Điều được ghi nhận trong cuộc thi năm nay, trong số các giải pháp dự thi và đạt giải có nhiều giải pháp hàm lượng chất xám cao, nội dung liên quan đến lĩnh vực sản xuất nông nghiệp phù hợp với đặc thù của tỉnh. Giải pháp “Mô hình hệ thống bảo vệ và chăm sóc vườn nho thông mình” của nhóm tác giả Nguyễn Văn Đại, lớp 12C4; Bùi Như Ý, lớp 11C6, Trường THPT Trường Chinh (Ninh Sơn) đạt giải đặc biệt đã chứng minh điều đó. Không dừng lại đó, giải pháp “Mô hình chuồng chăn nuôi heo thông minh” của tác giả Phạm Gia Bảo, lớp 10A1, Trường THPT iSchool (Tp. Phan Rang -Tháp chàm) đạt giải Nhất cũng có tính ứng dụng cao, góp phần đưa ngành chăn nuôi phát triển bền vững.
Tiềm năng sáng tạo của giới trẻ ở tỉnh ta là lớn, khi dịch COVID-19 xảy ra các em đã góp sức với cả tỉnh chống dịch bằng các sáng kiến hữu ích. Với sự đam mê nghiên cứu khoa học, em Võ Thanh Nhật, lớp 11C5, Trường THPT Trường Chinh đã sáng chế Máy rửa tay sát khuẩn và kiểm tra thân nhiệt tự động phòng, chống dịch COVID-19, Robot phòng chống dịch COVID-19 được đánh giá là có tính mới, tính sáng tạo. Và còn nhiều giải pháp khác cũng có tính ứng dụng cao, như giải pháp “Thiết bị bảo mật đo nồng độ cồn” của em Vũ Văn Toàn, lớp 12A4, Trường THPT Nguyễn Du (Ninh Sơn); giải pháp “Máy rửa tay tự động” của em Nguyễn Như Đạt, lớp 12NT3, Trường THPT Nguyễn Trãi (Tp, Phan Rang)…
Giải pháp “Mô hình hệ thống bảo vệ và chăm sóc vườn nho thông mình” đạt giải Đặc biệt.
Đồng chí Lê Kim Hùng, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ, Trưởng Ban tổ chức cuộc thi, đánh giá: Cuộc thi đạt mục tiêu là khơi dậy và phát huy khả năng tư duy, tiềm năng sáng tạo, tạo môi trường cho thanh - thiếu niên, nhi đồng trong toàn tỉnh phát huy năng lực sáng tạo, nhằm góp phần phát triển kinh tế - xã hội và đào tạo nguồn nhân lực trẻ có chất lượng cao đáp ứng nhu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Đạt được kết quả, đó là nhờ có sự phối hợp và chủ động của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh với Sở Giáo dục và Đào tạo và Tỉnh đoàn trong việc phổ biến, tuyên truyền kế hoạch, thể lệ cuộc thi và có biện pháp nhắc nhở các đơn vị vận động thanh - thiếu niên, nhi đồng tham gia cuộc thi. Một số lãnh đạo đơn vị đã quan tâm chỉ đạo tích cực phong trào sáng tạo trẻ, nên mang lại hiệu quả cao. Ngoài những đơn vị lâu nay có phong trào tốt như Trường THPT Nguyễn Trãi, Trường THPT chuyên Lê Quý Đôn, Trường THPT Tôn Đức Thắng,… thì cuộc thi lần này còn có nhiều đơn vị mới tham gia nhưng đạt kết quả tốt như Trường THPT, iSchool; có đơn vị tuy ở vùng núi nhưng vẫn giữ vững phong trào tốt như Trường PT DTNT Pi Năng Tắc (Bác Á).
Tuy vậy, cuộc thi năm nay cũng có những hạn chế nhất định, cần thẳng thắng nhìn nhận để cuộc thi lần sau đạt kết quả tốt hơn. Cụ thể, một số lãnh đạo ở các cơ sở giáo dục chưa thực sự quan tâm chỉ đạo triển khai cuộc thi, thể hiện từ việc không cử người tham dự lễ phát động cuộc thi, hoặc có triển khai nhưng không theo dõi, đôn đốc, nhắc nhở, tạo điều kiện, nên dẫn đến nhiều cơ sở giáo dục có tiềm năng nhưng không có học sinh tham gia. Đối với học sinh tham gia phần lớn ở cấp tiểu học và THPT, các trường THCS số lượng học sinh tham gia cuộc thi còn khiêm tốn. Nhiều giải pháp của học sinh tiểu học còn mang tính phong trào, tính mới, tính sáng tạo chưa rõ nét. Một số giải pháp chỉ mới dừng lại ở dạng mô hình tĩnh, chưa đầu tư thành sản phẩm; một số giải pháp có bản mô tả sơ sài, chưa nêu được tính mới, tính sáng tạo và hiệu quả của giải pháp.
Đánh giá lại kết quả Cuộc thi sáng tạo dành cho thanh - thiếu niên, nhi đồng tỉnh lần thứ XIV - năm 2020, để thấy, nơi nào có lãnh đạo nhà trường quan tâm chỉ đạo, cán bộ Đoàn thanh niên năng động, nhiệt tình và có sự hỗ trợ hướng dẫn của giáo viên, thì nơi đó có phong trào tốt. Để cuộc thi tới đạt kết quả cao hơn, Ban Tổ chức đề nghị lãnh đạo các cơ sở giáo dục quan tâm hơn nữa trong việc triển khai kế hoạch để động viên, khuyến khích, tạo điều kiện phát huy tiềm năng sáng tạo trong lực lượng thanh - thiếu niên, nhi đồng. Sớm thành lập các câu lạc bộ sáng tạo trẻ và vận động tạo kinh phí để hỗ trợ học sinh có điều kiện phát huy khả năng sáng tạo khoa học công nghệ. Sở Giáo dục và Đào tạo có hình thức khen thưởng động viên đối với các đơn vị có phong trào liên tục và hiệu quả tốt; đồng thời, nhắc nhở các đơn vị chưa tham gia hoặc tham gia cuộc thi nhưng không có hiệu quả.
Anh Tùng