Do điều kiện lịch sử và thông tin về mộ liệt sĩ ngày càng ít nên công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ còn nằm rải rác trên các chiến trường xưa gặp nhiều khó khăn. Song, thực hiện chính sách của Đảng và Nhà nước, những năm qua cấp ủy, chính quyền các cấp trong tỉnh thường xuyên quan tâm chăm sóc các đối tượng người có công, tạo điều kiện hỗ trợ thân nhân liệt sĩ đi tìm kiếm hài cốt; chỉ đạo ngành Lao động-Thương binh và Xã hội, cơ quan Quân sự các cấp xử lý thông tin, giải mã ký hiệu đơn vị, tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ.
Cán bộ Ban Chính sách (Phòng Chính trị, Bộ CHQS tỉnh)
thu thập được một số hiện vật của liệt sĩ trong quá trình quy tập hài cốt.
Để công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt của những liệt sĩ còn lại đạt kết quả cao, UBND tỉnh đã quán triệt Quyết định số 1237/QĐ-TTg ngày 27-7-2013 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Đề án tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ từ nay đến năm 2020 và những năm tiếp theo; đồng thời thành lập Ban Chỉ đạo tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ tỉnh (gọi tắt là Ban chỉ đạo 1237). Theo đó, Ban Chỉ đạo 1237 tỉnh có nhiệm vụ chỉ đạo, điều hành các cơ quan, đơn vị, địa phương tổ chức thực hiện công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ trên địa bàn; thường xuyên kiểm tra, đôn đốc, đánh giá kết quả công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ, giải quyết những vướng mắc, phát sinh ở địa phương. Các sở, ban, ngành là thành viên và các cơ quan thông tin đại chúng, các cơ quan, đơn vị LLVT tỉnh, Ủy ban MTTQVN tỉnh, Hội Cựu chiến binh các cấp và các tổ chức chính trị - xã hội tập trung tuyên truyền sâu rộng chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ; vận động các tổ chức, cá nhân cung cấp thông tin. Bên cạnh đó, Bộ CHQS tỉnh với vai trò cơ quan thường trực Ban chỉ đạo 1237 của tỉnh tích cực phối hợp với các ngành, địa phương, cá nhân trong và ngoài tỉnh thu thập, kết nối, xử lý thông tin phục vụ tìm kiếm, quy tập và thông báo, thông tin về liệt sĩ, mộ liệt sĩ cho các địa phương và gia đình thân nhân; đồng thời đẩy mạnh hoạt động tìm kiếm, quy tập trên địa bàn tỉnh.
Kết quả từ năm 2013 đến nay, cơ quan thường trực của Ban chỉ đạo 1237 tỉnh đã xác định được thông tin về 96 mộ chí; tổ chức quy tập được 58 hài cốt liệt sĩ, trong đó 50 hài cốt có thông tin đầy đủ và 7 hài cốt đã bàn giao cho gia đình đưa về quê an táng. Trung tá Nguyễn Đình Tám, Trợ lý Chính sách (Phòng Chính trị, Bộ CHQS tỉnh) cho biết: Các hài cốt liệt sỹ khi xác định được danh tính đều tổ chức hoạt động tiễn đưa, bàn giao và an táng hết sức chu đáo, trang nghiêm. Những trường hợp chưa xác định được danh tính đều đã lấy mẫu sinh phẩm hài cốt liệt sĩ để giám định ADN trước khi an táng, nhằm tạo cơ sở dữ liệu khoa học để xác định sau này. Trong số hài cốt liệt sĩ đã quy tập được thì nhiều liệt sĩ có quê ngoài miền Bắc và gia đình đã mất hàng chục năm tìm kiếm. Đơn cử như mới đây, đơn vị vừa bàn giao hài cốt liệt sĩ Nguyễn Minh Đức (sinh năm 1947, quê huyện Thanh Hà, tỉnh Hải Dương, hy sinh năm 1968) cho thân nhân sau nhiều nỗ lực xác minh, tổ chức tìm kiếm, quy tập từ thông tin mà cựu chiến binh Chamaléa Đài (xã Mỹ Sơn, Ninh Sơn) cung cấp.
Theo Thượng tá Trương Thành Việt, Phó Chính ủy Bộ CHQS tỉnh, Thường trực Ban chỉ đạo 1237 tỉnh cho biết: Những năm qua, Đảng, Nhà nước ta đặc biệt quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo, có nhiều chủ trương, giải pháp về công tác tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ, xây dựng và tôn tạo nhiều công trình tưởng niệm… thể hiện sự tôn kính, tri ân và ghi nhớ sâu sắc công lao to lớn của các anh hùng liệt sĩ. Công tác này từng bước đáp ứng nguyện vọng của thân nhân, gia đình liệt sĩ và Nhân dân, góp phần giáo dục truyền thống cách mạng, yêu nước đối với thế hệ trẻ. Tuy nhiên, do trải qua thời gian dài cùng với điều kiện lịch sử chiến tranh; các thông tin về mộ liệt sĩ ngày càng ít, địa hình bị thay đổi, nhân chứng ngày càng già yếu. Các đơn vị sau chiến tranh giải thể, sáp nhập, cán bộ, chiến sĩ tham gia các trận đánh ở nhiều địa phương khác nhau, chuyển công tác, xuất ngũ về địa phương khác, dẫn đến việc thu thập, cung cấp thông tin còn gặp nhiều khó khăn. Do đó, trong thời gian tới, Ban chỉ đạo 1237 tỉnh tiếp tục tập trung chỉ đạo triển khai thực hiện có kết quả công tác quy tập, tìm kiếm hài cốt liệt sĩ trên địa bàn tỉnh ta với mục tiêu từ nay đến năm 2020, phấn đấu mỗi năm quy được từ 20 đến 23 hài cốt liệt sĩ. Tiếp tục rà soát, kiện toàn hồ sơ, tài liệu về liệt sĩ và mộ liệt sĩ ở các đơn vị, địa phương; đẩy mạnh công tác tuyên truyền chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước; đề cao trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền địa phương các cấp, năng lực tham mưu, tổ chức thực hiện của cơ quan chuyên môn là Bộ CHQS tỉnh và Sở Lao động-Thương binh và Xã hội; gắn với huy động nguồn lực trong Nhân dân về nguồn tin và phối hợp tìm kiếm mộ chí.
Diễm My