Đóng góp của kinh tế hợp tác xã trong xây dựng nông thôn mới

Tính đến cuối tháng 6, toàn tỉnh có tổng số 85 HTX thuộc các lĩnh vực, trong đó có 66 HTX nông-ngư-diêm nghiệp (61 HTX dịch vụ nông nghiệp, 1 HTX diêm nghiệp và 4 HTX thủy sản), 6 HTX tiểu thủ công nghiệp (TTCN), 3 HTX tín dụng hoạt động dưới hình thức Quỹ Tín dụng Nhân dân (TDND), 5 HTX giao thông-vận tải và 5 HTX dịch vụ khác, với tổng số 28.916 thành viên. Lao động làm việc thường xuyên trong HTX có tổng số 799 người, lực lượng lao động đồng thời là thành viên HTX có 530 người. Những năm qua, các HTX đã nắm bắt được nhu cầu thị trường, phát triển sản xuất kinh doanh, chú trọng đầu tư đúng mức, mạnh dạn đổi mới công nghệ, phát triển sản phẩm mặt hàng mới với chất lượng cao. Các HTX đã gắn được với cuộc sống cộng đồng thông qua việc thực hiện các chương trình, dự án, kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội trên từng địa bàn. Riêng các HTX nông nghiệp, đa số hoạt động tương đối ổn định, từng bước khẳng định là vai trò nền tảng trong tổ chức lại sản xuất ở nông thôn theo hướng làm ăn mới, liên kết các doanh nghiệp (DN) hình thành các liên minh sản xuất và tiêu thụ một số sản phẩm nông nghiệp đặc thù của tỉnh như: nho, măng tây, hành, tỏi, rau sạch, lúa hữu cơ, ớt, dê, cừu, heo đen…

Gắn với chuỗi giá trị các sản phẩm đặc thù nói trên, nhiều HTX nông nghiệp đã phát huy hiệu quả hoạt động. Đơn cử năm 2020, triển khai mô hình sản xuất cánh đồng lớn, các HTX Châu Rế, Bàu Trúc, Bình Quý, Tân Lập 1, Mỹ Sơn, Thanh Hải, Vụ Bổn và Lợi Hải liên kết với nông dân thực hiện cánh đồng lúa diện tích 400ha (914 hộ); 50ha bắp giống (40 hộ); 30ha hành giống (203 hộ); 5 ha măng tây (35 hộ)… Chuỗi giá trị măng tây xanh có các HTX nông nghiệp Tuấn Tú, An Xuân, Châu Rế, Lợi Hải và Măng tây An Xuân tiếp tục hợp tác với DN Tân Tiến và nhiều DN khác chuyên trồng măng tây xanh có giá trị kinh tế cao, được cấp chứng nhận VietGAP và có nhãn hiệu chứng nhận sản phẩm. Chuỗi giá trị nho có các HTX Thái An, Xuân Hải, Nhơn Sơn và Nho Evergreen Ninh Thuận tiếp tục sản xuất và kinh doanh nho tươi, chế biến các sản phẩm từ nho kết hợp du lịch… Các chuỗi giá trị khác có HTX Bảo Vinh, Nhơn Sơn gắn với sản phẩm táo; HTX Thanh Hải gắn với sản phẩm hành, tỏi; HTX Nha đam Ninh Thuận gắn với sản phẩm nha đam; HTX An Xuân, Tân Hà gắn với sản phẩm dê, cừu và HTX Phước Đại, Suối Đá, Bắc Phong gắn với sản phẩm heo đen, gà Thuận Bắc,…

Theo đồng chí Lê Hoài Nam, Phó Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh, thực hiện phong trào thi đua yêu nước trong giai đoạn 2016-2020, tỉnh ta đã xuất hiện các mô hình HTX tiêu biểu trong xây dựng NTM, tái cơ cấu ngành nông nghiệp. Hoạt động của HTX đã góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động, nâng cao thu nhập và giảm nghèo; thúc đẩy phát triển nông nghiệp theo hướng sản xuất hàng hóa. Đơn cử HTX Như Bình, xã Phước Thái (Ninh Phước) qua hoạt động kinh doanh dịch vụ trồng lúa đã hỗ trợ giống, phân bón, tổ chức các khâu từ làm đất đến thu hoạch; hướng dẫn các thành viên áp dụng khoa học kỹ thuật, ứng dụng mô hình “1 phải, 5 giảm”, năm 2019 được UBND tỉnh tặng cờ thi đua. Anh Quảng Đại Luyến chia sẻ: “Cánh đồng lúa lớn giúp nâng thu nhập bình quân của các hộ thành viên HTX lên 50-60 triệu đồng/ha”. Các HTX Phước Hậu, Phú Quý, Trường Thọ,… liên kết, hợp tác với các Công ty sản xuất giống thực hiện mô hình thí điểm cánh đồng lớn với quy mô hàng trăm ha, với hàng trăm hộ thành viên tham gia; năng suất lúa bình quân đạt 8 tấn/ha, tăng 10-15% so với sản xuất lúa bình thường. Là một trong các HTX điển hình tiên tiến kiểu mới gắn với chuỗi giá trị, HTX dịch vụ nông nghiệp Phú Quý, thị trấn Phước Dân (Ninh Phước) được UBND tỉnh tặng cờ thi đua năm 2018.

Trong giai đoạn 2020-2025, Liên minh HTX tỉnh tập trung đẩy mạnh 2 phong trào thi đua: “Đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả hoạt động của các HTX, Liên hiệp HTX” và “HTX tiên phong trong xóa đói giảm nghèo-xây dựng NTM”. Để thực hiện các phong trào thi đua trên, Liên minh HTX tỉnh đề ra mục tiêu chung là tiếp tục củng cố, mở rộng và phát triển kinh tế tập thể trong các ngành, lĩnh vực. Khuyến khích phát triển HTX trong các lĩnh vực nông nghiệp, TTCN, thương mại-dịch vụ, dịch vụ tổng hợp… gắn với thực hiện chương trình xây dựng NTM, trong đó chú trọng phát triển HTX ở các xã nhằm đáp ứng tiêu chí 13 trong xây dựng NTM. Khuyến khích phát triển kinh tế tập thể, mở rộng liên kết hợp tác, nhất là HTX sản xuất các sản phẩm nông nghiệp có lợi thế cạnh tranh, có giá trị kinh tế cao như: táo, nho, tỏi, bò, dê, cừu, chuối, heo đen, rau sạch… góp phần nâng cao thu nhập, ổn định cuộc sống cho thành viên. Trước mắt từ nay đến cuối năm, Liên minh HTX tỉnh phối hợp tham mưu cho UBND tỉnh và Liên minh HTX Việt Nam triển khai các chính sách hỗ trợ, khuyến khích, phát triển HTX; đặc biệt là tham mưu thành lập Quỹ hỗ trợ phát triển HTX tỉnh.

Bạch Thương