Tình hình nguồn nước, tính đến ngày 30-7, tổng dung tích hiện tại của 21 hồ chứa trên địa bàn tỉnh 112,82 triệu m3 nước, đạt 58% dung tích thiết kế (tỷ lệ dung tích hiện tại cao hơn so với cùng kỳ năm 2018 là 21,7%, và thấp hơn cùng kỳ năm 2017 là 28,6%). Lượng nước của hầu hết các hồ trên địa bàn tỉnh trong vụ hè-thu được bổ sung đáng kể do trên địa bàn tỉnh có mưa. Hiện nay mực nước hồ Đơn Dương với dung tích 30,27 triệu m3, đạt 18,3% so với dung tích thiết kế (cao hơn so với cùng kỳ năm 2018 là 4,1% thấp hơn cùng kỳ năm 2017 là 67,8%). Lưu lượng chạy máy trung bình từ đầu tháng 5-2019 cho đến nay là 24,13m3/s. Dự báo từ nay đến hết vụ hè-thu 2019 lưu lượng nước về hồ có thể sẽ thấp hơn trung bình nhiều năm do đó lưu lượng bổ sung cho hạ lưu sẽ thấp hơn trung bình nhiều năm.
Cánh đồng Bắc Sơn (Thuận Bắc) hưởng lợi nước từ Hồ thủy lợi Sông Trâu nên đảm bảo nước sản xuất.
Ông Phan Quang Thựu, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh, cho biết: Căn cứ dự báo tình hình khí tượng, thủy văn, nguồn nước trữ tại các hồ chứa trên địa bàn tỉnh và nguồn nước của hồ Đơn Dương, sở đã đề xuất 3 phương án sản xuất vụ mùa năm 2019 trên địa bàn tỉnh và đã được UBND tỉnh thống nhất thông qua.
Cụ thể, Phương án 1: Trường hợp từ nay đến tháng 9-2019 trên địa bàn tỉnh không mưa, các hồ không có lượng nước đến bổ sung; hồ Đơn Dương tích trên 30 triệu m3 thì trong vụ mùa năm 2019, kế hoạch điều tiết nước phục vụ sản xuất thuộc khu tưới của 9/21 hồ chứa (gồm hồ Sông Sắt, Trà Co, Phước Trung, Lanh Ra, Nước Ngọt, Cho Mo, Núi Một, Bà Râu, Ba Chi) và tại các lưu vực tưới của hệ thống Sông Pha và vùng đầu kênh của hệ thống Nha Trinh-Lâm Cấm với tổng diện tích khoảng 12.015 ha (lúa 5.081,8 ha; màu 6.933,2 ha).
Phương án 2: Trường hợp từ nay đến tháng 9-2019 trên địa bàn tỉnh có mưa, dung tích các hồ đạt trên 50% dung tích thiết kế; hồ Đơn Dương tích trên 50 triệu m3, thì trong vụ Mùa năm 2019, kế hoạch điều tiết nước phục vụ sản xuất thuộc khu tưới của các hồ chứa và toàn bộ khu tưới của hệ thống Sông Pha, Nha Trinh-Lâm Cấm với tổng diện tích khoảng 21.279,7 ha (lúa 12.313ha; màu 8.966,7 ha).
Phương án 3: Trường hợp có mưa trên diện rộng, căn cứ tình hình thực tế sẽ tự điều chỉnh diện tích gieo trồng cho phù hợp. Tổng diện tích khoảng 27.000 ha (lúa 15.580 ha; màu 11.420 ha).
Ông Phan Quang Thựu, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, cho biết thêm: Để triển khai chủ động các phương án sản xuất vụ mùa năm 2019, UBND tỉnh giao cho ngành khẩn trương xây dựng triển khai kịch bản và giải pháp tăng trưởng 6 tháng cuối năm 2019, phấn đấu đạt các chỉ tiêu tăng trưởng theo kế hoạch tỉnh đề ra. Tiếp tục theo dõi tình hình thời tiết, tình hình mưa để tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo điều tiết nuớc và sản xuất phù hợp trong thời gian đến. Thường xuyên phối hợp với Công ty Cổ phần Thủy điện Đa Nhim-Hàm Thuận-Đa Mi thống nhất kế hoạch cấp nước từ nay đến cuối năm 2019, đảm bảo phục vụ sinh hoạt và sản xuất cho nhân dân vùng hạ lưu của tỉnh phù hợp theo từng thời điểm.
UBND tỉnh giao Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi phối hợp với chính quyền địa phương tổ chức quản lý, điều tiết nguồn nước đảm bảo tiết kiệm, hợp lý; không để xảy ra tình trạng xả nước lớn tại những vùng dừng sản xuất để địa phương có cơ sở tuyên truyền, vận động nhân dân dừng sản xuất, tránh gieo trồng ngoài kế hoạch. Tổ chức thực hiện nâng cấp, sửa chữa, nạo vét hệ thống kênh mương theo định kỳ và kế hoạch đề ra.
UBND các huyện, thành phố tập trung triển khai thực hiện các giải pháp tăng trưởng 6 tháng cuối năm 2019, đảm bảo đạt mục tiêu đề ra. Thực hiện điều tiết, sử dụng nước tưới sản xuất vụ hè-thu năm 2019 trên tinh thần tiết kiệm, hợp lý và hiệu quả gắn với đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu cây trồng đạt chỉ tiêu đề ra, nhất là cân đối với các khu vực tưới của hồ chứa có dung tích nhỏ, trạm bơm, khu vực gò đồi. Phấn đấu trong năm 2019 chuyển đổi từ 1.500 ha đến 2.000 ha sang cây trồng cạn, bền vững. Tiếp tục đẩy mạnh nhân rộng các mô hình sản xuất có hiệu quả, tưới tiết kiệm nước…
Xuân Bính