Thi đua trong sáng tạo, ứng dụng KHCN thúc đẩy phát triển

Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Doan nhấn mạnh yêu cầu này tại Đại hội Thi đua yêu nước lần thứ IV của Bộ KH&CN tổ chức sáng 3/10 tại Hà Nội.

Tới dự Đại hội còn có Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam; lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương và hơn 300 gương điển hình tiêu biểu đại diện cho hơn 3.000 cán bộ, công chức, viên chức, người lao động của Bộ KH&CN.

Báo cáo kết quả phong trào thi đua yêu nước thời gian qua, Thứ trưởng Bộ KH&CN Trần Việt Thanh cho biết giai đoạn 2011-2015, các đơn vị của Bộ KH&CN đã hoàn thành và trình ban hành 184 văn bản, trong đó có 2 luật; 29 Nghị định của Chính phủ, Quyết định của Thủ tướng Chính phủ; 153 văn bản cấp Bộ… góp phần đổi mới cơ bản, toàn diện công tác quản lý, tạo môi trường pháp lý ngày càng thuận lợi và đồng bộ cho hoạt động khoa học, công nghệ.

Trong đó đáng chú ý là việc tháo gỡ vướng mắc trong cơ chế tài chính phù hợp với đặc thù của hoạt động nghiên cứu để giảm thiểu gánh nặng thủ tục hành chính cho người làm khoa học; đi tiên phong trong hỗ trợ tinh thần khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo trong cộng đồng khoa học và doanh nghiệp…

Bộ KH&CN cũng đã quan tâm thúc đẩy sự phát triển của thị trường công nghệ; tổ chức chợ công nghệ và thiết bị, sàn giao dịch công nghệ ở quy mô quốc gia, vùng, địa phương, góp phần quan trọng thúc đẩy cung-cầu công nghệ. Kết quả là 3 sàn giao dịch công nghệ điển hình tại Hà Nội, TPHCM và Hải Phòng giai đoạn 2010-2014 có giá trị giao dịch đạt 432,5 tỉ đồng và 99 triệu USD.

Nhiều chương trình quốc gia, chương trình trọng điểm được triển khai hiệu quả. Điển hình là các chương trình phát triển và ứng dụng công nghệ sinh học trong nông nghiệp, thủy sản, công nghiệp chế biến do Bộ KH&CN chủ trì thực hiện từ năm 2014 đã góp phần tạo ra các công nghệ tiên tiến, sản phẩm mới chất lượng cao (như các giống cây trồng, vật nuôi mới, công nghệ nhân giống mới, chế phẩm sinh học có hoạt lực cao…).

Đáng chú ý, Cục Sở hữu trí tuệ đã tiếp nhận 192.283 đơn đăng ký xác lập quyền sở hữu công nghiệp; xử lý 169.152 đơn (trong đó, 119.409 đơn được chấp nhận cấp văn bằng bảo hộ); hỗ trợ đăng ký bảo hộ sáng chế cho 61 giải pháp, công nghệ; tạo lập, quản lý và phát triển tài sản trí tuệ cho 109 đặc sản địa phương; thành lập 52 hiệp hội, hội để quản lý tài sản trí tuệ cộng đồng…

Ghi nhận những kết quả đã đạt được trong phong trào thi đua của Bộ KH&CN, Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Doan khẳng định mặc dù điều kiện nguồn lực còn hạn hẹp, quy mô và trình độ phát triển kinh tế-xã hội nước ta còn thấp, nhưng trình độ nghiên cứu và sản phẩm KH&CN Việt Nam trong một số lĩnh vực đã tiếp cận được tiêu chuẩn của khu vực và thế giới. Những ứng dụng KH&CN đã góp phần rõ rệt thúc đẩy tăng năng suất, nâng cao chất lượng sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ, tăng kim ngạch xuất khẩu và tăng trưởng của các ngành, các lĩnh vực then chốt của nền kinh tế...

Tuy nhiên, Phó Chủ tịch nước cũng nêu thực trạng năng suất lao động của Việt Nam hiện thấp nhất trong khu vực, khoảng cách phát triển KH&CN của nước ta với khu vực và thế giới còn lớn.

“Một trong những nguyên nhân là do chúng ta chưa tập trung cao độ cho việc nghiên cứu, ứng dụng công nghệ vào sản xuất, đời sống, hàm lượng chất xám còn thấp. Điều đó đòi hỏi phải có sự đột phá về tư duy đối với KH&CN ở tất cả các cấp, các ngành chứ không chỉ riêng Bộ KH&CN”, Phó Chủ tịch nước phân tích.

Vì vậy, trong giai đoạn 2016-2020, phong trào thi đua của Bộ KH&CN phải được cụ thể hóa bằng những con số, tiêu chí cụ thể. Trong đó tập trung vào các phong trào thi đua có tính chất mở đường cho phát triển KH&CN, mở đường cho sáng tạo, phát minh.

Theo Phó Chủ tịch nước, các phong trào thi đua của Bộ KH&CN là nhằm có nhiều sáng kiến, sáng tạo, phát minh, rút ngắn khoảng cách từ phát mình đến ứng dụng, tăng cường thương mại hóa kết quả nghiên cứu, thông tin, thông báo kết quả nghiên cứu, phổ biến rộng rãi các mô hình mới.

Đồng thời khơi nguồn lực cho KH&CN thông qua việc huy động tiềm lực của các tập đoàn, DN cho nghiên cứu khoa học và thực hiện thành công chính sách liên kết 4 nhà, gắn KH&CN với nhà sản xuất, kinh doanh,làm tăng hàm lượng giá trị KH&CN trong mọi hoạt động để làm tăng khả năng cạnh tranh của nền kinh tế và DN.