Dễ… mua
Tính tới nay, số lượng TBDĐTT trên địa bàn tỉnh là khoảng trên 500.800 thuê bao. Trong đó, mạng Mobifone có trên 176.000, mạng Viettel trên 148.800, mạng Vinaphone có trên 54.000, còn lại thuộc 2 mạng Vietnamobile và G-mobile. 5 doanh nghiệp cung cấp thông tin di động này có tất cả 377 điểm. Trong đó, Viettel có số lượng điểm đăng ký nhiều nhất với 206 điểm, tiếp theo là Mobifone với 117 điểm, Vinaphone 47 điểm.
Việc mua bán sim tại hầu hết các cửa hàng vẫn diễn ra chưa đúng theo quy định của pháp luật.
Anh Nguyễn Đức Thịnh, ở phường Bảo An chia sẻ: Lúc cần gọi thì không có khuyến mãi thẻ cào nên tôi thường mua luôn sim rác Viettel mất 40 nghìn đồng, tài khoản được 50 nghìn đồng để gọi, vừa rẻ vừa linh động. Hầu như hỏi điểm kinh doanh Sim thẻ nào cũng có bán. Nhưng phải nói là mỗi lần mua Sim mới về thì nhận được “bao la” là tin nhắn rác quảng cáo. Nào là rao bán Sim số đẹp, nào là tải nhạc, kết quả xổ số… thậm chí cả tin nhắn lừa đảo nữa. Suy nghĩ của anh Thịnh cũng là suy nghĩ chung của không ít người. Quả thật, việc mua Sim trả trước của các nhà mạng di động từ trước đã dễ dàng, nay dường như vẫn vậy. Dừng lại tại 3 quán kinh doanh Sim trên đường 21 Tháng 8 (Tp. Phan Rang- Tháp Chàm), chúng tôi nhận thấy cả 3 quán đều có bán Sim trả trước đã kích hoạt. Chỉ cần nói ra yêu cầu, các chủ cửa hàng nhanh chóng đưa ra cả tệp từ 30-50 Sim của các nhà mạng phổ biến để cho khách lựa chọn. Khi được hỏi thì chủ cửa hàng cho biết: Lúc chúng tôi nhập về thì Sim đã đăng ký, kích hoạt rồi, khách chỉ cần lắp vào máy là thực hiện cuộc gọi được ngay. Rẽ vào chi nhánh Viettel Store trên đường 21 Tháng 8, chúng tôi được nhân viên Lê Thị Thúy Hằng chỉ dẫn: Nếu muốn đăng ký lại chính chủ đối với Sim ảo (Sim trả trước đã kích hoạt sẵn ngoài cửa hàng), quý khách chỉ cần cầm Chứng minh nhân dân ra Chi nhánh Viettel Ninh Thuận để đăng ký lại, phí dịch vụ là 5 nghìn đồng. Như vậy, việc mua bán Sim được diễn ra hết sức đơn giản, Sim trả trước đã kích hoạt được bày bán tràn lan khiến nhiều người, thậm chí cả các nhà mạng phải mặc nhiên thừa nhận.
Khó… quản lý
Trong vòng 1 năm trở lại đây, Đoàn Thanh tra do Sở Thông tin và Truyền thông phối hợp với Công an tỉnh, Chi cục Quản lý thị trường, Phòng Văn hóa và Thông tin các huyện, thành phố đã tiến hành thanh tra việc chấp hành pháp luật về quản lý TBDĐTT đối với Chi nhánh Mobifone Ninh Thuận, Chi nhánh Viettel Ninh Thuận, Chi nhánh Vinaphone Ninh Thuận và 19 đại lý phân phối Sim, điểm đăng ký TBDĐTT của các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh. Kết quả thanh tra cho thấy, hầu hết các chi nhánh doanh nghiệp triển khai điểm đăng ký thông tin thuê bao tại các huyện, phường, xã trên địa bàn tỉnh còn chậm. Trong khi đó, một số điểm đăng ký đã có từ trước thì chưa thực hiện tốt các quy định về tiếp nhận, đăng ký, lưu trữ thông tin thuê bao. Anh Nguyễn Tri Long, Chánh thanh tra Sở Thông tin và Truyền thông cho biết: Các chi nhánh doanh nghiệp chiếm thị phần khống chế chưa triển khai ít nhất 1 điểm đăng ký thông tin TBDĐTT của mình tại mỗi xã, phường như theo quy định Thông tư 04/2012/TT-BTTT của Bộ Thông tin và Truyền thông. Qua quá trình thanh tra, chúng tôi còn phát hiện nhiều điểm đăng ký thông tin TBDĐTT không thực hiện đúng quy trình (ghi thiếu thông tin, không lưu trữ đầy đủ thông tin hoặc cập nhật không chính xác thông tin chủ thuê bao); có nhiều điểm bán Sim thuê bao đã được kích hoạt sẵn thông tin… Đoàn thanh tra đã lập biên bản vi phạm hành chính đối với 8 điểm đăng ký thông tin thuê bao, xử phạt, với tổng số tiền là 34 triệu đồng.
Lý giải về nguyên nhân dẫn tới các sai phạm trên, ông Đào Xuân Kỳ, Phó giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông cho biết: Thực chất, chưa có cơ sở dữ liệu chứng minh nhân dân để đối chiếu, so sánh khi các điểm đăng ký chưa cập nhật thông tin TBDĐTT. Không chỉ có vậy, công tác hướng dẫn, kiểm tra, giám sát việc tuân thủ các quy định về quản lý TBDĐTT của doanh nghiệp đối với các điểm đăng ký chưa chặt chẽ. Đặc biệt, các điểm đăng ký thông tin TBDĐTT (không do doanh nghiệp sở hữu) vì lợi ích cá nhân nên bất chấp, dẫn tới sai phạm. Thực tế, hiện nay vẫn còn tồn số lượng lớn Sim TBDĐTT có tài khoản do các doanh nghiệp phát hành ra thị trường đã được kích hoạt và đăng ký thông tin cá nhân trước thời điểm Thông tư 04/2012/TT-BTTT có hiệu lực, gây khó cho lực lượng chức năng.”
Cũng theo ông Đào Xuân Kỳ, trong thời gian tới, cơ quan chức năng tiếp tục phối hợp với các doanh nghiệp và đơn vị liên quan tổ chức các lớp tập huấn để hướng dẫn các doanh nghiệp, đại lý, điểm đăng ký thông tin thuê bao về quản lý TBDĐTT. Sở cũng có kiến nghị với Bộ Thông tin và Truyền thông kiên quyết chỉ đạo các doanh nghiệp thông tin di động cắt (hủy) các thuê bao có thông tin không chính xác; đồng thời cần phải có biện pháp vô hiệu hóa các Sim TBDĐTT do các doanh nghiệp phát hành ra thị trường đã được kích hoạt và đăng ký thông tin cá nhân trước thời điểm Thông tư 04/2012/TT-BTTT có hiệu lực, hiện đang lưu thông trên thị trường.
Nguyễn Tuyến