Tiềm năng phát triển các nguồn điện đã được khảo sát đánh giá tại các quy hoạch. Trong đó, điện gió trên đất liền tiềm năng phát triển đến năm 2030 hơn 1.429MW; điện gió ven biển tiềm năng khoảng 4.380MW; điện gió ngoài khơi tiềm năng phát triển 21.000MW; điện mặt trời tiềm năng phát triển khoảng 8.448MW; điện khí LNG tiềm năng phát triển 6.000MW, đến năm 2030 phát triển 1.500MW; thủy điện tích năng tiềm năng phát triển 7.000MW, đến năm 2030 phát triển 2.400MW, điện mặt trời mái nhà tiềm năng phát triển hơn 149MW, đến năm 2030 phát triển 21MW.
Phát huy lợi thế này, tỉnh đã tập trung thu hút đầu tư vào các dự án NLTT quy mô lớn với sự tham gia của các nhà đầu tư trong và ngoài nước để đẩy nhanh quá trình chuyển đổi năng lượng. Vận dụng các chủ trương, chính sách của trung ương, Ninh Thuận đặt mục tiêu trở thành một trong những trung tâm NLTT của cả nước, góp phần vào mục tiêu phát triển bền vững. Đồng chí Đạo Văn Rớt, Phó Giám đốc Sở Công Thương cho biết: Tính đến nay, trên địa bàn tỉnh đã đầu tư và đưa vào vận hành thương mại (COD) 57 dự án các nguồn điện (điện mặt trời, điện gió, thủy điện) với tổng công suất 3.749,942MW, sản lượng điện năm 2023 đạt gần 8 tỷ kWh, đóng góp lớn cho tăng trưởng của tỉnh chiếm trên 4,2% tổng công suất các nguồn năng lượng của cả nước; lĩnh vực năng lượng, NLTT chiếm 22,76% GRDP và đóng góp 23,69% tổng thu ngân sách tỉnh. Bên cạnh đó, hạ tầng truyền tải được đầu tư tương đối đồng bộ, kết nối cao với hệ thống lưới điện khu vực và quốc gia... Năng lượng, NLTT góp phần quan trọng chuyển dịch cơ cấu kinh tế, phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ môi trường, bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia, nâng cao hiệu quả sử dụng đất, giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập và đời sống cho người dân trên địa bàn tỉnh. Trong quá trình đầu tư xây dựng, các dự án NLTT đã giải quyết việc làm khoảng 4.150 lao động, chiếm 1,8% nhu cầu lao động trong 4 ngành kinh tế trọng điểm của tỉnh. Hiện nay có khoảng hơn 1.100 lao động phục vụ tại 57 nhà máy năng lượng, NLTT trên địa bàn tỉnh, với thu nhập người lao động có chuyên môn qua đào tạo đáp ứng yêu cầu vận hành trong các nhà máy bình quân 15 triệu đồng/tháng; nhân viên văn phòng khoảng 20 triệu đồng/tháng.
Điện gió, điện mặt trời Trung Nam tại huyện Thuận Bắc. Ảnh: Văn MIên
Trong quá trình phát triển năng lượng, NLTT trên địa bàn tỉnh đã có nhiều sáng kiến về mô hình phát triển như: Mô hình phát triển điện gió kết hợp với dự án phát triển điện mặt trời; mô hình kết hợp điện gió trên các tuyến đường dân sinh của dự án đồng muối Quán Thẻ; mô hình xã hội hóa đầu tư dự án nhà máy điện mặt trời kết hợp đầu tư trạm biến áp và hạ tầng truyền tải góp phần tiết kiệm, giảm áp lực ngân sách nhà nước, giải tỏa công suất và liên kết vùng; mô hình xây dựng trạm cắt và đường dây kết hợp nhiều dự án đấu nối cùng cấp điện áp 110kV và 220kV mang lại hiệu quả kinh tế, tiết kiệm quỹ đất, chi phí đầu tư cho dự án.
Trong quy hoạch phát triển tỉnh Ninh Thuận giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, tỉnh xác định năng lượng vẫn là khâu đột phá, kinh tế mũi nhọn của địa phương vì dư địa để Ninh Thuận phát triển ngành này rất lớn. Ninh Thuận coi phát triển NLTT, năng lượng mới là cơ hội để phát triển tổng thể hệ sinh thái công nghiệp năng lượng. Nhằm ưu tiên thu hút các dự án sử dụng năng lượng, tăng tỷ trọng điện tiêu thụ tại chỗ, tỉnh đã tổ chức xúc tiến đầu tư kêu gọi vào thế mạnh của tỉnh là NLTT, sử dụng NLTT tại chỗ. Đến nay đã có nhà đầu tư quan tâm đầu tư dự án tổ hợp công nghệ xanh và hóa chất sau muối; theo đó, dự án dự kiến sử dụng 2 tỷ kWh điện/năm và đầu tư nhà máy điện mặt trời công suất 320MW dùng trực tiếp cho dự án.
Quy hoạch tỉnh Ninh Thuận được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1319/QĐ-TTg ngày 10/11/2023 xác định năng lượng, NLTT là một trong 5 nhóm ngành kinh tế quan trọng của tỉnh, phấn đấu đến năm 2030 năng lượng, NLTT chiếm tỷ trọng khoảng 12% GRDP của tỉnh, giải quyết 7,3% nhu cầu việc làm trong toàn tỉnh. Trong đó, tập trung khai thác tiềm năng, lợi thế về điều kiện tự nhiên nắng, gió để phát triển điện mặt trời, điện gió ven bờ, điện gió ngoài khơi, điện khí LNG, thủy điện tích năng, nguồn năng lượng mới (hydro, thủy triều, sinh khối,...).
Theo Quy hoạch phát triển điện VIII được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, đến năm 2030 Ninh Thuận dự kiến phát triển thêm 9.223MW, trong đó có một số dự án mang tính trọng điểm, tạo động lực phát triển cho tỉnh như: LNG Cà Ná 1.500MW, thủy điện tích năng Bác Ái 1.200MW, thủy điện tích năng Phước Hòa 1.200MW, điện gió đất liền và gần bờ 554MW... Đối với điện gió ngoài khơi, đến năm 2030 khu vực Nam Trung Bộ phát triển khoảng 2.000MW.
Với tiềm năng lớn và sự quan tâm của Chính phủ, Ninh Thuận có cơ hội lớn để trở thành trung tâm NLTT của quốc gia, đảm bảo an ninh năng lượng và giảm phụ thuộc vào nhiên liệu nhập khẩu. Đồng thời, các dự án phát triển NLTT cũng hứa hẹn sẽ tạo ra nhiều việc làm, nâng cao chất lượng cuộc sống và thúc đẩy tăng trưởng xanh cho khu vực, đáp ứng nhu cầu điện năng ngày càng tăng trong tương lai.
Anh Tuấn
