Cương quyết khắc phục tình trạng đầu tư dàn trải, kém hiệu quả bằng các chế tài mạnh

Trả lời về vấn đề Đan Mạch dừng 3 dự án ODA tại Việt Nam vì nghi ngờ có tiêu cực, Bộ trưởng Bùi Quang Vinh nhấn mạnh: Đây là điều đáng tiếc khi mà vụ việc được báo chí đưa tin ngay trước thềm Hội nghị CG giữa kỳ nhóm tư vấn các nhà tài trợ cho Việt Nam. Tuy nhiên, Bộ trưởng khẳng định, không phải phía Đan Mạch đã dừng cấp hẳn vốn ODA, mà họ mới chỉ nghi vấn, nên tuyên bố tạm dừng để xem xét. Trước sự việc này, Chính phủ Việt Nam đã chỉ đạo các Bộ có liên quan vào cuộc, rà soát lại, sai phạm đến đâu xử lý nghiêm minh đến đó… Và tại hội nghị CG trên, trước hơn 130 nhà tài trợ lớn nhỏ không có một ai có ý kiến gì, chất vấn gì về vấn đề này. Hiện vụ việc đang tiếp tục được đối chiếu xem xét.

Khi được hỏi, trách nhiệm của Bộ trưởng đến đâu trong các sai phạm của Vinalines? Bộ trưởng Bùi Quang Vinh cũng thừa nhận một phần trách nhiệm của Bộ và cho rằng Luật Đầu tư, Luật Doanh nghiệp, và các nghị định cũng quy định chặt chẽ quyền của doanh nghiệp nhà nước, nên Vinalines được tự quyền quyết định mọi chuyện và chỉ báo cáo chủ sở hữu, mà không báo cáo bộ ngành. Và do không được báo cáo nên Bộ KH&ĐT không nắm được, và không biết các sai phạm của Vinalines.

Về vấn đề đầu tư dàn trải gây thất thoát lãng phí, Bộ trưởng nhấn mạnh: Cần phải nghiêm túc xem lại thể chế, chức năng nhiệm vụ của các địa phương, các cơ quan chức năng; xem lại tư duy kinh tế nếu không triệt để vấn đề này thì địa phương nào cũng muốn có cảng, có khu công nghiệp…

Bộ trưởng lý giải thêm, nếu địa phương không “làm” khu công nghiệp, khu kinh tế mà “nhường” cho địa phương “bên cạnh” làm thì thu ngân sách tỉnh không đảm bảo, cơ cấu không chuyển dịch được thì sẽ bị “chê trách”, nên phải “làm”, phải cạnh tranh. Do đó, những vấn đề sâu xa này cần phải có sự đổi mới về tư duy. Tuy nhiên, giải quyết vấn đề này không thể làm mọi việc trong một lúc được, mà phải làm dần, trước mắt cấp bách ngăn chặn đà bố trí dàn trải, kém hiệu quả bằng các chế tài mạnh.

Bộ trưởng Bùi Quang Vinh cũng cảm thấy rất xót xa và trăn trở trước vấn đề đầu tư của doanh nghiệp nhà nước còn để lãng phí. Bộ trưởng nhìn nhận, những sai phạm vừa qua phần lớn liên quan đến bản chất con người. Rõ ràng sai phạm đó người ta biết luật pháp nhưng cố tình vi phạm. Ngoài việc hoàn thiện thể chế chúng ta cần phải nâng cao phẩm chất đạo đức cán bộ, đặc biệt những người trực tiếp “đụng chạm”.

Bộ trưởng bày tỏ, vốn của doanh nghiệp nhà nước là vốn của nhà nước, kể cả vốn chủ sở hữu do nhà nước cấp, kể cả vốn của doanh nghiệp đi vay cũng là vốn nhà nước, khi doanh nghiệp đổ bể nhà nước phải cứu trợ, nhà nước không thể buông lơi như doanh nghiệp tư nhân được.

“Cho nên, các dự án lớn đều phải báo cáo, không thể tự quyết được. Ở các tập đoàn phải có giám sát lớn. Không thể nào trao quyền quá lớn như vậy. Tất nhiên, luật thì đã quy định rồi nhưng theo tôi, cơ chế sẽ phải thay đổi, chúng tôi đang kiến nghị theo hướng này”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

Cũng theo Bộ trưởng, vướng mắc lớn nhất hiện nay đối với giám sát các tập đoàn, tổng công ty là mâu thuẫn giữa việc thực hiện vai trò quản lý Nhà nước và chủ sở hữu vốn tại doanh nghiệp. Văn bản hướng dẫn thực tế đã được Bộ KH&ĐT hoàn thành từ năm 2010. Tuy nhiên, do còn nhiều ý kiến khác nhau nên tại thời điểm đó, Chính phủ đã cho dừng lại để nghiên cứu

Kết luận phiên chất vấn buổi chiều, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng đánh giá cao phần trả lời chất vấn của Bộ trưởng Bùi Quang Vinh vì đã trả lời nghiêm túc, nhận trách nhiệm của mình liên quan đến vấn đề quản lý nhà nước, quản lý đầu tư; nắm khá sâu sắc tình hình thực tiễn của đất nước...

Chủ tịch Quốc hội đề nghị Bộ trưởng Bùi Quang Vinh khi đã có trả lời rõ, và đã có những cam kết trước Quốc hội thì nên tập trung giải quyết một số vấn đề trọng tâm sau đây: Tập trung thực hiện mọi giải pháp mà Chính phủ đã đưa ra, tiếp thu các ý kiến kiến nghị tại Quốc hội, cùng với sức mạnh của toàn hệ thống chính trị phấn đầu hoàn thành mục tiêu kế hoạch kinh tế - xã hội năm 2012. Đồng thời, tiếp tục tăng cường chất lượng đầu tư công; tăng cường chất lượng quản lý các tập đoàn, tổng công ty; tăng cường cải tiến, đổi mới môi trường kinh doanh của đất nước nhất là đổi mới các cơ chế đầu tư kèm theo.../.