Để có được khu vườn rộng 3ha với 3.000 trụ thanh long ruột đỏ đang mùa ra trái sung như hiện nay, anh Sằn A Lộc đã mất nhiều năm trăn trở tìm cây trồng ổn định lâu dài trên vùng đất Nha Húi. Nơi đây là đất đồi pha sỏi ven suối Sara, người dân đã thử trồng nhiều loại cây như: thuốc lá vàng sấy, lúa, rau đậu… nhưng nguồn lợi đem lại không đáng kể. Nhìn thấy nông dân tỉnh Bình Thuận làm giàu từ cây thanh long, anh Lộc cũng suy nghĩ điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng tỉnh Bình Thuận và tỉnh ta có nhiều nét tương đồng, liệu vùng đất Nha Núi có thể trồng cây thanh long?
Anh Sằn A Lộc chăm sóc vườn thanh long ruột đỏ trên vùng đất đồi Nha Húi.
Anh Sằn A Lộc cho biết, với suy nghĩ đó, đầu năm 2011, anh đi một số tỉnh Tiền Giang, Long An và Bình Thuận để trao đổi, học hỏi kinh nghiệm, tìm giống về trồng. Được các nông dân tỉnh bạn hướng dẫn tận tình, anh đã đem mẫu đất lấy từ đất rẫy Nha Húi đến Viện Nghiên cứu cây ăn quả miền Nam nhờ các nhà khoa học phân tích thổ nhưỡng xem có thích hợp để trồng được cây thanh long không. Và anh rất mừng khi nhận được kết quả hồi đáp “đất Nha Húi rất thích hợp cho cây thanh long phát triển”. Đầu tháng 7-2011, anh thuê xe tải chở hom giống thanh long ruột đỏ (Long Định 14) do Viện Nghiên cứu cây ăn quả miền Nam lai tạo đưa về trồng. Mỗi trụ được anh trồng 4 gốc, đồng thời lắp đặt thêm hệ thống nước chủ động bơm tưới phun tiết kiệm.
Mỗi năm thu hoạch được 3-4 vụ. Những vụ đầu khi “bẻ bông” trái chiến chỉ thu hoạch được 5 tạ. Theo tính toán của anh, nếu được đầu tư chăm sóc chu đáo, thường thì từ năm thứ tư trở đi cây cho năng suất 30-40 tấn/ha/vụ, nên bắt đầu từ vụ này anh đầu tư nhiều để cho thu hoạch đạt kết quả như mong muốn. Bước vào vụ chính (từ tháng 10 đến tháng 2 năm sau), đây là thời điểm cây đã có cành to, có thể mang nhiều quả nên bây giờ, anh đã chuẩn bị dây điện và bóng đèn để thắp ánh sáng cho cây. Với những quả “loại 1”, thương lái từ Phan Thiết ra tận vườn thu mua với giá 40-50 nghìn đồng/kg; giá bán chỉ cần 10-15 nghìn đồng/kg thì cho thu nhập 200- 300 triệu đồng/ha/vụ.
Trái thanh long chín cân nặng 400-500g hoặc có thể hơn, ruột đỏ thẫm, vị ngọt lịm, trái có vỏ dày khi vận chuyển đi xa sẽ không bị dập nát. Lý giải điều này, anh Lộc cho hay: Là cây họ xương rồng, không ưa nước, thích ánh nắng, tỉnh ta lại có giờ nắng cao, ít mưa nhất cả nước nên đây là điều kiện quan trọng nhất. Đất trồng ở đây là đất đồi pha sỏi có màu đỏ nên rất giàu hàm lượng lân và kali. Cây rất ưa chịu phân chuồng, đặc biệt vào thời điểm ra hoa nếu bón phân vào thì cây cho trái nhiều. Thời gian hoạt động của “gió bấc” bắt đầu diễn ra, anh mua sẵn trụ gỗ trồng bổ sung xung quanh trụ cây để làm vật đỡ, một mặt không để bị gió đánh mạnh làm gãy cành, rụng trái non, mặt khác thời điểm này cây ra trái rất nhiều cần phải tiếp sức cho cây. Hiện, diện tích thanh long ruột đỏ của anh Sằn A Lộc đã lên đến 6ha.
Phan Hiếu