Theo thống kê của Cục Cảnh sát phòng cháy chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ, thời gian qua, cả nước đã xảy ra 129 vụ cháy chợ và TTTM, làm chết và bị thương 12 người, thiêu rụi gần 900 tỷ đồng.
Qua phân tích nguyên nhân của các vụ cháy lớn tại các chợ, TTTM cho thấy, có đến 80% xảy ra ban đêm và ngoài giờ hoạt động của chợ; 47% do hệ thống điện và sử dụng thiết bị tiêu thụ điện không đảm bảo an toàn PCCC, trên 33% do sử dụng lửa trần, thắp hương thờ cúng trong chợ. Ngoài sự thiếu ý thức, kiến thức PCCC của người dân, người kinh doanh buôn bán trong chợ, thì điều đáng nói là nhiều cơ quan chủ quan, ban quản lý chợ, TTTM chưa nhận thức đầy đủ trách nhiệm của mình đối với công tác PCCC, thiếu sự quan tâm hoặc coi nhẹ công tác PCCC, thậm chí cố tình vi phạm quy định PCCC, hoặc có thái độ phó mặc cho lực lượng Cảnh sát PCCC và cứu hộ, cứu nạn.
Diễn tập phòng cháy, chữa cháy. Ảnh: X.Bính
Nhằm tăng cường các biện pháp đảm bảo an toàn PCCC cho các chợ, siêu thị, TTTM cần tập trung một số giải pháp sau:
Đối với cơ quan chủ quản: Các chợ đã đưa vào hoạt động lâu, xuống cấp cần rà soát, có kế hoạch sửa chữa, cải tạo, đảm bảo các điều kiện an toàn PCCC đối với chợ, TTTM như đầu tư nâng cấp, sửa chữa, bảo dưỡng đối với hệ thống điện, báo cháy, chữa cháy, chuẩn bị sẵn sàng nguồn nước chữa cháy... Ngoài ra, cũng phải đảm bảo nguồn kinh phí để tổ chức và duy trì hoạt động của lực lượng, phương tiện PCCC tại chỗ; có các biện pháp khắc phục kịp thời những thiếu sót, sơ hở có thể dẫn đến cháy nổ.
Đối với Ban quản lý chợ, TTTM: Cần thường xuyên tuyên truyền, phổ biến pháp luật, kiến thức PCCC cho các hộ kinh doanh, khách mua hàng, tham quan thông qua hệ thống truyền thanh nội bộ, các đoạn video tuyên truyền nguyên nhân gây cháy, cách phòng tránh và xử lý khi có cháy xảy ra; thường xuyên nhắc nhở công tác đảm bảo an toàn PCCC, nhất là vào giờ cao điểm có đông khách và khi chợ, TTTM sắp đóng cửa.
Tổ chức thực hiện nghiêm các quy định về an toàn phòng cháy và chữa cháy. Trong đó, chú trọng việc quản lý chặt chẽ các loại hàng hóa dễ cháy nổ, các dạng nguồn lửa, nguồn nhiệt, các thiết bị, dụng cụ sinh lửa, sinh nhiệt; đảm bảo điều kiện an toàn phòng cháy và chữa cháy trong quá trình hoạt động. Trong đó, tăng cường kiểm tra, nhắc nhở tiểu thương và nhân viên đang kinh doanh, làm việc trong chợ, siêu thị, TTTM thực hiện nghiêm các quy định về PCCC.
Thường xuyên kiểm tra, nhắc nhở tiểu thương trong thời điểm kinh doanh phải bố trí, sắp xếp hàng hóa trong quầy, sạp đúng phạm vi đã được quy định; không để hàng hóa tràn lan, lấn chiếm lối đi; phải đảm bảo khoảng cách an toàn về phòng cháy và chữa cháy và điều kiện thoát nạn trong trường hợp xảy ra sự cố cháy, nổ.
Đối với khu vực giữ xe ở các siêu thị và TTTM, phải sắp xếp xe ô tô, gắn máy thành các hàng, dãy đảm bảo điều kiện an toàn về đường, lối thoát nạn, khoảng cách PCCC. Niêm yết bảng cấm lửa, cấm hút thuốc, trang bị phương tiện PCCC tại chỗ theo quy đinh. Không sắp xếp xe gần các tủ điện, thiết bị điện,…
Trong các kho chứa hàng phải sắp xếp hàng hóa ngăn nắp, đảm bảo khoảng cách an toàn phòng cháy và chữa cháy và thoát nạn, chống cháy lan; đảm bảo điều kiện an toàn trong việc xuất nhập hàng hóa và trong việc sử dụng điện. Hệ thống điện trong các chợ, siêu thị, TTTM phải được tách riêng thành 3 hệ thống riêng biệt từ tủ điện chính: hệ thống điện kinh doanh, hệ thống điện chiếu sáng, bảo vệ và hệ thống điện PCCC (hệ thống điện cho máy bơm chữa cháy, hệ thống báo cháy tự động, hệ thống đèn chiếu sáng sự cố, chỉ dẫn thoát nạn). Khi hết giờ hoạt động phải tổ chức ngắt nguồn điện của hệ thống điện kinh doanh từ tủ điện chính. Mỗi sạp hàng phải có aptomat riêng, đường dây dẫn điện trong các sạp hàng phải đi trong ống bảo vệ chống cháy. Khi ra khỏi sạp phải ngắt aptomat đảm bảo an toàn.
Thường xuyên tổ chức kiểm tra, bảo dưỡng kỹ thuật đối với hệ thống điện. Đầu tư trang bị các phương tiện PCCC như hệ thống chữa cháy tự động, hệ thống họng nước chữa cháy trong nhà, hệ thống báo cháy tự động, bình chữa cháy, dụng cụ phá dỡ thông thường như búa tạ, kìm cộng lực, xà beng theo quy định. Thường xuyên tổ chức kiểm tra, bảo dưỡng đảm bảo sử dụng kịp thời có hiệu quả khi xảy ra sự cố cháy, nổ xảy ra.
Nguyễn Hữu Phong