Nhiều lĩnh vực chuyển biến tích cực
Năm 2023 là năm giữa nhiệm kỳ, có ý nghĩa quan trọng tạo động lực và tiền đề cho những năm tiếp theo để hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ thực hiện nghị quyết đại hội Đảng các cấp, kế hoạch (KH) 5 năm phát triển KT-XH của tỉnh. Trong bối cảnh có nhiều khó khăn, thách thức mới phát sinh nhiều hơn so với dự báo, nhưng với tinh thần chủ động, quyết tâm chính trị cao, UBND tỉnh đã bám sát tinh thần chỉ đạo của Chính phủ, của Tỉnh ủy, đề ra phương châm hành động: “Đoàn kết, kỷ cương, quyết liệt, linh hoạt, sáng tạo, hiệu quả”, ban hành kịp thời KH triển khai, tập trung chỉ đạo, điều hành quyết liệt, linh hoạt, sáng tạo, có trọng tâm, trọng điểm 5 khâu đột phá để thúc đẩy tăng trưởng. Nhờ đó, kết thúc năm 2023, tổng giá trị sản xuất các ngành trên địa bàn tỉnh (giá so sánh 2010) đạt 52.695 tỷ đồng, tăng 10,45% so với năm 2022. Trong đó, nhóm ngành nông, lâm nghiệp, thủy sản ước đạt 13.678 tỷ đồng, tăng 4,58%; nhóm ngành công nghiệp - xây dựng ước đạt 23.286 tỷ đồng, tăng 15,11% và nhóm ngành dịch vụ ước đạt 15.731 tỷ đồng, tăng 9,23%.
Về kết quả thực hiện các chỉ tiêu chủ yếu, trong tổng số 18 chỉ tiêu nghị quyết HĐND tỉnh giao, có 14 chỉ tiêu đạt và vượt KH, 4 chỉ tiêu còn khó khăn, cụ thể: Về kinh tế, có 6/9 chỉ tiêu đạt KH; về xã hội có 5/6 chỉ tiêu đạt và vượt KH; về môi trường có 3/3 chỉ tiêu đạt KH. Trong đó, đáng chú ý là các chỉ tiêu như: Thu ngân sách đạt 3.964 tỷ đồng, đạt 108% (3.964/3.658 tỷ đồng) dự toán HĐND tỉnh giao (trong đó, thu nội địa đạt 3.900/3.508 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng 100,5% so với cùng kỳ năm trước, đạt 111,0% (3.900/3.508 tỷ đồng) dự toán HĐND tỉnh giao). Tổng sản phẩm nội tỉnh (GRDP) trong năm 2023 đạt 25.732 tỷ đồng, tăng 9,40% so với năm 2022, xếp thứ 9/63 tỉnh, thành phố cả nước và thứ 2/14 các tỉnh vùng Bắc Trung Bộ và duyên hải miền Trung. Tổng vốn đầu tư toàn xã hội khoảng 22.710 tỷ đồng, đạt 102,3% KH, tăng 15,3% so cùng kỳ; GRDP bình quân đầu người đạt 87,7 triệu đồng/người, tăng 14% so với năm trước. Tỷ lệ hộ nghèo đa chiều theo chuẩn mới giảm 1,72% (KH giảm 1,5-2%)...
Đồng chí Trần Quốc Nam, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh tham quan gian hàng trưng bày sản phẩm nông sản đặc thù của tỉnh tại Hội nghị triển khai Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 26-NQ/TW của Bộ Chính trị. (Tháng 2/2023). Ảnh: H.Nguyệt
Điểm sáng trong bức tranh kinh tế của tỉnh năm 2023, đó là kết quả đóng góp giá trị tăng thêm của các ngành vào GRDP khá cao, với 24.468 tỷ đồng, tăng 9,81% so với năm trước và đóng góp vào mức tăng trưởng chung 9,29%. Có được kết quả trên là nhờ, trong phát triển nông nghiệp, UBND tỉnh đã chỉ đạo thực hiện hiệu quả việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng, nhân rộng mô hình cánh đồng lớn và các mô hình sản xuất có hiệu quả; tăng tỷ lệ cơ giới hóa, tăng diện tích áp dụng quy trình sản xuất tiên tiến, phòng, chống hiệu quả dịch bệnh trên cây trồng; nhờ đó diện tích thu hoạch cả năm đạt 85.020ha, tăng 4,1% so cùng kỳ. Bên cạnh đó, trong năm có 3 vùng nông nghiệp công nghệ cao (CNC) được công nhận, nâng diện tích nông nghiệp CNC đạt 565ha; đã cấp 19 mã vùng trồng với diện tích 202,43ha, nâng tổng số đến nay có 29 vùng trồng chuyên canh xuất khẩu với diện tích 283,03ha; giá trị sản xuất bình quân đạt 143,8 triệu đồng/ha đất sản xuất, cao hơn 5 triệu đồng/ha so cùng kỳ; giá trị sản xuất nông nghiệp ứng dụng CNC bình quân đạt 938 triệu đồng/ha vượt 34% KH, qua đó tạo ra giá trị gia tăng (GTGT) 1.939 tỷ đồng, tăng 5,13%, đóng góp tăng trưởng chung 0,4% cho GRDP. Trong chăn nuôi, tỉnh ưu tiên phát triển chuỗi liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ sản phẩm, nhờ đó sản lượng thịt hơi các loại đạt 41.781 tấn, tăng 4,7% so cùng kỳ, tạo ra GTGT 771 tỷ đồng, tăng 4,03%, đóng góp tăng trưởng chung 0,13% cho GRDP. Mặt khác, nhờ ngư trường tương đối thuận lợi, cá nổi xuất hiện mật độ dày, nhất là cá cơm, cá nục; năng lực tàu cá được đầu tư hiện đại, đảm bảo an toàn kỹ thuật đánh bắt vùng biển xa với sản lượng khai thác đạt 131.588 tấn, tăng 3.842 tấn, tăng 3%, tạo ra GTGT 2.765 tỷ đồng, tăng 3,37%, đóng góp tăng trưởng chung 0,38% cho GRDP.
Công tác xúc tiến, thu hút đầu tư được đẩy mạnh, đến cuối tháng 11/2023, tỉnh đã cấp quyết định chủ trương đầu tư và điều chỉnh chủ trương đầu tư cho 73 dự án/3.246,9 tỷ đồng; cấp giấy chứng nhận đầu tư cho 6 dự án/1.031,3 tỷ đồng. Các dự án trọng điểm, động lực được tập trung chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ. Đặc biệt, để phát triển công nghiệp năng lượng, UBND tỉnh đã tập trung chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ các dự án năng lượng tái tạo sau khi Bộ Công Thương ban hành khung giá phát điện nhà máy điện mặt trời, điện gió chuyển tiếp, đã đưa vào khai thác 6 dự án năng lượng chuyển tiếp với công suất 485MW, tạo ra năng lực mới tăng thêm khoảng 494 triệu kWh, nâng sản lượng điện cả năm đạt 7.700 triệu kWh, tăng 11,8% so cùng kỳ (trong đó, điện mặt trời tăng 10,2%), tạo GTGT 4.381 tỷ đồng, tăng 16,14%, đóng góp vào mức tăng trưởng chung 2,59% cho GRDP (chiếm tỷ trọng 49,8% của khu vực II và chiếm tỷ trọng 22,76% của toàn ngành).
Đồng chí Trần Quốc Nam, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh kiểm tra tiến độ thi công Nhà máy xử lý nước thải thuộc Dự án môi trường bền vững các thành phố duyên hải - Tiểu dự án Tp. Phan Rang - Tháp Chàm (tháng 12/2023). Ảnh: Anh Tuấn
Đối với công nghiệp chế biến, chế tạo, tỉnh đã triển khai nhiều giải pháp để hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp phục hồi và tăng trưởng, nhờ đó một số sản phẩm có chỉ số sản xuất tăng như: Tôm đông lạnh tăng 13,7%, phân vi sinh tăng 11,1%, đá granite tăng 12,4%, đá xây dựng tăng 1,5%, nha đam tăng 5,1%... Bên cạnh đó, trong năm 2023 có 3 sản phẩm xuất khẩu mới tạo năng lực tăng thêm như: Thú nhồi bông (3.500 sản phẩm), các nục gai tẩm bột phi lê xuất khẩu (9,5 tấn); bột đá xây dựng (10.000m3), góp phần đưa GTGT công nghiệp chế biến, chế tạo đạt 1.074 tỷ đồng, tăng 5,41%, đóng góp vào mức tăng trưởng chung 0,23% cho GRDP (chiếm tỷ trọng 11,08% của khu vực II và chiếm tỷ trọng 4,91% của toàn ngành).
Hoạt động tiền tệ, ngân hàng ổn định và tăng trưởng, đến cuối năm 2023, tổng nguồn vốn huy động trên địa bàn đạt 22.800 tỷ đồng, tăng 12% so với cuối năm 2022, đạt 100% KH. Tổng dư nợ tín dụng đạt 42.000 tỷ đồng, tăng 13,1% so với cuối năm 2022, đạt 101,9% KH năm. Tiến độ giải ngân KH vốn đầu tư công dự kiến đến cuối năm đạt 95-100%. Công tác quản lý nhà nước về đất đai, khoáng sản và bảo vệ môi trường được tăng cường; giá đất, điều chỉnh giá đất, đấu giá quyền sử dụng đất ở một số dự án được tập trung tháo gỡ; cải cách hành chính hiệu quả hơn; chuyển đổi số cải thiện đạt kết quả tích cực. Các lĩnh vực văn hóa, xã hội, giáo dục, y tế, khoa học - công nghệ, được tập trung chỉ đạo theo hướng đổi mới và nâng cao chất lượng; các chính sách an sinh xã hội được triển khai đầy đủ, kịp thời; công tác chăm lo cho các đối tượng chính sách và hộ nghèo được thực hiện tốt hơn; quốc phòng, an ninh được đảm bảo ổn định.
Quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ năm 2024
Nhìn lại kết quả phát triển KT-XH của tỉnh năm 2023 cho thấy, nhiều tiềm năng, thế mạnh được khai thác hiệu quả. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng hướng, lợi thế từng ngành, từng sản phẩm được phát huy. Tuy nhiên, đánh giá một cách toàn diện cho thấy, kinh tế của tỉnh vẫn còn gặp khó khăn, nhất là tốc độ tăng trưởng kinh tế tuy đạt khá nhưng chưa đạt mục tiêu đề ra; công nghiệp chế biến chế tạo, các ngành dịch vụ, thuế sản phẩm tăng thấp, chưa đạt KH; thu ngân sách còn khó khăn, giảm, nhất là nguồn thu thu hải quan đạt thấp; xuất khẩu thủy sản còn khó khăn. Các điểm nghẽn trong chính sách năng lượng, đầu tư, đất đai..., chậm tháo gỡ; tiến độ triển khai một số dự án về đô thị, du lịch còn chậm; hoạt động doanh nghiệp còn rất khó khăn...
Cơ sở hạ tầng phường Mỹ Bình (Tp.Phan Rang-Tháp Chàm) được đầu tư đồng bộ, tạo kết nối liên thông nhằm phục vụ phát triển kinh tế, xã hội tỉnh nhà.Ảnh: Văn Nỷ
Để tạo động lực tăng trưởng mới cho năm 2024, UBND tỉnh xác định có 11 nhiệm vụ và 8 nhóm giải pháp để chỉ đạo các sở, ngành, địa phương, đơn vị thực hiện. Trọng tâm là tập trung vào 3 khâu đột phá: (1) Tháo gỡ khó khăn, điểm nghẽn về cơ chế chính sách, khơi thông nguồn lực tạo điều kiện cho doanh nghiệp hoạt động sản xuất, kinh doanh và đầu tư; (2) Đẩy nhanh tiến độ đầu tư các dự án trọng điểm, nhất là dự án kết cấu hạ tầng trọng điểm, liên vùng; (3) Tạo đột phá trong lĩnh vực đất đai để khơi thông nguồn lực và phát triển 6 ngành lĩnh vực trọng tâm, ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng: (1) thúc đẩy đầu tư, nhất là đầu tư công; (2) năng lượng; (3) du lịch; (4) công nghiệp chế biến, chế tạo; (5) nông nghiệp ứng dụng CNC; (6) kinh tế đô thị. Bên cạnh đó, tỉnh tập trung ưu tiên, đẩy mạnh cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng theo chiều sâu, ứng dụng khoa học - công nghệ, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, phát triển kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn theo lộ trình phù hợp; nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả, sức cạnh tranh của nền kinh tế. Tập trung tháo gỡ các điểm nghẽn về cơ chế chính sách; khơi thông các nguồn lực. Đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án kết cấu hạ tầng trọng điểm, liên vùng. Đẩy mạnh cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh...
Về nhiệm vụ cụ thể, UBND tỉnh xác định, đối với ngành nông, lâm nghiệp và thủy sản tập trung triển khai có hiệu quả chủ trương phát triển nông nghiệp ứng dụng CNC; phát triển bền vững nông nghiệp, nông dân, nông thôn thích ứng hiệu quả biến đổi khí hậu. Phấn đấu giá trị sản xuất trên diện tích đất sản xuất đạt 148 triệu đồng/ha; tỷ lệ đất sản xuất chủ động tưới đạt 62,4%. Tổ chức triển khai hiệu quả 3 quy hoạch vùng sản xuất nông nghiệp CNC, xây dựng mới vùng nông nghiệp CNC Thành Sơn - Phước Nhơn; phấn đấu diện tích đất nông nghiệp CNC tăng thêm từ 200-220ha trong năm 2024. Phát triển khai thác hải sản tại vùng khơi trở thành nghề cá hiện đại gắn với chống IUU và bảo vệ chủ quyền biển, đảo; triển khai có hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, phấn đấu có 2-3 số xã đạt chuẩn nông thôn mới và 3-4 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao; GTGT toàn ngành nông, lâm, thủy sản tăng 4-5%.
Nông dân Ninh Phước thu hoạch lúa. Ảnh: T.M
Đối với ngành công nghiệp - xây dựng, tập trung triển khai hiệu quả Đề án phát triển Ninh Thuận trở thành trung tâm năng lượng, năng lượng tái tạo của cả nước gắn với KH triển khai Quy hoạch điện VIII, đẩy nhanh hòa lưới điện quốc gia 120MW dự án năng lượng chuyển tiếp và triển khai nhanh cơ chế đấu thầu giá điện, lựa chọn nhà đầu tư để sớm khởi công 275MW. Tập trung hỗ trợ tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy tăng trưởng cho một số sản phẩm công nghiệp chiếm tỷ trọng lớn như: Sản xuất bia, nha đam, chế biến thủy sản, vật liệu xây dựng, đá, xi măng... và đẩy nhanh tiến độ các dự án công nghiệp mới để tạo năng lực tăng thêm cho năm 2024. Kêu gọi thu hút đầu tư dự án điện gió ngoài khơi, thủy điện tích năng Phước Hòa, tổ hợp công nghệ xanh và hóa chất sau muối, nhà máy sản xuất Hydrogen; các dự án đầu tư thứ cấp trong các khu, cụm công nghiệp. Tiếp tục quan tâm hỗ trợ phát triển các làng nghề tiểu thủ công nghiệp gắn với phát triển du lịch. Phấn đấu GTGT ngành công nghiệp đạt 17-18%.
Tập trung phát triển kinh tế đô thị, trọng tâm là triển khai có hiệu quả Đề án phát triển kinh tế đô thị, xây dựng Phan Rang - Tháp Chàm thành thành phố thông minh. Đẩy nhanh tiến độ các khu đô thị (KĐT) mới, khu dân cư đang triển khai như: KĐT mới Đầm Cà Ná; KĐT mới bờ Sông Dinh, Mỹ Phước, Phủ Hà, KĐT mới Khánh Hải, Bắc Sông Ông, Khu K3. Hoàn tất thủ tục đầu tư KĐT mới Tây Bắc, KĐT mới bờ Bắc Sông Dinh và kêu gọi các dự án KĐT mới 2 bên bờ Sông Dinh tạo không gian phát triển mới cho Tp. Phan Rang - Tháp Chàm. Phát triển mạnh thị trường bất động sản gắn với tăng cường công tác quản lý quy hoạch, trật tự xây dựng; thực hiện tốt chính sách nhà ở xã hội. Phấn đấu GTGT ngành xây dựng đạt 23-24%. Tiếp tục phát huy tiềm năng, thế mạnh, tận dụng cơ hội, dư địa tăng trưởng các ngành dịch vụ, du lịch gắn với đẩy mạnh ứng dụng chuyển đổi số, nhất là các ngành: Du lịch, thương mại, dịch vụ, logistics... và Đề án phát triển kinh tế ban đêm giai đoạn đến năm 2025 và định hướng đến năm 2030, phấn đấu trong năm 2024 thu hút 3,2 triệu lượt khách du lịch và GTGT toàn ngành dịch vụ đạt 9-10%.
Công nhân Công ty Cổ phần Dệt gia dụng Phong Phú (Ninh Sơn) vào ca sản xuất.Ảnh: V.Nỷ
Ngoài các giải pháp kể trên, UBND tỉnh còn tập trung triển khai có hiệu quả Quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 gắn với rà soát, bổ sung, hoàn chỉnh quy hoạch các ngành, lĩnh vực đảm bảo đồng bộ, thống nhất để xúc tiến mời gọi đầu tư. Huy động cao nhất các nguồn lực để đầu tư kết cấu hạ tầng như: Cảng hàng không Thành Sơn, cảng biển tổng hợp Cà Ná giai đoạn 2. Đẩy nhanh triển khai dự án thủy điện tích năng Bác Ái; các dự án hạ tầng truyền tải điện 500kV, 220kV, 110kV đoạn qua địa bàn tỉnh; hạ tầng các khu công nghiệp: Du Long, Phước Nam, Cụm công nghiệp Hiếu Thiện, Phước Tiến, Phước Minh 1 và Phước Minh 2; khởi công dự án LNG Cà Ná; khu công nghiệp Cà Ná; hoàn thành Bến 1B và đưa vào khai thác toàn bộ giai đoạn 1 cảng tổng hợp Cà Ná. Tăng cường đôn đốc, đẩy nhanh tiến độ các dự án du lịch trọng điểm Sunbay Park Hotel & Resort, Khu du lịch Bình Tiên, Khu du lịch sinh thái cao cấp Núi Chúa, Khu du lịch sinh thái Bãi Thùng, Khu du lịch Cap Padaran Mũi Dinh, Ninh Chữ Sailing Bay, quốc tế 5 sao...
Cùng với đó, UBND tỉnh quan tâm phát triển toàn diện, đồng bộ các lĩnh vực văn hóa, giáo dục, y tế, xã hội; chú trọng bảo đảm an sinh xã hội, giảm nghèo bền vững, cải thiện đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân. Quản lý chặt chẽ, sử dụng hiệu quả đất đai, tài nguyên, bảo vệ môi trường, chủ động phòng, chống thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu. Tiếp tục triển khai các giải pháp đột phá, quyết liệt để duy trì, nâng cao các chỉ số PAR INDEX, PAPI, SIPAS, PCI. Khai thác tốt các nguồn thu từ đất đai, tài nguyên, khoáng sản và các nguồn thu mới, nhất là các dự án năng lượng, công nghiệp mới đi vào hoạt động, nguồn thu thuế từ chứng chỉ carbon năng lượng lợi thế của tỉnh. Tiếp tục kiện toàn bộ máy tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; tinh giản biên chế gắn với cơ cấu lại và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức; nâng cao hiệu quả việc tổ chức thực hiện luật pháp, chính sách, thực thi công vụ. Quyết liệt phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí. Củng cố, tăng cường quốc phòng, an ninh; bảo đảm an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội; làm tốt công tác thông tin, tuyên truyền, tạo đồng thuận xã hội,... với quyết tâm phấn đấu cao nhất để thực hiện đạt, vượt các chỉ tiêu, nhiệm vụ mà Chính phủ, Tỉnh ủy và HĐND tỉnh giao.
CÁC CHỈ TIÊU CHỦ YẾU TRONG NĂM 2024- Về kinh tế: (1) Tốc độ tăng trưởng GRDP từ 11-12%; (2) GRDP bình quân đầu người đạt từ 101-102 triệu đồng/người; (3) Cơ cấu kinh tế: Nông, lâm nghiệp, thủy sản chiếm 25-26%; công nghiệp - xây dựng chiếm 41-42%; dịch vụ 32-33%; (4) Thu ngân sách trên địa bàn khoảng 4.000 tỷ đồng; (5) Tổng vốn đầu tư toàn xã hội khoảng 22.900 tỷ đồng; (6) Tỷ trọng đóng góp năng suất các nhân tố tổng hợp (TFP) vào GRDP 39-40%; (7) Tỷ trọng đóng góp của kinh tế biển vào GRDP 42%; (8) Năng suất lao động khoảng 8-9%; (9) Tỷ trọng kinh tế số đóng góp vào GRDP 12%.
- Về xã hội: (1) Tỷ lệ hộ nghèo đa chiều theo chuẩn mới giảm từ 1,5-2%, riêng huyện Bác Ái giảm ít nhất 4%; (2) Có 2-3 xã đạt chuẩn nông thôn mới; 3-4 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao; (3) Tỷ lệ trường phổ thông đạt chuẩn quốc gia đạt 64-65%; (4) Số lao động được đào tạo nghề đạt 9.500 người; (5) Tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt 67-68%, trong đó có bằng cấp, chứng chỉ là 31%; (6) Có 98,5% số xã đạt tiêu chí quốc gia về y tế.
- Về môi trường: (1) Tỷ lệ che phủ rừng là 48,14%; (2) Tỷ lệ số hộ dân nông thôn được cấp nước sạch hợp vệ sinh đạt 99,7% và hộ gia đình sử dụng nước sạch đáp ứng quy chuẩn Bộ Y tế là 100%; (3) Tỷ lệ khu, cụm công nghiệp đang hoạt động có hệ thống xử lý nước thải tập trung đạt tiêu chuẩn 100%.
Đồng chí Trần Quốc Nam, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh