Bốn nhóm giải pháp để gỡ 'thẻ vàng' đối với thuỷ sản Việt Nam

Tham dự phiên họp có Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Xuân Cường; các bộ, ngành Trung ương, UBND 28 tỉnh, thành phố ven biển, các thành viên Ban Chỉ đạo.

Nhiều nỗ lực nhằm gỡ “thẻ vàng”

Ngày 23/10/2017, Ủy ban châu Âu (EC) đã cảnh báo “thẻ vàng” đối với sản phẩm thủy sản khai thác của Việt Nam xuất khẩu vào thị trường châu Âu.

Thời gian qua, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các bộ, ngành, địa phương đã quyết liệt, nỗ lực triển khai thực hiện các khuyến nghị của EC để khắc phục cảnh báo “thẻ vàng”, chống khai thác IUU. Trong đó, các ngành chức năng dồn lực tập trung khắc phục 4 nhóm khuyến nghị của EC: Khẩn trương hoàn thiện khung pháp lý xây dựng một hệ thống kiểm soát toàn diện cho việc chống khai thác IUU; Tăng cường công tác quản lý tàu cá; Tăng cường các giải pháp giải quyết hiện trạng tàu cá Việt Nam vi phạm vùng biển nước ngoài; Đẩy mạnh việc truy xuất nguồn gốc thủy sản từ khai thác.

Ban Chỉ đạo chống khai thác IUU sau khi thành lập đã bắt tay ngay vào hoạt động; triển khai các giải pháp cụ thể nhằm ngăn chặn, chấm dứt tình trạng tàu cá và ngư dân Việt Nam vi phạm khai thác hải sản trái phép tại vùng biển nước ngoài. Các bộ, ban, ngành: Quốc phòng, Công an, Ngoại giao, Thông tin và Truyền thông, Công Thương và Ban Tuyên giáo Trung ương theo chức năng và nhiệm vụ được giao đã xây dựng kế hoạch, giải pháp và tổ chức triển khai thực hiện Luật Thủy sản, các nghị quyết, chỉ thị, công điện, quyết định và chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về chống khai thác IUU.

UBND 28 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương ven biển đã xây dựng kế hoạch, nghị quyết, chỉ thị; tập trung triển khai thực hiện, đạt được nhiều chuyển biến tích cực, nhất là cơ bản ngăn chặn, giảm thiểu số tàu cá vi phạm khai thác hải sản ở vùng biển nước ngoài, như các tỉnh Quảng Ngãi, Tiền Giang, Khánh Hòa, Phú Yên.

Tuy nhiên, vẫn còn một số nhiệm vụ, công việc đề ra thực hiện chưa đạt yêu cầu, ảnh hưởng đến nỗ lực chung của cả hệ thống chính trị để khắc phục cảnh báo “thẻ vàng” của EC. Trong đó, nổi bật nhất là chưa ngăn chặn hoàn toàn tình trạng tàu cá Việt Nam vi phạm khai thác hải sản ở các nước trong khu vực. Vẫn còn tình trạng tàu cá, ngư dân vi phạm bị nước ngoài bắt giữ, xử lý. Công tác giám sát tàu cá hoạt động trên biển tuy bước đầu được triển khai nhưng chưa có chuyển biến mạnh mẽ, thay đổi về chất. Công tác truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác triển khai chưa được thực hiện đồng bộ, kịp thời và đạt độ tin cậy. Việc áp dụng chế tài xử lý các hành vi khai thác IUU chưa nghiêm, chưa triệt để…

Phối hợp chặt chẽ, làm việc hiệu quả với đoàn kiểm tra EC

Phát biểu kết luận Hội nghị, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng đánh giá cao sự nỗ lực của các bộ, ban, ngành và UBND các tỉnh, thành phố ven biển trong chỉ đạo, tổ chức thực hiện các giải pháp chống khai thác IUU. Phó Thủ tướng cũng nhấn mạnh, bên cạnh những kết quả đạt được, còn nhiều nhiệm vụ chưa được triển khai đồng bộ, quyết liệt, hiệu quả.

“Chúng ta cần hành động một cách nhanh chóng, quyết liệt, chỉ đạo, tổ chức triển khai thực hiện thống nhất từ Trung ương đến địa phương các giải pháp, chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong công tác triển khai ngăn chặn, loại bỏ hoạt động khai thác IUU, gỡ cảnh báo "thẻ vàng" của EC đối với Việt Nam”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Trước mắt, Phó Thủ tướng yêu cầu phải chuẩn bị thật kỹ cho việc tiếp đón, làm việc với Đoàn thanh tra của EC dự kiến sang Việt Nam vào đầu tháng 11 tới. “Đề nghị các thành viên Ban Chỉ đạo, đặc biệt là Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn chuẩn bị đón tiếp và làm việc một cách chặt chẽ, hiệu quả với Đoàn thanh tra của EC sang Việt Nam kiểm tra. Phải nói cho đoàn kiểm tra biết những nhiệm vụ đã triển khai, kết quả đã đạt được”, Phó Thủ tướng nói.

Phó Thủ tướng cũng đề nghị các bộ, ban, ngành liên quan và UBND 28 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương ven biển tiếp tục quán triệt và tập trung nguồn lực triển khai thực hiện nghiêm túc các chỉ thị, chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, của Ban Chỉ đạo để ngăn chặn, loại bỏ khai thác IUU.

Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng cũng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tập trung triển khai thực hiện có hiệu quả 4 nhóm nhiệm vụ trọng tâm, trong đó yêu cầu phải kiểm soát chặt chẽ, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm vi phạm. Bộ Quốc phòng ban hành Kế hoạch tổng thể các giải pháp ngăn chặn, chấm dứt tình trạng tàu cá vi phạm khai thác hải sản trái phép ở vùng biển nước ngoài, đảm bảo ngăn chặn, giảm thiểu tình trạng vi phạm trước ngày 31/10/2019, tiến tới chấm dứt tình trạng vi phạm trước ngày 31/12/2019.

Bộ Công an tiếp tục chỉ đạo tăng cường công tác nắm tình hình, xử lý kịp thời, đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật đối với các vụ việc vi phạm có dấu hiệu môi giới, móc nối của các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước; phối hợp với các lực lượng chức năng có liên quan theo dõi, đảm bảo việc chấp hành các quyết định xử phạt của người dân.

Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố ven biển cùng với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp với Bộ Quốc phòng theo dõi, kiểm soát, giám sát chặt chẽ hoạt động của tàu cá trên biển, kịp thời trao đổi thông tin và xử lý nghiêm theo quy định các tàu cá vi phạm.

“Ủy ban nhân dân các tỉnh, trực tiếp là Chủ tịch, Phó Chủ tịch cần phát huy trách nhiệm, hành động quyết liệt hơn nữa, kiểm điểm trách nhiệm người đứng đầu chính quyền các cấp và lực lượng chức năng có liên quan nếu để tình trạng tàu cá địa phương tiếp tục vi phạm khai thác hải sản ở các nước trong khu vực”, Phó Thủ tướng yêu cầu.

Nhóm nhiệm vụ thứ hai là triển khai hệ thống theo dõi, giám sát và kiểm soát tàu cá hoạt động trên biển. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp với các bộ, ngành có liên quan khẩn trương hoàn thiện cơ sở hạ tầng để triển khai hệ thống theo dõi, giám sát và kiểm soát tàu cá hoạt động trên biển kết nối đồng bộ từ Trung ương đến địa phương.

Nhóm nhiệm vụ thứ ba mà Phó Thủ tướng nhấn mạnh là tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, chỉ đạo, điều hành thực hiện nhiệm vụ chống khai thác IUU. Theo đó, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cần chủ động tổ chức các đoàn công tác thanh tra, kiểm tra tình hình thực hiện nhiệm vụ chống khai thác IUU tại địa phương; đề xuất với Thủ tướng Chính phủ, Trưởng ban Chỉ đạo quốc gia về IUU có hình thức khen thưởng đối với các tập thể, cá nhân làm tốt nhiệm vụ được giao; đề xuất các hình thức xử lý kỷ luật đối với các tổ chức, cá nhân thiếu trách nhiệm, ảnh hưởng đến nỗ lực gỡ cảnh báo “Thẻ vàng” của EC. Các bộ, ban, ngành và UBND các tỉnh, thành phố ven biển tiếp tục tăng cường công tác chỉ đạo, điều hành các cơ quan, lực lượng chức năng trực thuộc thực hiện nhiệm vụ chống khai thác IUU tại đơn vị theo chức năng, nhiệm vụ được giao.

“Phải gắn trách nhiệm người đứng đầu cấp ủy, thường xuyên kiểm tra, giám sát chặt chẽ việc tổ chức thực hiện tại cơ sở, có hình thức xử lý kịp thời đối với các tổ chức, cá nhân thực hiện nhiệm vụ không đạt yêu cầu để chấn chỉnh”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Về lâu dài, với mục tiêu phát ngành thủy sản bền vững, phải cấu trúc lại ngành thủy sản theo hướng chuyển dần từ chủ yếu đánh bắt sang nuôi trồng biển; quy hoạch các vùng nuôi trồng hải sản, từ đó kế hoạch hóa đầu tư. Phó Thủ tướng giao Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì để có đề án tổng thể, sớm báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng cũng yêu cầu các bộ, ngành chủ động thông tin, tuyên truyền, giải thích cho người dân trong nước và cộng đồng quốc tế về những giải pháp và kết quả của Việt Nam trong việc nỗ lực tháo gỡ “thẻ vàng” của EC.