Cây trồng biến đổi gen: Mối lo ngại đang dần được gỡ bỏ

Đây là 4 sản phẩm biến đổi gen đầu tiên được công nhận đủ điều kiện sử dụng làm thực phẩm và thức ăn chăn nuôi tại Việt Nam.

Sự kiện này được xem là một bước tiến trong quá trình hiện đại hóa nông nghiệp Việt Nam và giúp nông dân sớm tiếp cận với các tiến bộ nông nghiệp hàng đầu thế giới.

Tiếp sau đó, Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng đã chính thức ký Quyết định số 1836/QĐ-BTNMT cấp Giấy chứng nhận An toàn sinh học cho sự kiện ngô biến đổi gen MON 89034 của công ty trách nhiệm hữu hạn Dekalb Việt Nam, thuộc Tập đoàn Monsanto.

Trước khi được cấp Giấy chứng nhận An toàn sinh học tại Việt Nam, MON 89034 đã được cấp chứng nhận An toàn sinh học tại 8 quốc gia trên thế giới, bao gồm Canada (2008), Hoa Kỳ (2008), Nhật Bản (2008), Brazil (2009), Argentina (2010), Nam Phi (2010), Phillipines (2010) và Honduras (2010).

Như vậy, MON 89034 cũng là sự kiện ngô biến đổi gen đầu tiên và duy nhất nhận được đầy đủ hai giấy chứng nhận an toàn sinh học và an toàn thực phẩm & thức ăn chăn nuôi tính đến thời điểm này.

Có thể thấy, sau một thời gian dài nghiên cứu, thử nghiệm, những rào cản và những mối lo ngại đối với cây trồng biến đổi gen đang dần được gỡ bỏ.

Theo Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Cao Đức Phát, giấy xác nhận phê duyệt được ban hành sau quá trình xem xét kỹ lưỡng và được chấp thuận bởi Hội đồng An toàn Thực phẩm và Thức ăn chăn nuôi biến đổi gen là không có bất kỳ ảnh hưởng bất lợi nào đối với con người và vật nuôi.

Theo Tổ chức CropLife Vietnam (Tổ chức toàn cầu hoạt động tiếp cận và thúc đẩy phát triển nông nghiệp bền vững), một báo cáo khoa học gần đây được tiến hành dựa trên các dữ liệu (thu thập trong khoảng 1 thập niên sau năm 2000 để so sánh với dữ liệu trước năm 1994 khi chưa xuất hiện cây trồng biến đổi gen) của Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA) trên hơn 100 tỷ động vật được nuôi bằng thức ăn có thành phần từ cây trồng biến đổi gen, đã kết luận rằng không có bất kỳ dấu hiệu nào cho thấy cây trồng biến đổi gen gây tác động tiêu cực đối với sức khỏe vật nuôi.

Trên thế giới hiện nay, các động vật được dùng làm thực phẩm đang tiêu thụ từ 70-90% tổng lượng cây trồng biến đổi gen.

Ông Nguyễn Hồng Chính, Giám đốc đối ngoại công ty trách nhiệm hữu hạn Dekalb Việt Nam cho rằng, quá trình đánh giá an toàn và cấp phép đủ điều kiện sử dụng làm thực phẩm và thức ăn chăn nuôi đối với các tính trạng biến đổi gen (tại Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn) đánh dấu một bước tiến trong việc triển khai những quy định quản lý nhà nước về các sản phẩm biến đổi gen tại Việt Nam nói riêng và ứng dụng cây trồng công nghệ sinh học nói chung.

Ông Chính nhấn mạnh, các sản phẩm này đã được rất nhiều quốc gia khác trên thế giới phê duyệt và sử dụng rộng rãi từ nhiều năm qua, trong đó có các nước tiên tiến như Nhật Bản, Hàn Quốc, Hoa Kỳ, Australia, Canada, Brazil, Argentina và Cộng đồng châu Âu (EU) gồm 28 quốc gia thành viên.

“Rõ ràng, trong bối cảnh thương mại hóa toàn cầu hiện nay, khi Việt Nam là một quốc gia nhập siêu các nguyên liệu thức ăn chăn nuôi, giải pháp tiếp cận thông qua kinh nghiệm quốc tế là rất phù hợp, đảm bảo cơ sở khoa học, chặt chẽ về quy trình quản lý nhà nước, đồng thời giảm thiểu những tác động tiêu cực đến tiến trình thương mại hóa trong lĩnh vực này,” ông Chính chia sẻ.

Mặc dù vậy, theo ông Chính, để đưa được ra thị trường cũng phải mất một thời gian nữa, các tính trạng chuyển gen này cần được tích hợp vào những giống ngô cụ thể và các giống này cần được Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đánh giá, công nhận và đưa vào danh mục giống được phép sản xuất kinh doanh theo quy định tại Thông tư số 29/2014/TT-BNNPTNT. Căn cứ vào điều kiện mùa vụ và các yêu cầu khảo nghiệm, sẽ cần từ 6 - 10 tháng để có thể hoàn tất thủ tục này.

Tại thời điểm này, Bộ Tài nguyên và Môi trường mới chỉ cấp phép an toàn sinh học cho tính trạng kháng sâu hại ngô MON 89034 của công ty Dekalb Việt Nam và đang tiếp tục triển khai đánh giá đối với các tính trạng khác như tính trạng quản lý cỏ dại (chống chịu thuốc diệt cỏ).

Dekalb Việt Nam hy vọng rằng, sau khi được cấp phép, công ty sẽ triển khai các bước khảo nghiệm đăng ký giống cần thiết theo quy định để có thể giới thiệu các giống ngô chuyển gen của công ty vào thực tế sản xuất sớm nhất trong thời gian tới.

“Về cơ bản, việc kinh doanh các giống ngô biến đổi gen sau khi được cấp phép cũng hoàn toàn tương tự như với các giống lai thông thường hiện nay. Điều cốt lõi là làm thế nào để giúp những người nông dân được trải nghiệm và đánh giá đúng giá trị của các giống ngô biến đổi gen, từ đó đưa ra lựa chọn phù hợp. Với bà con nông dân thì rất đơn giản - nếu thực sự tốt, họ sẽ mua và ngược lại,” ông Chính nói.

Để chuẩn bị cho bước chuyển đổi trong những năm tới được hiệu quả, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cũng đã có kế hoạch chuyển đổi cây ngô trên toàn quốc giai đoạn 2015-2020. Theo đó, đến năm 2015 chuyển hơn 120.000/418.000 nghìn ha lúa kém hiệu quả sang trồng ngô; năm 2020 chuyển hơn 183.000/624.000 ha lúa sang trồng ngô.

Bên cạnh các giải pháp về quy hoạch, thủy lợi, bảo vệ thực vật, thị trường… thì giải pháp về khoa học công nghệ được Bộ nhấn mạnh, đặc biệt là việc nhanh chóng hoàn thiện cơ sở pháp lý để đưa giống ngô biến đổi gen vào sản xuất đại trà nhằm nâng cao năng suất và thu nhập cho nông dân.

Theo ông Lê Văn Dũng Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh Vĩnh Phúc, sự chuyển đổi và đưa những giống ngô biến đổi gen vào sản xuất là cần thiết bởi khả năng thích ứng với các điều kiện khó khăn đã được kiểm chứng.

Những năm gần đây, dù Vĩnh Phúc liên tục có chính sách hỗ trợ, khoảng 900.000 đến 1 triệu đồng/ha nhưng diện tích ngô cứ giảm dần vì yếu tố thời tiết, lợi thế so sánh với các loại cây trồng khác đang mất dần. Muốn nông dân quay trở lại trồng ngô thì cần giảm chi phí sản xuất giá thành và đưa yếu tố kỹ thuật vào để giảm thiệt hại sau thu hoạch, giảm công lao động chăm sóc…

Thực tế cho thấy, trong hai năm 2012-2013, hàng trăm hộ nông dân ở các tỉnh vùng Đồng bằng sông Cửu Long đã thực hiện mô hình luân canh trồng ngô lai Dekalb trên đất trồng lúa kém hiệu quả. Kết quả năng suất đạt trung bình từ 10-12 tấn ngô/ha, cá biệt có hộ đạt 14,2 tấn/ha. Thu nhập bình quân đạt gần 50 triệu đồng/ha, trừ mọi chi phí cho lợi nhuận gần 24 triệu đồng/ha, gấp gần 3 lần so với trồng lúa.