Khó khăn thực hiện tiêu chí giảm nghèo trong xây dựng nông thôn mới

Tiêu chí giảm nghèo trong xây dựng nông thôn mới (NTM) (tiêu chí số 11) là một trong những tiêu chí quan trọng. Mục tiêu của tiêu chí này là giảm tỷ lệ hộ nghèo (HN) toàn xã xuống dưới 10%, trong đó tỷ lệ HN dân tộc thiểu số xuống dưới 5%. Để thực hiện tiêu chí này, các địa phương đã triển khai nhiều giải pháp để đạt mục tiêu xây dựng NTM.

Theo Sở Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐ-TB&XH), nhằm thực hiện giảm nghèo theo tiêu chí NTM, các địa phương đã đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội; tập trung phát triển nông, lâm nghiệp, thủy sản, du lịch, thương mại - dịch vụ để tạo việc làm và tăng thu nhập cho người dân. Đồng thời, tỉnh cũng hỗ trợ người dân phát triển kinh tế trang trại, kinh tế hợp tác, kinh tế hộ gia đình; kết hợp tăng cường hỗ trợ HN về đất đai, đào tạo nghề, vốn vay ưu đãi,... để giúp HN phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập. Nhờ những giải pháp đồng bộ, hiệu quả, tỷ lệ HN toàn tỉnh giảm từ 7,82% năm 2021 xuống còn 5,93% năm 2022; bình quân mỗi năm tỷ lệ HN giảm 1,89% (chỉ tiêu UBND giao 1,5%/năm), riêng huyện miền núi Bác Ái giảm 5,28%.

Nông dân xã Lợi Hải (Thuận Bắc) phát triển mô hình trồng dưa hoàng kim. Ảnh Hồng Lâm

Đồng chí Nguyễn Văn Bình, Phó Giám đốc Sở LĐ-TB&XH, cho biết: Bên cạnh những kết quả đạt được, vẫn còn những khó khăn, hạn chế nhất định, đó là tỷ lệ HN bình quân chung của tỉnh tuy giảm nhưng vẫn còn cao hơn so với bình quân chung toàn quốc 4,03%; tỷ lệ HN vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi còn chiếm tỷ lệ cao. Nguồn lực huy động cho công tác giảm nghèo chủ yếu dựa vào ngân sách nhà nước. Bên cạnh đó, tình hình thời tiết không thuận lợi, hạn hán, dịch bệnh trên cây trồng, vật nuôi đã ảnh hưởng lớn đến việc canh tác, sản xuất của người dân.

Tại huyện miền núi Bác Ái với 87% đồng bào dân tộc Raglai sinh sống hiện tỷ lệ HN còn ở mức 34,81%, hộ cận nghèo 8,78%, đây cũng là địa phương duy nhất trong tỉnh còn “trắng” xã NTM. Theo đồng chí Ngô Thanh Lâm, Phó Chủ tịch UBND huyện Bác Ái, yêu cầu của tiêu chí số 11 về giảm nghèo đa chiều và tỷ lệ hộ cận nghèo giai đoạn 2021-2025 của xã NTM phải dưới 5% (đối với xã đặc biệt khó khăn là dưới 13%). Vì vậy, tiêu chí về tỷ lệ HN và thu nhập trên địa bàn huyện không những chưa xã nào đạt, mà còn cách rất xa so với tiêu chí đề ra. Khó khăn của địa phương đó là, tuy nông nghiệp là ngành sản xuất chính nhưng còn lạc hậu, ít đầu tư thâm canh, năng suất thấp, thị trường tiêu thụ không ổn định; tỷ lệ diện tích đất bỏ hoang còn nhiều. Thu nhập đầu người tăng chậm, thiếu bền vững và chịu nhiều ảnh hưởng của thời tiết và biến động của thị trường. Trong khi đó, huyện Bác Ái đặt ra chỉ tiêu đến năm 2025 đạt chuẩn huyện NTM, 2/9 xã và 23/38 thôn đạt chuẩn NTM là một thách thức lớn, đòi hỏi địa phương phải có quyết tâm cao hơn nữa. Đặc biệt, cần xác định mục tiêu phù hợp với điều kiện thực tế của từng xã, thôn để tạo động lực, tận dụng tối đa các nguồn lực, sự tham gia của người dân để thực hiện hiệu quả công tác giảm nghèo.

Theo Sở LĐ-TB&XH, để tiếp tục triển khai có hiệu quả công tác giảm nghèo trong thời gian tới; đặc biệt là đẩy mạnh việc hỗ trợ các địa phương triển khai thực hiện tiêu chí nghèo đa chiều, các ngành, địa phương cần tăng cường hơn nữa các giải pháp hiệu quả để đẩy nhanh tiến độ giảm HN, cận nghèo theo mục tiêu của chương trình và đạt tiêu chí nghèo đa chiều. Trong đó, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy đảng, của chính quyền; tăng cường phối hợp các cơ quan, đơn vị liên quan trong triển khai thực hiện công tác giảm nghèo bền vững. Tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến về tiếp cận nghèo đa chiều, về mục tiêu giảm nghèo bền vững để thay đổi nhận thức của đồng bào dân tộc thiểu số trong thực hiện chủ trương thoát nghèo bền vững; khơi dậy ý chí chủ động, vươn lên của người nghèo, giúp cho HN nhận thức được trách nhiệm thoát nghèo. Xây dựng cơ chế, chính sách hỗ trợ giảm nghèo bền vững đặc thù; đặc biệt là cơ chế, chính sách tín dụng ưu đãi, hỗ trợ đầu tư cơ sở hạ tầng phục vụ sản xuất, đời sống nhân dân cho huyện nghèo, đặc biệt là các huyện miền núi có tỷ lệ HN cao. Triển khai thực hiện đồng bộ, kịp thời, hiệu quả các chương trình, dự án, chính sách giảm nghèo; tăng cường huy động xã hội hóa các nguồn lực để thực hiện hiệu quả các chương trình, chính sách giảm nghèo, khuyến khích thoát nghèo bền vững. Chú trọng hỗ trợ phát triển sản xuất và nhân rộng mô hình giảm nghèo theo hướng khuyến khích phát triển sản xuất, chuyển dịch cơ cấu lao động và kinh tế nông thôn.

Tiêu chí về HN xã NTM là một trong những tiêu chí quan trọng, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân ở vùng nông thôn. Với những giải pháp đồng bộ, hiệu quả, hy vọng thời gian tới các địa phương sẽ đạt được những kết quả tích cực trong thực hiện công tác giảm nghèo.