Mục đích, yêu cầu
Tạo sự chuyển biến tích cực về nhận thức, trách nhiệm, hành động của các cơ quan, đơn vị, tổ chức, cá nhân và cộng đồng dân cư trong việc quản lý, tái sử dụng, tái chế, xử lý và giảm thiểu rác thải nhựa; phát huy và tăng cường sự tham gia của cộng đồng trong việc thu gom, phân loại các chất thải nhựa sử dụng một lần và bao bì, túi ni lông khó phân hủy; vận chuyển đến nơi quản lý, tái chế theo quy định.
Phấn đấu đến năm 2025 sử dụng 100% túi ni lông, bao bì thân thiện với môi trường tại các trung tâm thương mại, siêu thị phục vụ cho mục đích sinh hoạt thay thế cho túi ni lông khó phân hủy; phấn đấu 100% các khu du lịch, các cơ sở lưu trú du lịch, các khách sạn không sử dụng túi ni lông khó phân hủy và sản phẩm nhựa dùng một lần.
Các Sở, ban, ngành, địa phương, đơn vị tập trung chỉ đạo, phát huy cao vai trò, trách nhiệm, có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan, đơn vị, địa phương và cộng đồng nhằm nâng cao nhận thức tăng cường hoạt động quản lý rác thải sinh hoạt; quản lý, tái sử dụng, tái chế, xử lý và giảm thiểu rác thải nhựa, triển khai thực hiện hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ chủ yếu để hạn chế và tiến tới cấm sử dụng túi ni lông khó phân hủy tại các siêu thị, trung tâm thương mại, khu du lịch, cơ sở lưu trú du lịch, khách sạn; gắn việc thực hiện Quyết định 1316 với các chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh và địa phương; thường xuyên kiểm tra, giám sát việc triển khai thực hiện các nhiệm vụ đạt hiệu quả, chất lượng và tiến độ đề ra.
Nội dung, nhiệm vụ
1. Điều tra, khảo sát, đánh giá hiện trạng phát sinh, thu gom, tái chế và xử lý chất thải nhựa:
Đánh giá tổng thể thực trạng sản xuất, kinh doanh và sử dụng các sản phẩm nhựa dùng một lần và túi ni lông khó phân hủy tại các siêu thị, trung tâm thương mại, khu du lịch, cơ sở lưu trú du lịch, khách sạn.
Tuyên truyền, vận động các doanh nghiệp sản xuất, phân phối các sản phẩm nhựa dùng một lần và túi ni lông khó phân hủy chuyển sang sản xuất, phân phối các sản phẩm thân thiện môi trường, nhất là hạn chế việc đầu tư mới cơ sở sản xuất sản phẩm nhựa dùng một lần, túi ni lông khó phân hủy phục vụ cho mục đích sinh hoạt.
Xây dựng mạng lưới giới thiệu các sản phẩm bao bì thân thiện với môi trường.
2. Tuyên truyền, nâng cao nhận thức, thay đổi thói quen sử dụng các sản phẩm nhựa dùng một lần, xả rác thải không đúng quy định:
Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức, thay đổi thói quen sử dụng sản phẩm nhựa dùng một lần và túi ni lông khó phân hủy sang sử dụng các sản phẩm thân thiện với môi trường; xây dựng và thực hiện các chương trình truyền thông về rác thải gắn với việc tổ chức Ngày Môi trường thế giới, Chiến dịch làm cho thế giới sạch hơn,...
Tăng cường công tác tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng về phân loại, thu gom, tái chế, tái sử dụng rác thải, sản phẩm nhựa, đẩy mạnh phong trào “Chống rác thải nhựa”; kịp thời biểu dương, khen thưởng, nhân rộng các điển hình tiên tiến, tổ chức xét tặng và trao giải thưởng môi trường tỉnh, huyện; kiểm điểm, phê bình, xử lý các đơn vị, địa phương không hoàn thành.
Xây dựng và thực hiện các hoạt động, phát động phong trào, sáng kiến về tái chế, tái sử dụng chất thải nhựa, sử dụng sản phẩm, vật liệu thân thiện với môi trường nhằm thúc đẩy xây dựng nền kinh tế tuần hoàn, tăng trưởng xanh. Tiếp tục thực hiện có hiệu quả hoạt động thu gom, xử lý rác thải tại các địa phương.
3. Nghiên cứu, triển khai mô hình, hoạt động quản lý chất thải nhựa và sản xuất các sản phẩm thân thiện với môi trường:
Xây dựng kế hoạch và triển khai đồng bộ trên cả tỉnh mô hình trung tâm thương mại, siêu thị, khu du lịch, cơ sở lưu trú du lịch, khách sạn không sử dụng túi ni lông khó phân hủy, tiến tới sử dụng túi ni lông thân thiện với môi trường thay thế cho túi ni lông khó phân hủy; thành lập và mở rộng các mô hình tổ chức tái chế chất thải, các phong trào chống rác thải nhựa.
Tăng cường triển khai hoạt động kiểm tra, thanh tra xử lý các tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường trong lĩnh vực sản xuất, phân phối sản phẩm nhựa và thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải nhựa.
Tăng cường nghiên cứu, chuyển giao công nghệ tiên tiến tái chế chất thải nhựa khó phân hủy sử dụng một lần và túi ni lông khó phân hủy trở thành các sản phẩm hữu ích, thân thiện với môi trường; thực hiện các biện pháp phân loại chất thải tại nguồn, thu gom, tái chế chất thải nhựa khó phân hủy sử dụng một lần.
Tổ chức, thực hiện vận động các doanh nghiệp sản xuất, các trung tâm thương mại, siêu thị, khu du lịch, cơ sở lưu trú du lịch, khách sạn đăng ký tham gia phong trào chống rác thải nhựa.
4. Rà soát, nghiên cứu, xây dựng cơ chế quản lý rác thải nhựa:
Xây dựng cơ chế hỗ trợ sản xuất, ưu đãi, khuyến khích việc kinh doanh, lưu thông, phân phối, sử dụng các sản phẩm nhựa, các loại túi, bao bì thân thiện môi trường thay thế sản phẩm nhựa sử dụng một lần và túi ni lông khó phân hủy; đồng thời kiến nghị các hình thức xử lý đối với các tổ chức bán lẻ (siêu thị, trung tâm thương mại), các tổ chức dịch vụ (khu du lịch, cơ sở lưu trú du lịch, khách sạn) không có kế hoạch giảm sử dụng túi ni lông.
Rà soát, xây dựng và hoàn thiện cơ chế, chính sách, hỗ trợ và ưu đãi đối với hoạt động thu gom, tái chế, xử lý rác thải nhựa và túi ni lông.
Giải pháp và phân công thực hiện
1. Đối với các Sở, ban, ngành, đoàn thể, Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố và các cơ quan sự nghiệp công lập, doanh nghiệp nhà nước trên địa bàn tỉnh:
- Gương mẫu, tích cực và đi đầu trong việc giảm thiểu chất thải nhựa; hạn chế tối đa việc sử dụng các sản phẩm nhựa dùng một tại công sở và trong các hội nghị, hội thảo, cuộc họp và ngày lễ, ngày kỷ niệm và các sự kiện khác; ưu tiên lựa chọn các sản phẩm tái chế, thân thiện với môi trường.
- Thực hiện phân loại rác thải tại nguồn ngay tại công sở, bố trí thùng rác để phân loại rác thải tại các cơ quan, đơn vị; chất thải nhựa và các chất thải khác có thể tái chế không được để lẫn với chất thải hữu cơ; khuyến khích xây dựng và thực hiện các mô hình kiểu mẫu để làm cơ sở nhân rộng cho các cơ quan, đơn vị trong lĩnh vực và địa bàn quản lý.
- Thực hiện truyền thông, tập huấn nâng cao nhận thức cho công chức, viên chức, người lao động trong cơ quan, đơn vị về phân loại, thu gom, giảm thiểu chất thải nhựa; tuyên truyền, nâng cao nhận thức cộng đồng về giảm thiểu chất thải nhựa, phân loại chất thải, chất thải nhựa.
Người dân Ninh Hải thu gom rác thải nhựa. Ảnh: Văn Nỷ
- Xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện, đưa nội dung về phân loại, thu gom, tái sử dụng chất thải, giảm thiểu chất thải nhựa là một trong những tiêu chí đánh giá, xếp loại cơ quan, đơn vị, công chức, viên chức và người lao động hằng năm.
2. Sở Công Thương:
Là cơ quan thường trực, tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh đôn đốc, chỉ đạo các Sở, Ban, ngành, Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố, các cơ quan có liên quan thực hiện các nội dung theo phân công tại Kế hoạch, đồng thời có trách nhiệm:
- Tổ chức tuyên truyền, vận động các cửa hàng, siêu thị, trung tâm thương mại cam kết giảm thiểu chất thải nhựa, hạn chế sử dụng đồ nhựa dùng một lần; không cung cấp miễn phí túi ni lông cho khách hàng; có kế hoạch, lộ trình cắt giảm kinh doanh, phân phối, sử dụng các sản phẩm nhựa dùng một lần, thay thế kinh doanh, phân phối, sử dụng các sản phẩm thân thiện với môi trường; theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện của các cơ sở, đơn vị này.
- Chủ trì, phối hợp tổ chức, thực hiện vận động các doanh nghiệp sản xuất, các trung tâm thương mại, siêu thị đăng ký tham gia phong trào chống rác thải nhựa; chỉ đạo triển khai xây dựng mô hình trung tâm thương mại, siêu thị không sử dụng sản phẩm nhựa dùng một lần và túi ni lông khó phân hủy.
- Đôn đốc, kiểm tra giám sát tiến độ triển khai Kế hoạch và tổng hợp báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh để xin ý kiến chỉ đạo và xử lý kịp thời các khó khăn, vướng mắc (nếu có).
3. Sở Tài nguyên và Môi trường:
- Chủ trì, phối hợp các Sở, ngành, địa phương đánh giá tổng thể thực trạng sản xuất, kinh doanh và sử dụng các sản phẩm nhựa dùng một lần và túi ni lông khó phân hủy tại các siêu thị, trung tâm thương mại, khu du lịch, cơ sở lưu trú du lịch, khách sạn; lồng ghép tuyên truyền vào các các hoạt động hưởng ứng Ngày Môi trường thế giới, Tháng hành động vì môi trường hằng năm.
- Tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh tuyên dương, khen thưởng các tổ chức, cá nhân thực hiện tốt phong trào "Chống rác thải nhựa" trên địa bàn Tỉnh.
4. Sở Khoa học và Công nghệ tham mưu đề xuất Hội đồng khoa học tỉnh, Ủy ban nhân dân tỉnh ưu tiên xem xét triển khai các đề tài nghiên cứu về sản xuất vật liệu thân thiện với môi trường nhằm thay thế nhựa trong sản xuất, kinh doanh; liên kết, phối hợp với các doanh nghiệp chuyển giao, nhân rộng công nghệ liên quan đến tái chế và xử lý chất thải nhựa”.
5. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch:
- Tuyên truyền phong trào “Chống rác thải nhựa”, “Nói không với sản phẩm nhựa sử dụng một lần” và hạn chế sử dụng túi ni lông khó phân hủy đối với các khu du lịch, cơ sở lưu trú du lịch, khách sạn; đặc biệt tại các vùng ven biển trên địa bàn tỉnh.
- Tăng cường kiểm tra, đôn đốc các huyện, thành phố rà soát, bổ sung đưa nội dung thực hiện việc phân loại rác, thu gom, xử lý rác thải sinh hoạt là một trong tiêu chí đánh giá gia đình, thôn, bản, tổ dân phố văn hóa.
6. Sở Kế hoạch và Đầu tư kêu gọi các nhà đầu tư theo hình thức xã hội hóa để đầu tư cơ sở thực hiện thu hồi, tái chế chất thải nhựa theo chu trình tuần hoàn, các cơ sở sản xuất bao bì thân thiện môi trường; ưu tiên lựa chọn thu hút đầu tư các dự án sử dụng công nghệ, sản xuất các sản phẩm thân thiện với môi trường, hạn chế tiến tới không chấp thuận đầu tư các dự án sản xuất, sử dụng sản phẩm nhựa dùng một lần.
7. Sở Tài chính tham mưu bố trí kinh phí sự nghiệp môi trường hàng năm hỗ trợ cho việc truyền thông, giảm thiểu rác thải nhựa và phân loại, thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải sinh hoạt trên địa bàn tỉnh đúng theo kế hoạch và phù hợp khả năng cân đối ngân sách địa phương.
8. Sở Thông tin và Truyền thông định hướng, chỉ đạo các cơ quan báo chí tỉnh, Đài truyền thanh các huyện, thành phố đẩy mạnh xây dựng các chương trình truyền thông, tuyên truyền về công tác quản lý rác thải sinh hoạt, giảm thiểu, hạn chế và tiến tới cấm sử dụng túi ni lông khó phân hủy tại các siêu thị, trung tâm thương mại, khu du lịch, cơ sở lưu trú du lịch, khách sạn.
9. Báo Ninh Thuận, Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh chủ động phối hợp với các Sở, ngành, địa phương xây dựng kế hoạch tuyên truyền sâu rộng trong các ngành, các cấp và toàn thể nhân dân về giảm thiểu chất thải nhựa, phân loại rác thải và thu gom, tái chế, xử lý chất thải nhựa; hạn chế và tiến tới cấm sử dụng túi ni lông khó phân hủy tại các siêu thị, trung tâm thương mại, khu du lịch, cơ sở lưu trú du lịch, khách sạn.
10. Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố:
- Chỉ đạo Ủy ban nhân dân các xã, phường, thị trấn: Đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền nâng cao nhận thức của các tầng lớp nhân dân trên địa bàn về tác hại của chất thải nhựa và các sản phẩm nhựa sử dụng một lần đối với môi trường; phát huy vai trò hệ thống truyền thanh của xã, phường, thị trấn; vận động các tổ chức/cá nhân của địa phương ký cam kết hạn chế và tiến tới cấm sử dụng túi ni lông khó phân hủy tại các siêu thị, trung tâm thương mại, khu du lịch, cơ sở lưu trú du lịch, khách sạn.
- Chỉ đạo các bộ phận chuyên môn của các huyện, thành phố phối hợp với Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện và các tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội cấp huyện xây dựng phong trào, liên minh chống chất thải nhựa; vận động người dân, cộng đồng dân cư hạn chế hoặc không sử dụng các sản phẩm nhựa dùng một lần để bảo vệ môi trường; tổ chức ra quân hưởng ứng phong trào “Chống rác thải nhựa”, “Nói không với sản phẩm nhựa sử dụng một lần”, “Hạn chế sử dụng túi ni lông khó phân hủy”.
- Tổ chức vận động các trung tâm thương mại, siêu thị, khu du lịch, cơ sở lưu trú du lịch, khách sạn trên địa bàn các xã cam kết giảm thiểu chất thải nhựa, hạn chế sử dụng đồ nhựa dùng một lần; không cung cấp miễn phí túi ni-lông cho khách hàng hoặc chuyển từ sử dụng túi ni-lông khó phân hủy sang các loại túi khác thân thiện với môi trường; khuyến khích cắt giảm kinh doanh, phân phối, sử dụng các sản phẩm nhựa dùng một lần, túi ni lông khó phân hủy thay thế kinh doanh, phân phối, sử dụng các sản phẩm thân thiện với môi trường.
- Chủ trì, phối hợp với các Sở, ngành liên quan rà soát, thống kê các cơ sở sản xuất, kinh doanh túi ni lông khó phân hủy trên địa bàn huyện, thành phố.
11. Các Hiệp hội doanh nghiệp, Hội doanh nhân trẻ tỉnh vận động các doanh nghiệp có kế hoạch cắt giảm, hạn chế sử dụng các sản phẩm nhựa dùng 01 lần và giảm thiểu chất thải nhựa trong quá trình hoạt động sản xuất, kinh doanh và tiến đến thay thế bằng các sản phẩm thân thiện với môi trường.
12. Các Trung tâm thương mại, siêu thị, khu du lịch, cơ sở lưu trú du lịch, khách sạn và người dân trên địa bàn tỉnh khuyến khích lập kế hoạch cắt giảm, hạn chế và tiến tới cấm sử dụng túi ni lông khó phân hủy tại các siêu thị, trung tâm thương mại, khu du lịch, cơ sở lưu trú du lịch, khách sạn; giảm thiểu chất thải nhựa trong quá trình hoạt động sản xuất, kinh doanh, sinh hoạt tại đơn vị, hộ gia đình; tăng cường sử dụng sản phẩm thân thiện với môi trường để thay thế các sản phẩm nhựa dùng một lần.
13. Đề nghị Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh và các tổ chức chính trị - xã hội chủ động xây dựng kế hoạch phối hợp, chỉ đạo triển khai thực hiện kế hoạch trong các cơ quan, đơn vị thành viên các cấp trong tỉnh; khuyến khích, vận động các hội viên, đoàn viên và Nhân dân hạn chế và tiến tới cấm sử dụng túi ni lông khó phân hủy tại các siêu thị, trung tâm thương mại, khu du lịch, cơ sở lưu trú du lịch, khách sạn; giảm thiểu chất thải nhựa trong sinh hoạt tại đơn vị, hộ gia đình.
Tổ chức thưch hiện
1. Giám đốc các Sở; Thủ trưởng các Ban, ngành, đoàn thể; Chủ tịch Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố và các cơ quan, đơn vị liên quan căn cứ nội dung Kế hoạch và chức năng, nhiệm vụ được giao tổ chức quán triệt và triển khai thực hiện nghiêm túc, hiệu quả. Định kỳ hàng năm (trước ngày 30/11) báo cáo kết quả thực hiện về Sở Công Thương để tổng hợp, báo cáo Bộ Công Thương, Ủy ban nhân dân tỉnh theo quy định.
2. Giao Sở Công Thương trên cơ sở báo cáo của các tổ chức, đơn vị hàng năm (trước ngày 15/12) tổng hợp kết quả thực hiện của các cơ quan, đơn vị báo cáo Bộ Công Thương, Ủy ban nhân dân tỉnh theo quy định
Trong quá trình thực hiện trường hợp có khó khăn, vướng mắc báo cáo kịp thời về Sở Công Thương để tổng hợp báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh xem xét điều chỉnh nội dung Kế hoạch cho phù hợp với tình hình thực tế./.
NT