Theo quan sát của chúng tôi, công trình điện năng lượng thôn Đá Hang được lắp đặt trên hai trụ sắt hình cây với trên 40 tấm pin năng lượng mặt trời. Nhiều người khi đến đây đều rất ấn tượng bởi nét độc đáo và tính sáng tạo trong thiết kế của công trình này. Tuy nhiên, do không sử dụng trong thời gian dài, nhiều hạng mục của công trình đã có dấu hiệu xuống cấp, trụ sắt bị rỉ sét, dây điện bị hở lõi, bảng thông tin bị phai màu, mất nét, một số tấm pin bị long ốc vít có thể rơi xuống bất cứ lúc nào.
Công trình điện năng lượng mặt trời ở thôn Đá Hang không phát huy hiệu quả.
Qua tìm hiểu được biết, công trình hệ thống phát điện sử dụng năng lượng mặt trời với công suất 10 KW lắp đặt tại thôn Đá Hang do UBND huyện Ninh Hải làm chủ dự án, được công ty TNHH Hanvit DNS (Hàn Quốc) tài trợ không hoàn lại có tổng kinh phí hơn 1 tỷ đồng bao gồm nguyên liệu, các thiết bị chuyên dụng, móng và trụ điện, chi phí đào tạo cán bộ vận hành và bảo trì. Công trình được thi công và hoàn thành trong thời gian từ ngày 7 đến 19-12-2012. Mục tiêu dự án nhằm hỗ trợ điện thắp sáng, sinh hoạt và giảm chi phí điện năng tiêu thụ cho 70 hộ đồng bào dân tộc Raglai thôn Đá Hang.
Theo người dân địa phương, công trình này từ khi hoàn thành chỉ sử dụng được trong một thời gian rất ngắn, cung cấp điện cho Trường Mẫu giáo Đá Hang ở gần đó. Nhưng vì lý do an toàn, lực lượng chức năng đã tháo gỡ đường dây, không cho tiếp tục sử dụng. Từ đó đến nay, công trình không có người trông coi, bảo trì, khắc phục, bỏ mặc giữa trời làm nhiều bộ phận xuống cấp. Ông Mang Hàng, Trưởng Ban quản lý thôn Đá Hang cho biết: Trước đây, khi biết công trình cung cấp nguồn điện miễn phí cho người dân nhiều người đã rất vui mừng, nhưng thực tế khi khánh thành, công trình không có đường dây, hệ thống ác-quy, trạm vận hành. Hiện có một số tấm pin bị mất ốc vít rơi xuống, nhiều tấm đang bị rung lắc khi có gió, rất nguy hiểm cho người qua lại.
Theo UBND xã Vĩnh Hải, công trình sau khi hoàn thành do thiếu vốn để xây dựng trạm phát điện nên không thể đưa vào sử dụng như mục đích ban đầu. Khi bàn giao cho UBND xã quản lý đã gặp một số khó khăn như không có người vận hành và cũng không có kinh phí để đấu nối đường dây kéo điện đến các hộ dân. Ông Trần Văn Nam, Chủ tịch UBND xã Vĩnh Hải cho biết: Địa phương rất mong các cơ quan chức năng sớm xem xét và có hướng giải quyết để vận hành lại hệ thống năng lượng này nhằm đáp ứng nhu cầu sử dụng điện của người dân, vừa phát huy hiệu quả công trình năng lượng sạch, tránh để lãng phí công trình như hiện nay.
Anh Tuấn