Lợi nhưng bất cập
Luật BHYT sửa đổi có những quy định thuận lợi cho người dân khi tham gia. Quy định là như vậy, nhưng thực tế, khi đi đăng ký mua thẻ BHYT, đã gặp phải một số vướng mắc, gây phiền hà cho người dân.
Người dân có BHYT khám bệnh tại Trung tâm Y tế Tp. Phan Rang - Tháp Chàm.
Ảnh: Uyên Thu
Nhiều người dân phản ảnh bức xúc trước việc khi mua BHYT thì cán bộ hướng dẫn địa phương yêu cầu photo hộ khẩu và mọi người có tên trong hộ khẩu đều phải mua hết. Tuy nhiên, nhiều người có tên trong hộ khẩu, nhưng do đi làm việc xa nên việc lấy được bản photo thẻ BHYT cũng phải vất vả, mất nhiều thời gian… Trong khi đó, nếu mua thẻ BHYT theo hộ gia đình, người đầu tiên sẽ mua với giá 4,5% mức lương cơ sở (tương đương số tiền 621.000 đồng), từ người thứ hai, thứ ba, thứ tư sẽ được giảm trừ mức đóng lần lượt bằng 70%, 60%, 50%, 40% so với mức đóng của người đầu tiên… Như vậy, với hộ gia đình có 4 người, chi phí mua BHYT cả năm hơn 1,7 triệu đồng; hộ có 5 người chi phí gần 2 triệu đồng... Tuy nhiên, đối với nhiều hộ gia đình có nhiều thành viên hơn thì việc bỏ ra một số tiền khá lớn để mua BHYT là chuyện không đơn giản.
Bà Vũ Thị Thủy (phường Phước Mỹ, Tp. Phan Rang-Tháp Chàm) cho biết, vì để mua được thẻ BHYT cho bản thân, bà phải mua BHYT cho tất cả 6 người trong hộ khẩu. Không riêng bà Thủy, đây cũng là vấn đề mà nhiều người dân trong Tp. Phan Rang-Tháp Chàm khá bức xúc, kiến nghị xem xét cho một hoặc vài thành viên trong hộ được mua BHYT, không nên quy định phải mua BHYT cho tất cả thành viên trong hộ, nhằm góp phần giảm bớt khó khăn cho hộ gia đình.
Tháo gỡ khó khăn… nhưng
Sau gần 3 tháng thực hiện Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT, khó khăn lớn nhất của BHXH tỉnh tập trung ở lĩnh vực là tham gia BHYT theo hộ gia đình. Cụ thể, việc quy định 100% thành viên hộ gia đình tham gia BHYT và thủ tục xác định người trong hộ gia đình đã tham gia hay tạm vắng đối với người đi làm ăn xa do địa phương xác nhận… gặp khó khăn, hồ sơ thủ tục phát sinh nhiều… Những vướng mắc trên đã ảnh hưởng đến việc phát triển đối tượng tham gia BHYT trên địa bàn tỉnh. Theo báo cáo của Bảo hiểm xã hội tỉnh, đến cuối tháng 3-2015, số người đáo hạn BHYT hộ gia đình giảm 2.000 hộ so với cùng kỳ năm trước. Ông Nguyễn Quang Công, Trưởng phòng Thu BHXH tỉnh cho biết: Đây đang là những vướng mắc mà người mua BHYT trên toàn quốc kiến nghị, chứ không riêng gì tại tỉnh ta. Trước bức xúc của người dân, BHXH Việt Nam vừa có văn bản hướng dẫn BHXH các tỉnh, thành phố thực hiện một số nội dung mới nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho người tham gia BHYT.
Theo văn bản số 777/BHXH-BT ngày 12-3-2015 của BHXH Việt Nam, đối với hộ gia đình tham gia BHYT quy định tại Khoản 5, Điều 1, Thông tư 41/2014/TTLT-BYT-BTC đã có người tham gia BHYT tự đóng 100% mức đóng, nếu sau ngày 1-1-2015 tiếp tục tham gia BHYT thì thực hiện cho cá nhân người đó hoặc theo hộ gia đình; những người còn lại trong hộ gia đình chưa tham gia BHYT, khi tham gia BHYT thì bắt buộc thực hiện theo hộ gia đình. Từ ngày 1-1-2016 trở đi, toàn bộ những người có tên trong sổ hộ khẩu hoặc sổ tạm trú phải thực hiện BHYT theo hộ gia đình.
Học sinh, sinh viên đã đóng BHYT trước ngày 1-1-2015 theo mức 3% mức lương cơ sở cho năm 2015 thì không phải truy thu phần chênh lệch theo mức đóng BHYT từ 3% lên 4,5%. Từ ngày 1-1-2015, trẻ em dưới 6 tuổi chậm đăng ký cấp thẻ BHYT thì thực hiện BHYT từ ngày sinh đến ngày trẻ đủ 72 tháng tuổi. Trường hợp trẻ dưới 6 tuổi sinh trước 1-1-2015 thì thực hiện thu từ 1-1-2015 đến ngày trẻ đủ 72 tháng tuổi.
Ông Nguyễn Quang Công cho biết thêm: Việc BHXH Việt Nam ban hành văn bản số 777/BHXH-BT đã một phần tháo gỡ khó khăn cho người mua BHYT. Tuy nhiên, đây cũng chỉ là giải pháp trước mắt, bởi trong văn bản này cũng chỉ rõ các đối tượng được ưu tiên và thời gian cụ thể là đến ngày 31-12-2015. Về lâu dài, thực hiện lộ trình BHYT toàn dân vào năm 2020 theo Nghị quyết 21-NQ/TW của Bộ Chính trị, bắt buộc phải thực hiện theo Luật BHYT sửa đổi. Vì vậy, đề nghị các cấp ủy, chính quyền địa phương phối hợp cùng với ngành đẩy mạnh công tác tuyên truyền về Luật BHYT sửa đổi nhằm mục đích khuyến khích tất cả người dân tham gia BHYT để cùng chia sẻ quyền lợi, trách nhiệm của cá nhân đối với xã hội.
Đối với ngành, BHXH tỉnh tiếp tục phối hợp với các cơ quan truyền thông đẩy mạnh công tác tuyên truyền về Luật BHYT sửa đổi; đẩy mạnh tuyên truyền cho mạng lưới đại lý thu BHYT để thực hiện tuyên truyền chiều sâu trong mọi tầng lớp nhân dân; BHXH các huyện, thành phố tổ chức họp, đối thoại trực tiếp với nhân dân, nhấn mạnh một số điểm mới của Luật BHYT sửa đổi và bổ sung nhằm giúp các đối tượng hiểu rõ hơn, không còn băn khoăn những điểm quy định mới ảnh hưởng đến quyền lợi trong việc thực hiện khám, chữa bệnh bằng BHYT; thực hiện công tác giao dịch liên quan đến BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp qua hệ thống điện tử để rút ngắn thời gian hoàn thành các thủ tục.
Xuân Bính