Phát huy văn hóa truyền thống của lễ hội Ka-tê

(NTO) Tại bốn đền tháp Pôklong Garai, Pôrômê, Pôbin, Pônưga đồng loạt diễn ra nghi thức tín ngưỡng mang đậm sắc thái tâm linh: Rước y trang, mở cửa tháp, tắm tượng thần, mặc y phục cho tượng thần. Các vị chức sắc Bàlamôn và các gia đình dâng lễ cúng tổ tiên với lòng thành kính cầu mong quốc thái dân an, mưa thuận nắng hòa, mùa màng bội thu, vạn vật sinh sôi, gia đình bình an. Ka tê là lễ hội quan trọng nhất trong đời sống tinh thần đồng bào Chăm Bàlamôn diễn ra vào ngày mùng một tháng bảy hàng năm theo Chăm lịch. Nghi lễ tôn nghiêm gắn liền với hoạt động văn nghệ dân gian sôi nổi tạo thành nét văn hóa độc đáo của lễ hội. Du khách được thưởng thức các nghệ nhân dân gian Chăm biểu diễn tài hoa trống ghi năng, kèn saranai. Thiếu nữ Chăm xinh tươi trong trang phục truyền thống thể hiện các điệu múa vui tươi rộn ràng theo nhịp trống ghi năng.

Ông Jay Scarborough du khách Hoa Kỳ đến dự lễ hội Ka tê năm 2011 tại tháp Pôklong Garai nhận xét:”Trước năm 1975, tôi giảng dạy tiếng Anh tại Trường Trung học Pôkong Garai. Hơn 40 năm trước, lễ Ka tê tổ chức rất đơn giản chỉ có các vị chức sắc thực hiện lễ nghi cúng thần linh và một nhóm học sinh múa quạt. Bây giờ Ka tê thực sự là một hoạt động lễ hội với quy mô rộng lớn, nhộn nhịp. Điệu múa quạt của thiếu nữ Chăm là vốn văn hóa rất độc đáo, rất quý báu của cộng đồng các dân tộc Việt Nam. Tôi có nhiều học trò và bạn bè đồng nghiệp giảng dạy cùng tôi tại Phan Rang từ năm 1967 đến 1972. Tôi luôn dành tình cảm tốt đẹp với người dân Ninh Thuận. Tuy sinh sống tại bang Newyork xa xôi nhưng tỉnh Ninh Thuận rất gần gũi với tôi thông qua website baoninhthuan.com.vn. Tôi rất vui mừng khi nhìn thấy đời sống kinh tế- xã hội của người dân Ninh Thuận phát triển nhanh và bền vững”.

Ka tê tổ chức long trọng trong không gian rộng lớn, từ Ka tê đền tháp đến Ka tê thôn xóm, Ka tê gia đình. Tuy bận rộn thu hoạch lúa hè thu và khẩn trương gieo lúa vụ mùa nhưng mỗi nhà đều dành thời gian vui đón lễ hội Ka tê năm 2011. Bà con mua sắm hoa quả, làm các món bánh truyền thống cúng kính tổ tiên và đón khách đến thăm nhà. Gái trai làng tham gia các hoạt động văn hóa- thể thao chào mừng mùa lễ hội quan trọng nhất trong năm của đồng bào Chăm Bàlamôn. Học sinh, sinh viên được nghỉ học trong ba ngày trở về sum họp gia đình trong ngày hội lớn của xóm làng. Vụ lúa hè thu trúng mùa được giá giúp nông dân các làng Chăm vui đón Ka tê năm 2011 sung túc, vui tươi.

Ông Lưu Hương, Trưởng Ban Phong tục làng Chăm Hậu Sanh chia sẻ niềm vui:” Nhà nước đầu tư hàng ngàn tỉ đồng xây dựng nhiều công trình phúc lợi, dân sinh nâng cao toàn diện đời sống vùng đồng bào Chăm. Nhờ các công trình thủy lợi được Nhà nước đầu tư tưới cho 370 ha lúa vụ hè thu đạt năng suất trên 60 tạ/ha. Tháp Pôrômê được xây dựng từ thế kỷ thứ XVI đến nay xuất hiện nhiều vết nứt. Nhà nước cũng đã đầu tư trên 30 tỉ đồng tu sửa tháp phục vụ tốt nhu cầu tín ngưỡng của đồng bào Chăm. Đời sống bà con no ấm, xóm làng thịnh vượng, con cháu học hành thành đạt. Bà con thôn Hậu Sanh chúng tôi vui đón lễ hội Ka tê năm nay phấn khởi lắm”.

Cả sư Trượng Định, Chủ tịch Hội đồng chức sắc lâm thời Chăm Bàlamôn, trụ trì tháp Pôkong Garai bày tỏ lòng tri ân lãnh đạo các cấp quan tâm thăm hỏi giúp đỡ bà con các làng Chăm vui đón lễ hội Ka tê năm 2011 hân hoan, phấn khởi. Lễ hội là dịp nhắc nhỡ bà con tôn trọng đạo lý uống nước nhớ nguồn, ăn trái nhớ ơn người trồng cây. Đồng bào Chăm luôn nhớ công ơn trời biển của Bác Hồ kính yêu đã đem lại đời sống ấm no hạnh phúc cho toàn dân tộc. Với vai trò người đứng đầu Hội đồng chức sắc Bàlamôn, ông động viên đồng bào Chăm đoàn kết thi đua sản xuất, bảo đảm cuộc sống gia đình no ấm, góp phần xây dựng tỉnh nhà ngày càng trù phú, giàu đẹp.

Sơn Ngọc