Đồng chí Pi Năng Thị Thủy, Trưởng Ban Dân tộc tỉnh, cho biết: Ngay sau khi Thủ tướng Chính phủ ban hành quyết định phê duyệt Đề án 498 và Ủy ban Dân tộc ban hành kế hoạch, hướng dẫn triển khai, Ban Dân tộc tỉnh đã tham mưu Tỉnh ủy, UBND tỉnh ban hành các văn bản, kế hoạch chỉ đạo, tổ chức triển khai thực hiện Đề án 498 giai đoạn 2015-2020, bước đầu tác động tích cực đến nhận thức, giảm đáng kể tỷ lệ tảo hôn trong vùng DTTS qua từng năm và vượt chỉ tiêu kế hoạch đề ra. Sau sơ kết giai đoạn 2015-2020, Ban Dân tộc tiếp tục tham mưu Tỉnh ủy, UBND tỉnh ban hành các văn bản, kế hoạch, hướng dẫn chỉ đạo, tổ chức thực hiện các nhiệm vụ của Đề án 498 giai đoạn 2021-2025; kiện toàn Ban Chỉ đạo thực hiện Đề án 498 tỉnh với 25 thành viên, do đồng chí Phó Chủ tịch UBND tỉnh làm Trưởng Ban Chỉ đạo. Các sở, ngành, địa phương trong tỉnh đã cụ thể hóa nhiệm vụ được giao thành chương trình, kế hoạch thực hiện; tổ chức sơ kết; kiểm tra, giám sát; theo dõi, đôn đốc, hướng dẫn thực hiện; tuyên truyền, vận động triển khai thực hiện Đề án 498 đảm bảo tính thống nhất, thiết thực, đồng bộ, phù hợp điều kiện thực tế địa phương, đơn vị.
Người có uy tín thôn Ma Oai, xã Phước Thắng (Bác Ái) vận động bà con địa phương chấp hành
Luật Hôn nhân và Gia đình. Ảnh: Thế Quyết
Trong 3 năm qua, các sở, ban, ngành, Mặt trận, đoàn thể, địa phương đã tập trung triển khai các hoạt động truyền thông, vận động nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi trong hôn nhân của đồng bào DTTS thông qua nhiều hình thức như: Đăng tải, phát sóng các tin, bài, phóng sự, phim tài liệu, phim ngắn, hình ảnh trực quan, tổ chức các buổi tư vấn, nói chuyện chuyên đề, trợ giúp pháp lý, hội thi, lồng ghép trong các hội nghị, tập huấn, bồi dưỡng kiến thức... Ban Dân tộc tỉnh tiếp nhận từ Ủy ban Dân tộc 80 cuốn sổ tay tuyên truyền về tảo hôn và HNCHT; xin chủ trương in tái bản 9.800 tờ gấp và 1.000 cuốn sổ tay tảo hôn và HNCHT, chuyển cấp phát cho các xã vùng DTTS tại 6 huyện của tỉnh; lắp đặt 9 tấm pa-nô tuyên truyền tại 7 xã đặc biệt khó khăn và 2 trường phổ thông dân tộc nội trú.
Cùng với đó, toàn tỉnh xây dựng, duy trì hoạt động 48 mô hình, câu lạc bộ “Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và HNCHT” tại các xã, trường học vùng DTTS và miền núi. UBND tỉnh và các địa phương tập trung chỉ đạo phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH); quan tâm đầu tư các công trình hạ tầng điện, đường, trường, trạm, nước sinh hoạt; thực hiện chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi phù hợp với quy hoạch từng vùng; triển khai các mô hình sản xuất, hỗ trợ phát triển du lịch cộng đồng; đào tạo nghề, giải quyết việc làm; hỗ trợ vốn, cây - con giống, chuyển giao kỹ thuật sản xuất, chăn nuôi; phát triển giáo dục - đào tạo; thực hiện tốt các chính sách an sinh xã hội; chăm sóc sức khỏe; phát huy vai trò, vị thế người có uy tín trong tuyên truyền, giáo dục giúp đồng bào DTTS hiểu được tác hại của tảo hôn và HNCHT...
Với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và triển khai đồng bộ, linh hoạt nhiều mô hình, giải pháp, tình trạng tảo hôn và HNCHT vùng DTTS trên địa bàn tỉnh thời gian qua giảm đáng kể qua từng năm. Trong giai đoạn 2015-2020, tỷ lệ tảo hôn bình quân hằng năm giảm 1,35% (mục tiêu giảm bình quân 1%/năm); chưa phát hiện trường hợp NHCHT. Trong năm 2020, toàn tỉnh có 29 cặp tảo hôn và từ năm 2021 đến nay có 29 cặp tảo hôn; chưa phát hiện trường hợp HNCHT.
Đồng chí Pi Năng Thị Thủy cho biết thêm: Nhằm đạt được kết quả cao hơn trong triển khai Đề án 498, Ủy ban Dân tộc đã tham mưu Chính phủ quyết định tích hợp nội dung Đề án 498 thành Tiểu dự án 9.2 thuộc Dự án 9 của Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2025. Phát huy kết quả đạt được trong giai đoạn 2015-2020; khắc phục tồn tại, hạn chế; phấn đấu đến năm 2025 cơ bản ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng tảo hôn và HNCHT trong vùng DTTS trên địa bàn tỉnh, thời gian tới, Ban Dân tộc tỉnh tiếp tục tham mưu Tỉnh ủy, UBND tỉnh tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo nâng cao trách nhiệm cấp ủy, chính quyền, Mặt trận, đoàn thể, các thành viên Ban Chỉ đạo các cấp về thực hiện Đề án 498; gắn việc thực hiện Đề án 498 với triển khai các chương trình phát triển KT-XH vùng DTTS. Nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực hôn nhân và gia đình. Các hội, đoàn thể vận động hội viên giúp đỡ nhau phát triển kinh tế, xóa đói, giảm nghèo, xây dựng gia đình ấm no, hạnh phúc và tiến bộ. Củng cố, kiện toàn ban chỉ đạo thực hiện Đề án 498 cấp tỉnh, huyện; tăng cường kiểm tra, giám sát nhằm phát hiện sớm các đối tượng có nguy cơ tảo hôn, HNCHT phối hợp với gia đình, tộc họ, người có uy tín và các ban, ngành đoàn thể địa phương tuyên truyền, thuyết phục họ thực hiện đúng chính sách, pháp luật về hôn nhân, gia đình; duy trì, nhân rộng các mô hình, câu lạc bộ phòng, chống tảo hôn, HNCHT tại các xã, trường học vùng DTTS và miền núi.
Phạm Lâm