Với mong muốn giảm sức ép về nguồn nhân lực y tế, giúp đỡ bệnh nhân bị đột quỵ có thể chủ động tập luyện phục hồi chức năng tại nhà, nhóm HS Trường THPT Chuyên Lê Quý Đôn là Ngô Sĩ Hoàng An và Châu Lê Nhật Minh đã có ý tưởng và triển khai thực hiện dự án “Thiết bị tập phục hồi chức năng cho bệnh nhân bị liệt chi trên”. Từ kiến thức đã học, cộng với quá trình nghiên cứu, khảo sát thực tế tại Khoa Phục hồi chức năng, Bệnh viện Y Dược cổ truyền tỉnh, đôi bạn đã sáng tạo thành công thiết bị tập phục hồi chức năng cho bệnh nhân bị liệt chi trên nhỏ gọn, tiện lợi, bao gồm 2 phần chính là cơ khí và hộp thiết bị. Trong đó, phần cơ khí được thiết kế dựa trên những yếu tố về mặt sinh học như biên độ gập, khả năng vận động, khối lượng cánh tay. Dự án này đã xuất sắc giành giải Nhất tại cuộc thi năm nay.
Cùng với dự án nói trên, cuộc thi năm nay còn có nhiều dự án khác mang tính thực tiễn cao trong đời sống, sản xuất, chăm sóc sức khỏe nhân dân như: Sử dụng gương cầu để cải tiến máy nước nóng năng lượng mặt trời; máy tập phục hồi chức năng cơ khớp vai; mô hình rô bốt thăm khám vườn cây, thực nghiệm trên cây thanh long; mô hình máy sơn vạch đường tự động; cây gậy thông minh dành cho người già và người khiếm thị; xe hỗ trợ chăm sóc bệnh nhân, người già bằng động cơ điện; đèn cảnh báo nguy hiểm tự động ở đoạn đường quanh co, đèo dốc; làm giấy quỳ cho phòng thực hành, xác định pH của đất để cải tạo đất cho bà con nông dân và xác định pH trong nước để nuôi trồng thủy sản…
Dự án “Sử dụng gương cầu để cải tiến máy nước nóng năng lượng mặt trời”
của tác giả Trần Nguyễn Quang Trực (Trường THPT Chuyên Lê Quý Đôn) đoạt giải Nhì cuộc thi.
Đi đôi với tính thực tiễn, ưu điểm của cuộc thi năm nay là sự tiến bộ của các dự án thuộc lĩnh vực khoa học xã hội-hành vi và có thêm một số nhân tố mới mang tính vượt trội. Lĩnh vực khoa học xã hội-hành vi thể hiện tính thời sự của HS hiện nay đang đối mặt và một số giải pháp phù hợp với lứa tuổi và môi trường giáo dục. Điển hình có thể kể đến dự án “Giảm tải áp lực cuộc sống, tỷ lệ khủng hoảng tâm lý và trầm cảm cho HS ở Trường THPT Phan Chu Trinh” của tác giả Huỳnh Hiệp Quốc (Trường THPT Phan Chu Trinh) được Ban Giám khảo đánh giá cao và trao tặng giải Nhất.
Cuộc thi KHKT dành cho HS trung học cấp tỉnh, năm học 2022-2023 được tổ chức thành 2 vòng. Trong đó, vòng thi ý tưởng KHKT thu hút 119 ý tưởng (77 ý tưởng cấp THPT và 42 ý tưởng cấp THCS) tham gia. Sau vòng thi ý tưởng, toàn tỉnh có 67/77 ý tưởng được lựa chọn tiếp tục phát triển thành sản phẩm tham gia cuộc thi; trong đó, có 23 dự án cấp THCS và 44 dự án cấp THPT. Các sản phẩm dự thi được phân chia theo cấp học và từng nhóm các lĩnh vực: Khoa học vật liệu, kỹ thuật điện và cơ khí và năng lượng vật lý, thiên văn học, năng lượng; rô bốt, máy thông minh và phần mềm hệ thống khoa học máy tính; hóa sinh, hóa học, công nghệ sinh học, khoa học thực vật, kỹ thuật môi trường và vi sinh; khoa học xã hội và hành vi. Kết quả, Ban Tổ chức đã chọn ra 35/67 dự án để trao giải; trong đó, có 2 giải nhất, 4 giải nhì, 12 giải ba và 17 giải tư. Hai dự án đoạt giải nhất được Sở GD&ĐT chọn tham gia Cuộc thi KHKT dành cho HS trung học cấp quốc gia dự kiến diễn ra trong tháng 3/2023, tại Tp. Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh.
Đồng chí Nguyễn Anh Linh, Phó Giám đốc Sở GD&ĐT, cho biết: Cuộc thi KHKT dành cho HS trung học được tổ chức hằng năm nhằm mục đích giúp HS vận dụng kiến thức đã học vào giải quyết các vấn đề thực tiễn; xây dựng, thúc đẩy phong trào nghiên cứu KHKT trong HS; đồng thời, góp phần đổi mới hình thức, phương pháp dạy học, kiểm tra, đánh giá theo hướng phát triển năng lực, phẩm chất HS theo yêu cầu đổi mới của Bộ GD&ĐT. Cuộc thi năm nay được tổ chức chu đáo; các dự án tham gia nhiều hơn, chất lượng tốt hơn so với những năm học trước. Nhiều dự án được nghiên cứu sâu, tích hợp được nhiều lĩnh vực KHKT và kiến thức từ các môn học. Có nhiều lĩnh vực, đề tài nghiên cứu mang tính thực tiễn cao, hướng đến giải quyết khó khăn và cải thiện, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động sản xuất, sinh hoạt, chăm sóc sức khỏe nhân dân. Sau cuộc thi cấp tỉnh, Ban Giám khảo đã chọn ra 2 dự án tốt nhất để tham gia Cuộc thi KHKT dành cho HS trung học cấp quốc gia. Sở GD&ĐT cùng các nhà trường tiếp tục tranh thủ sự hỗ trợ, góp ý của các chuyên gia, nhất là Trường Đại học Nha Trang để xây dựng, hoàn thiện các dự án giúp HS đạt kết quả tốt nhất ở cuộc thi cấp quốc gia.
Phạm Lâm