Nối tiếp truyền thống Nhà giáo Việt Nam

Mùa thu năm 1982, giữa lúc sôi nổi của thời kỳ đầu cải cách giáo dục lần thứ 2, Đảng và Nhà nước ta đã có một quyết định làm nức lòng giáo giới cả nước: Hội đồng Bộ trưởng (nay là Chính phủ) đã ban hành Quyết định số 167-HĐBT lấy ngày 20/11 hàng năm là Ngày Nhà giáo Việt Nam. Với sự ra đời của Ngày Nhà giáo Việt Nam, Giáo dục và Nhà giáo đã được sự quan tâm của các cấp ủy đảng, chính quyền các cấp. Giáo dục đã được đặt ở vị trí trung tâm của hoạt động kinh tế-văn hóa-xã hội. Truyền thống và hành động tôn sư trọng đạo không chỉ bó hẹp trong đội ngũ học sinh, sinh viên mà được sự quan tâm của nhân dân cả nước. Ngày 20/11 hàng năm trở thành ngày hội giáo dục của toàn dân, đó chính là động lực thúc đẩy tinh thần, tình cảm và quyết tâm của Nhà giáo trong sự nghiệp giáo dục.

Hiếu học và tôn sư trọng đạo là truyền thống quý báu của dân tộc Việt Nam, gắn liền với đạo lý “Uống nước nhớ nguồn”, “Ăn quả nhớ người trồng cây”. Kể từ ngày đất nước giành độc lập, trong suốt những chặng đường đấu tranh cách mạng và xây dựng chủ nghĩa xã hội, Đảng và Nhà nước ta luôn quan tâm, chăm lo, coi trọng sự nghiệp giáo dục, coi trọng thầy giáo, cô giáo. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nói “Nhiệm vụ của các thầy cô giáo là rất quan trọng và vẻ vang”. Cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng cũng đã từng nói “Nghề dạy học là nghề cao quý nhất trong những nghề cao quý. Nghề sáng tạo nhất vì nó sáng tạo ra những con người sáng tạo”.

Trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc, đã có không biết bao nhiêu nhà giáo đã để lại những tấm gương sáng ngời. Nhà giáo Chu Văn An không chỉ là bậc túc Nho thông tuệ mà còn nổi tiếng về khí tiết, từng dâng Thất trảm sớ đòi xử chém 7 gian thần hại nước, hại dân. Nhà giáo Nguyễn Bỉnh Khiêm không màng danh lợi đã lui về mở trường dạy học và đào tạo được rất nhiều nhân tài cho đất nước. Cuối thế kỷ 19, khi Thực dân Pháp xâm lược, cụ Đồ Chiểu - người từng lấy việc dạy người cao hơn dạy chữ đã nêu một tấm gương sáng ngời về tinh thần bất hợp tác với kẻ thù, khảng khái cự tuyệt trước âm mưu mua chuộc của Thực dân Pháp. Những năm đầu thế kỷ 20, Thầy giáo Nguyễn Tất Thành dạy học ở trường Dục Thanh, vì yêu nước, thương dân mà dành trọn đời tìm đường cứu nước cho dân tộc Việt Nam. Người là hiện thân cho sự kết tinh những giá trị văn hóa và tinh thần của dân tộc và của nhân loại, trở thành Nhà giáo Nguyễn Tất Thành, Nguyễn Ái Quốc, Hồ Chí Minh. Nhiều nhà giáo được Đảng và Nhà nước đào tạo, bồi dưỡng trở thành những cán bộ, giữ trọng trách của Đảng, Nhà nước, quân đội.

Song, chúng ta không thể không ghi nhớ công lao của các thế hệ nhà giáo vô danh đã không ngừng khai tâm, mở trí cho các thế hệ học trò. Biết bao Nhà giáo luôn phát huy truyền thống yêu nước, hy sinh cho nền độc lập, tự do của dân tộc. Trong cuộc trường kỳ kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, từ những lớp Bình dân học vụ diệt giặc dốt đến những lớp học ban đêm, những lớp học dưới hầm sâu, dưới tầm bom đạn Mỹ, chúng ta đã xây dựng nên một nền giáo dục thời đại mới. Hòa cùng đội ngũ giáo giới cả nước, hàng ngàn thầy giáo, cô giáo đã “xếp bút nghiên” hăng hái lên đường đánh Mỹ và góp sức xây dựng sự nghiệp giáo dục ở miền Nam. Nhiều thầy giáo, cô giáo và học sinh đã hiến dâng cả tuổi thanh xuân của mình cho cách mạng. Hàng ngàn cán bộ, giáo viên đã tình nguyện sẵn sàng đến công tác ở vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới, hải đảo, vùng đặc biệt khó khăn, từng ngày, từng giờ đem ánh sáng văn hóa đến với đồng bào dân tộc ở khắp mọi miền Tổ quốc.

Nhiều nhà giáo đã lập công xuất sắc trở về tiếp tục đứng trên bục giảng để giảng tiếp bài học còn dang dở bởi chiến tranh; nhiều nhà giáo khác vượt qua khó khăn, chiến đấu với bệnh tật, di chứng của chiến tranh, viết nên pho sử vàng về truyền thống anh hùng, lòng yêu nước, sự hy sinh xả thân vì nghĩa lớn của các thầy giáo, cô giáo, những người thầy cầm súng. Chúng ta nghiêng mình cảm phục và tri ân những tấm gương Nhà giáo - Chiến sĩ đã góp phần làm nên Đại thắng mùa xuân 1975 giành độc lập tự do cho dân tộc và tham gia xây dựng nền giáo dục giải phóng ở miền Nam.

Chủ tịch Hồ Chí Minh đánh giá rất cao vai trò của nhà giáo. Người chỉ rõ: “Có gì vẻ vang hơn là đào tạo thế hệ sau này tích cực góp phần xây dựng xã hội chủ nghĩa và cộng sản chủ nghĩa. Người thầy giáo tốt – thầy giáo xứng đáng là thầy giáo – là người vẻ vang nhất. Dù tên tuổi không đăng trên báo, không được thưởng huân chương, song những thầy giáo tốt là những anh hùng vô danh”. Được coi trọng như vậy, người thầy phải đáp ứng yêu cầu rất cao của xã hội về nhân cách. Người thầy phải là tấm gương mẫu mực để mọi người, nhất là học trò noi theo. Sự gương mẫu của người thầy không phải chỉ giới hạn ở phạm vi trường học mà còn ở mọi nơi, mọi lúc, trong gia đình và ngoài xã hội.

40 năm qua, mặc dù còn nhiều khó khăn, đội ngũ thầy giáo, cô giáo luôn là những chiến sĩ trên mặt trận tư tưởng văn hóa, tham gia tích cực vào công cuộc xây dựng Chủ nghĩa Xã hội. Do hậu quả của chiến tranh, điều kiện kinh tế - xã hội của đất nước gặp muôn vàng khó khăn, song các thầy giáo, cô giáo vẫn bền bỉ, say mê và thủy chung với sự nghiệp Trồng người. Những năm qua, bám sát nhiệm vụ của cách mạng Việt Nam, ở mỗi thời kỳ, đội ngũ nhà giáo luôn gương mẫu hưởng ứng thực hiện tốt các cuộc vận động và phong trào thi đua yêu nước, trọng tâm là phong trào thi đua “Dạy tốt - Học tốt” do Bác Hồ phát động, đóng góp to lớn trong việc nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, đào tạo biết bao thế hệ học trò trở thành những cán bộ chủ chốt, những nhà khoa học, những chiến sĩ anh dũng bảo vệ Tổ quốc, an ninh trật tự, an toàn xã hội, những công dân có ích,... Hơn nửa thế kỷ đã trôi qua, nhưng truyền thống yêu nước và sẵn sàng “Tất cả vì học sinh thân yêu” đã được thắp sáng mãi theo thời gian và năm tháng.

Từ phong trào “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, cuộc vận động “ Mỗi thầy, cô giáo là một tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo” đã xuất hiện thêm nhiều tấm gương tiêu biểu trong phong trào thi đua “Hai tốt”, trong rèn luyện phẩm chất đạo đức, tự học, sáng tạo, ứng dụng công nghệ thông tin, đổi mới công tác quản lý; không chỉ là những tấm gương tận tụy, gương mẫu về đạo đức, tác phong, lối sống cho đồng nghiệp và học sinh noi theo, mà các thầy, cô giáo còn nỗ lực vượt qua biết bao khó khăn, gắn bó, tâm huyết với nghề; tích cực tìm tòi, đổi mới phương pháp, nâng cao chất lượng trong từng giờ giảng, vừa nâng tầm trí tuệ, nhận thức, vừa bồi đắp tâm hồn và thắp lửa nhiệt tình, làm sáng mãi tình yêu quê hương đất nước cho các thế hệ học trò, để một ngày mai các em trở thành những công dân có ích cho xã hội.

Qua 30 năm sau khi tái lập tỉnh, đội ngũ nhà giáo tỉnh Ninh Thuận đã không ngừng phát triển cả về số lượng, chất lượng, phẩm chất, lối sống, đạt nhiều thành tựu nổi bật. Toàn tỉnh Hiện có 9.604 cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên các cấp học. Trong thời gian qua được các cấp ủy Đảng, chính quyền và nhân dân chăm lo, đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục tỉnh Ninh Thuận luôn nêu cao phẩm chất đạo đức, tận tâm với nghề, đổi mới sáng tạo trong giảng dạy và quản lý, tích cực tự học, bồi dưỡng nâng cao trình độ lý luận chính trị, chuyên môn nghiệp vụ, đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ mới.

Có không ít thầy cô, giáo tình nguyện xung phong đến công tác ở những vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn nhất của tỉnh; cũng có không ít những thầy, cô giáo tích cực tham gia trong các phong trào phòng chống dịch bệnh, họat động từ thiện, công tác xã hội, đền ơn đáp nghĩa và nhiều hoạt động khác do địa phương phát động. Nhiều nhà giáo hy sinh quyền lợi cá nhân, âm thầm cống hiến. Nhiều phong trào thi đua, các cuộc thi, hội thi của ngành được đông đảo đội ngũ nhà giáo tham gia hưởng ứng tích cực.

Đến nay, đội ngũ nhà giáo của chúng ta đều yên tâm với nghề, đời sống của nhà giáo cũng được nâng lên. Nhưng cũng có không ít nhà giáo và gia đình nhà giáo gặp phải tai nạn, rủi ro, lâm vào hoàn cảnh khó khăn. Chúng tôi xin chia sẻ sâu sắc với hoàn cảnh của nhiều nhà giáo còn khó khăn, túng thiếu, không may bị bệnh tật, đau yếu; đặc biệt là các nhà giáo lớn tuổi.

Chúng ta cũng xót xa, ngậm ngùi vì còn có những học sinh chưa ngoan, vô lễ với thầy, cô giáo; thậm chí có một số học sinh, phụ huynh còn xúc phạm, bạo lực và cũng còn không ít những chuyện bẽ bàng khác đối với nhà giáo.

Trong điều kiện đất nước và tỉnh nhà đang còn nhiều khó khăn; điều kiện công tác nhiều nơi chưa đáp ứng; đời sống vật chất và tinh thần của nhiều nhà giáo cũng còn nhiều khó khăn, thiếu thốn. Nhưng với tinh thần khắc phục khó khăn, phát huy truyền thống của Nhà giáo Việt Nam, chúng ta tinh tưởng mỗi nhà giáo chúng ta đều biết vượt qua mọi khó khăn thách thức, tiếp tục tu dưỡng phấn đấu để hoàn thành sứ mệnh trồng người cao cả của mình như lời Bác Hồ đã căn dặn: “Dù khó khăn đến đâu cũng phải thi đua dạy tốt, học tốt”.

Trong thời gian tới, toàn ngành tiếp tục triển khai thực hiện Nghị quyết 29 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục đào tạo; trong đó đặt ra những mục tiêu, yêu cầu cao hơn để tạo ra những thế hệ người Việt Nam mới với những phẩm chất, năng lực mới trong giai đọan hội nhập quốc tế và thích ứng với cuộc cách mạng 4.0. Với mục tiêu đào tạo nguồn nhân lực có chất lượng cao đáp ứng cho đổi mới, phát triển đất nước và tỉnh nhà; thực hiện đồng bộ các giải pháp để nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện ở các cấp học, đặc biệt nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức, rèn kỹ năng sống, kỹ năng giao tiếp, năng lực sáng tạo, kỹ năng thực hành cho học sinh; xây dựng môi trường giáo dục an toàn, thân thiện.

Để thực hiện những mục tiêu đó, đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục cần phải cũng cố, nâng cao chất lượng về mọi mặt, coi đây là bước đột phá để nâng cao chất lượng giáo dục. Mỗi nhà giáo, mỗi cán bộ quản lý giáo dục phải thường xuyên nâng cao đạo đức nghề nghiệp, tích cực tự học, tự bồi dưỡng và không ngừng đổi mới tư duy, sáng tạo trong giảng dạy và công tác; Rèn luyện để đạt được những chuẩn mực về trình độ nghề nghiệp, tác phong, lối sống, trong lời nói, việc làm và nâng cao vị thế, thanh danh Nhà giáo; luôn yêu nghề, mến trẻ, thương yêu đồng chí, đồng nghiệp, với tấm lòng “Tất cả vì học sinh thân yêu”.

Trong không khí nồng ấm nghĩa tình, đầy hân hoan và tự hào 40 năm Ngày Nhà giáo Việt Nam, xin trân trọng cảm ơn sự quan tâm sâu sắc của Tỉnh ủy, HĐND, UUBND tỉnh, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh; sự giúp đỡ, hợp tác của các sở, ban, ngành, đoàn thể, UBND các huyện, thành phố và Nhân dân trong tỉnh đã quan tâm, chăm lo cho sự nghiệp giáo dục và đào tạo ngày càng phát triển.

Xin được gửi lời tri ân sâu sắc đến các nhà giáo đã nghỉ hưu, chuyển công tác, nghỉ chế độ và những nhà giáo không may đã mất sớm.

Chúc thầy giáo, cô giáo, người lao động trong toàn ngành luôn có sức khỏe dồi dào, thành công trong công tác. 

Nguyễn Anh Linh, Phó Giám đốc Sở GDĐT Ninh Thuận