao trách nhiệm, huy động sức mạnh của chính quyền và các tổ chức đoàn thể các cấp, đồng thời phát huy vai trò của già làng, trưởng bản, người có uy tín trong đồng bào DTTS tham gia công tác tuyên truyền vận động xóa bỏ các hủ tục lạc hậu trong hôn nhân còn tồn tại ở một số DTTS. Phấn đấu đến cuối năm 2024, trên 90% cán bộ làm công tác dân tộc các cấp, cán bộ văn hóa - xã hội xã được tập huấn nâng cao năng lực, kỹ năng vận động, tư vấn, truyền thông thay đổi hành vi về tảo hôn và HNCHT trong vùng DTTS. Giảm từ 2-3% số cặp tảo hôn và 3-5% số cặp kết hôn cận huyết thống đối với các địa bàn, DTTS có tỷ lệ tảo hôn, kết hôn cận huyết thống cao.
Người có uy tín xã Phước Thắng (Bác Ái) tuyên truyền người dân xóa bỏ các hủ tục lạc hậu trong hôn nhân. Ảnh: L.Thi
Về nội dung tuyên truyền cần đổi mới, đa dạng trên các phương tiện thông tin đại chúng, như: Mở các chuyên trang, chuyên mục trên các báo, tạp chí, trang thông tin điện tử, đài phát thanh và truyền hình của tỉnh và qua hệ thống thông tin, truyền thanh tuyến huyện, xã; tập trung cung cấp thông tin, tuyên truyền phổ biến, giáo dục pháp luật về Luật Hôn nhân và gia đình, Luật Trợ giúp pháp lý, Luật Trẻ em, Luật Phòng, chống bạo lực gia đình, Luật Bình đẳng giới, dân số và gia đình và các văn bản có liên quan. Cung cấp tài liệu, sản phẩm truyền thông (bằng tiếng Việt, tiếng dân tộc). Tổ chức các cuộc thi tìm hiểu pháp luật về tảo hôn và HNCHT (từ 1-2 cuộc thi/năm) bằng hình thức sân khấu hóa tại địa phương, tại các trường trung học cơ sở, trung học phổ thông vùng DTTS và các trường dân tộc nội trú để tuyên truyền sâu rộng về tảo hôn và HNCHT. Tuyên truyền, vận động trực tiếp thông qua hội nghị tuyên truyền, phổ biến pháp luật; các hoạt động tư vấn, trợ giúp pháp lý miễn phí tại cộng đồng và lưu động tại thôn, khu phố. Lồng ghép các hoạt động tuyên truyền, vận động với các hoạt động giao lưu văn hóa, lễ hội, hoạt động hòa giải tại cộng đồng, các cuộc họp, hội nghị, sinh hoạt của chính quyền, đoàn thể, hoạt động ngoại khóa trong trường học, các câu lạc bộ, các tổ, nhóm. Tập huấn bồi dưỡng kiến thức, nâng cao năng lực về chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ, công chức làm công tác dân tộc, đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật; ưu tiên đào tạo, bồi dưỡng kiến thức đội ngũ báo cáo viên pháp luật am hiểu văn hóa, tập quán, tâm lý và biết tiếng DTTS.
Cùng với đó, lựa chọn và biên soạn tài liệu hướng dẫn, tìm hiểu pháp luật về hôn nhân và gia đình đơn giản, dễ hiểu và trọng tâm; về tác hại, hậu quả của tảo hôn và HNCHT. Tài liệu tập huấn về kiến thức, kỹ năng truyền thông, vận động, tư vấn pháp luật liên quan về hôn nhân và gia đình trong vùng DTTS. Tài liệu hỏi - đáp pháp luật về hôn nhân, về kết hôn, tảo hôn và HNCHT. Tài liệu tuyên truyền, phổ biến pháp luật về hôn nhân và gia đình trên hệ thống truyền thanh cơ sở. Tờ rơi, tờ gấp, pa nô, áp phích, tranh cổ động, khẩu hiệu,... tuyên truyền pháp luật về hôn nhân, dân số và gia đình. Tiếp tục duy trì hoạt động các câu lạc bộ đã thành lập, triển khai nhân rộng các mô hình, bài học kinh nghiệm ở địa phương nhằm thay đổi hành vi, tăng cường khả năng tiếp cận thông tin và huy động sự tham gia của cộng đồng nhằm thực hiện ngăn ngừa, giảm thiểu tảo hôn và HNCHT trong vùng DTTS. Tổ chức học tập kinh nghiệm các mô hình ngoài tỉnh nhằm nâng cao năng lực về chuyên môn, nghiệp vụ kiến thức kỹ năng truyền thông vận động tư vấn pháp luật về tảo hôn và HNCHT cho đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác dân tộc, tuyên truyền viên pháp luật trên địa bàn một số huyện; cán bộ phụ trách công tác dân tộc các xã thuộc vùng DTTS và miền núi.
Kế hoạch của UBND tỉnh cũng giao nhiệm vụ cụ thể cho từng đơn vị, địa phương để chủ động triển khai thực hiện. Trong đó, giao Ban Dân tộc tỉnh chủ trì, phối hợp với các sở, ban, ngành liên quan cấp tỉnh và UBND các huyện, thành phố tổ chức triển khai các hoạt động theo kế hoạch được phê duyệt. Hướng dẫn, theo dõi, đôn đốc, kiểm tra, đánh giá kết quả thực hiện mô hình điểm và các hoạt động của kế hoạch; tổng hợp, báo cáo định kỳ hoặc đột xuất kết quả thực hiện; tổng hợp kiến nghị, đề xuất những vấn đề liên quan đến quá trình triển khai thực hiện, tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo và báo cáo Ủy ban Dân tộc theo quy định.
Các đơn vị: Sở Y tế lồng ghép các hoạt động tư vấn, can thiệp y tế trong các chương trình, kế hoạch được phê duyệt nhằm giảm thiểu tỷ lệ tảo hôn và HNCHT. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với Ban Dân tộc tỉnh lồng ghép những quy định về phòng, chống tảo hôn và HNCHT vào các thiết chế văn hóa, hương ước, quy ước, tiêu chuẩn thôn văn hóa, gia đình văn hóa vùng DTTS. Sở Tư pháp phối hợp với Ban Dân tộc tỉnh và các sở, ngành liên quan cử báo cáo viên pháp luật cấp tỉnh truyền thông, hoạt động trợ giúp pháp lý và phổ biến, giáo dục pháp luật về hôn nhân và gia đình trong vùng đồng bào DTTS. Sở Thông tin và Truyền thông, Đài Phát thanh và Truyền hình Ninh Thuận, Báo Ninh Thuận phối hợp với Ban Dân tộc tỉnh tổ chức tuyên truyền về Luật Hôn nhân và gia đình, hậu quả của việc tảo hôn và HNCHT. Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh và các tổ chức chính trị - xã hội tỉnh căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ lồng ghép các nội dung về giảm thiểu tình trạng tảo hôn và HNCHT trong vùng đồng bào DTTS vào hoạt động của ngành để tổ chức thực hiện kế hoạch đạt kết quả cao
Giao UBND các huyện, thành phố chỉ đạo phòng dân tộc, chuyên viên công tác dân tộc, các phòng, ban, ngành có liên quan và UBND các xã tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, đánh giá thực trạng tảo hôn và HNCHT trên địa bàn; chỉ đạo các xã duy trì hoạt động và nâng cao vai trò, trách nhiệm của các thành viên câu lạc bộ trong việc ngăn chặn phòng, chống tảo hôn và HNCHT ở địa phương; phối hợp với Ban Dân tộc tỉnh tổ chức tuyên truyền, nhân rộng những mô hình câu lạc bộ hiệu quả để góp phần giảm thiểu tình trạng tảo hôn và HNCHT trên địa bàn theo mục tiêu đề ra.
Trong quá trình triển khai thực hiện, nếu có khó khăn, vướng mắc vượt thẩm quyền, các cơ quan, đơn vị phản ánh về Ban Dân tộc tỉnh để tổng hợp, báo cáo UBND tỉnh xem xét, chỉ đạo giải quyết kịp thời.
Linh Giang