Những căn nhà đầy ắp nghĩa tình:
Hơn 30 năm qua, gia đình chị Kon Sa Mơ Phương ở thôn Lập Lá, xã Lâm Sơn, huyện Ninh Sơn phải sống trong căn nhà tranh tre dột nát. Đầu năm 2010, chị được hỗ trợ 8,5 triệu đồng từ Chương trình 167, cùng với số tiền vay từ Ngân hàng Chính sách Xã hội 8 triệu đồng, Quỹ “ Ngày vì người nghèo” của tỉnh hỗ trợ 5 triệu đồng và sự giúp đỡ của họ hàng nay gia đình chị Phương đã có một căn nhà trị giá trên 50 triệu đồng với diện tích sử dụng 66m2.
Thực hiện Quyết định 167, UBND tỉnh đã phê duyệt đề án hỗ trợ người nghèo làm nhà ở giai đoạn 2009-2010, với tổng số 4.510 căn nhà. Hai năm qua, toàn tỉnh thực hiện được 3.717 nhà, đạt 82% tiến độ đề án đề ra. Tính đến nay, tổng nguồn vốn do trung ương hỗ trợ 32,098 tỷ đồng tương ứng 3.957 hộ. Ngân hàng Chính sách Xã hội tỉnh đã thực hiện cho vay được 3.761 hộ, tương ứng 30,081 tỷ đồng. Ngoài ra, “Quỹ vì người nghèo” của tỉnh hỗ trợ thêm mỗi nhà 5 triệu đồng. Chính sách phù hợp với lòng dân nên đã nhận được sự ủng hộ và đồng thuận cao của các tầng lớp nhân dân trong việc hỗ trợ sức người, sức của để làm nhà cho hộ nghèo cùng với sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của các cấp ủy Đảng, chính quyền, đoàn thể chính trị xã hội các cấp từ tỉnh đến huyện, xã. Bên cạnh đó, các địa phương còn xây dựng kế hoạch huy động nguồn vốn, tích cực vận động các doanh nghiệp, các nhà hảo tâm, cộng đồng xã hội, dòng họ cùng tham gia đóng góp xây dựng, nhờ vậy, các ngôi nhà 167 được xây dựng rất khang trang, cá biệt có những căn nhà giá trị gấp nhiều lần so với dự toán của chương trình và diện tích sử dụng cũng tăng từ 1 đến 2 lần. Nhờ vậy, đến nay một bộ phận khá lớn hộ nghèo đã có nhà ở an toàn, ổn định, tạo điều kiện để họ yên tâm lao động, sản xuất, sớm vươn lên thoát nghèo, góp phần quan trọng vào việc đảm bảo an sinh xã hội cũng như thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo của Chính phủ.
Chị Nguyễn Thị Lợi ở đội 7 thôn Hạnh Trí, xã Quảng Sơn (Ninh Sơn)
cùng với căn nhà 167 của mình.
Tuy nhiên bên cạnh những kết quả đạt được, sau hơn 2 năm triển khai, chương trình cũng bộc lộ một số hạn chế: Trong quá trình triển khai ở tỉnh ta đã nảy sinh nhiều bất cập trong cơ chế quản lý vốn, cùng với tình hình giá cả thị trường liên tục biến động, ảnh hưởng đến tiến độ và chất lượng công trình. Việc xây dựng đề án hỗ trợ được thực hiện trong thời gian ngắn, do đó công tác kiểm soát hộ nghèo chưa được chính xác, số lượng hộ nghèo cần hỗ trợ nhà ở ban đầu được dựa trên tỷ lệ hộ nghèo qua phương pháp ước tính. Một khó khăn chung cho cả chương trình là nguồn vốn hỗ trợ từ trung ương và của ngân hàng chính sách xã hội rót xuống cho các địa phương đều chậm hơn tiến độ thi công nên làm ảnh hưởng đến thời gian hoàn thành của dự án. Bên cạnh đó, tỉnh chưa chủ động được nguồn ngân sách, do đó nguồn vốn đối ứng của địa phương cũng phải xin hỗ trợ từ ngân sách của Trung ương. Nhiều hộ nghèo chưa có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc chưa được cấp đất do một số hộ sau khi được phân bổ kinh phí phải tách hộ hoặc chờ được cấp đất cũng là một trong những nguyên nhân ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện dự án.
Mục tiêu hoàn thành trong năm 2011:
Tháng 2-2011, Chính phủ đã tổ chức hội nghị trực tuyến sơ kết hai năm thực hiện Quyết định 167, trong đó có bàn về các giải pháp đẩy nhanh tiến độ hoàn thành hỗ trợ nhà ở cho người nghèo trong năm 2011. Tại hội nghị, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải, Trưởng Ban chỉ đạo Trung ương về chính sách nhà ở và thị trường bất động sản đã chỉ đạo: Phát huy hơn nữa tinh thần “Lá lành đùm lá rách”, phấn đấu hoàn thành toàn bộ kế hoạch hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo trên cả nước ngay trong năm 2011, sớm 1 năm so với mục tiêu đã đề ra. Trao đổi với đ/c Phạm Văn Hậu, Giám đốc Sở Xây dựng tỉnh cho biết: đối với tỉnh ta, theo Quyết định 167 hiện nay còn 553 căn nhà chưa xây trong khi đó, theo Quyết định 67/2010/QĐ-TTg ngày 29-10-2010 của Thủ tướng Chính phủ về sửa đổi bổ sung Quyết định 167, qua công tác phúc tra, hiện nay tỉnh còn 2.147 hộ là đối tượng được hỗ trợ nhà ở theo Quyết định 167. Ngành đã báo cáo và đề nghị Bộ Xây dựng bổ sung nguồn vốn do Trung ương hỗ trợ 4,44 tỷ đồng cho 553 căn nhà theo Quyết định 167; đồng thời kiến nghị Bộ xây dựng bố trí bổ sung nguồn vốn mới do Ngân sách Trung ương để hỗ trợ cho 2.147 hộ nói trên. Với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự giúp đỡ nguồn lực của toàn xã hội cũng như nỗ lực của hộ nghèo, tỉnh ta sẽ quyết tâm hoàn thành xây dựng nhà 167 xong trong năm 2011
Việc đẩy nhanh tiến độ hỗ trợ người nghèo về nhà ở là việc làm cần thiết nhằm giúp người dân sớm có cuộc sống ổn định, tập trung phát triển kinh tế. Bên cạnh đó, cấp ủy, chính quyền các địa phương, các ngành, đoàn thể, các tổ chức chính trị-xã hội và nhân dân cũng cần nỗ lực hết mình, huy động mọi nguồn lực để phấn đấu hoàn thành kế hoạch hỗ trợ nhà ở cho hộ nghèo trong thời gian ngắn nhất.
Xuân Bính