Ngành Nông nghiệp: Hướng đến nâng cao chất lượng cây trồng

Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XII đã xác định, đến năm 2015 ngành nông nghiệp vẫn được xem là ngành kinh tế mũi nhọn. Để cụ thể hóa tinh thần Nghị quyết, những năm qua ngoài việc tranh thủ các chính sách hỗ trợ của Chính phủ để triển khai tốt chương trình phát triển nông thôn mới cho các xã điểm, Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN&PTNT) còn xây dựng và triển khai đồng bộ các chương trình về chuyển giao khoa học-kỹ thuật trong nông, lâm nghiệp và thủy sản. Đặc biệt, với tiềm năng đất có khả năng đưa vào sản xuất nông nghiệp còn lớn và một số công trình thủy lợi đã được đầu tư trong thời gian qua đã tạo điều kiện để nông dân trong tỉnh phát triển các loại cây trồng có năng suất, chất lượng cao.

Đồng chí Nguyễn Đức Thu, Giám đốc Sở NN&PTNT cho biết: Qua sàng lọc, ngành đã chọn ra 8 loại cây trồng chính là: Lúa, bắp, mì, mía, thuốc lá, nho, táo và cây cao su để có chính sách đầu tư, hướng đến hình thành các vùng sản xuất hàng hóa chất lượng cao, tạo nguyên liệu cho các nhà máy chế biến trong và ngoài tỉnh. Dựa trên những loại cây trồng đã được quy hoạch này, hiện nay bà con nông dân ở các địa phương đã mạnh dạn đầu tư vốn, tích cực chuyển đổi những diện tích trồng lúa kém hiệu quả sang trồng các loại cây như nho, táo,... cho năng suất và chất lượng khá cao, trong đó đáng kể nhất là mô hình trồng táo đã cho thu nhập không dưới 500 triệu đồng/ha/năm.

Thực tế cho thấy, trong những năm gần đây, cơ cấu kinh tế nông nghiệp, nông thôn tỉnh ta đang chuyển dịch khá nhanh. Công tác tiếp nhận chuyển giao khoa học-kỹ thuật vào sản xuất cho nông dân cũng luôn được ngành nông nghiệp hết sức quan tâm, đặc biệt, mối liên kết “4 nhà” đang ngày càng thể hiện khá rõ nét. Chỉ tính riêng trong năm 2013, các đơn vị như: Công ty Cổ phần Mía đường Phan Rang, Công ty Cổ phần giống cây trồng Nha Hố, Chi cục Bảo vệ thực vật tỉnh,... đã liên kết sản xuất trên 2.480 ha lúa giống, 628 ha bắp giống và bao tiêu gần 1.000 tấn thuốc lá, trên 130.000 tấn mía, gần 60.000 tấn mì..., cho nông dân các địa phương trong tỉnh. Nhờ được đầu tư và chăm sóc tốt nên năng suất, chất lượng các loại cây trồng đã tăng lên đáng kể. Cụ thể như đối với cây lúa, nếu năm 2005 năng suất bình quân chỉ đạt 45,5 tạ/ha thì đến năm 2013 đạt gần 57tạ/ha. Các loại cây công nghiệp như thuốc lá năm 2005 chỉ đạt 20 tạ/ha đến năm 2013 tăng lên 25,3 tạ/ha; mía từ 49 tấn/ha tăng lên 52 tấn/ha và nho từ 16 tấn/ha tăng lên gần 25 tấn/ha.

Một điểm mới nữa trong phát triển nông nghiệp của tỉnh ta vài năm gần đây cần phải kể đến, đó là hiện nông dân đã bắt đầu hướng đến xây dựng những “cánh đồng mẫu lớn” và triển khai nhân rộng nhiều mô hình kinh tế hiệu quả. Theo số liệu của ngành nông nghiệp, đến thời điểm hiện nay, toàn tỉnh đã phát triển được 130 mô hình sản xuất. Trong đó, có 47 mô hình trồng trọt (quy mô thực hiện 1.298 ha); 40 mô hình chăn nuôi; 11 mô hình thủy sản; 19 mô hình cơ giới hóa và 12 mô hình lâm nghiệp và diêm nghiệp. Ngoài những mô hình như trồng lúa giống, bắp giống, măng tây xanh, rau an toàn cho thu nhập hàng trăm triệu đồng/ha, gần đây bà con nông dân tỉnh ta còn phát triển rất mạnh mô hình trồng táo. Đây là loại cây trồng có khả năng chịu hạn tốt, cho năng suất và hiệu quả kinh tế cao, nên được xem là “cây làm giàu” của người dân địa phương. Tính đến thời điểm hiện nay, toàn tỉnh đã phát triển diện tích cây táo lên trên 1.100 ha, năng suất thu hoạch đạt 374,8 tạ/ha, sản lượng đạt trên 37.780 tấn. Nhờ đó, đã góp phần đưa giá trị sản xuất toàn ngành tăng 6,67 lần so với năm 1992, trong đó sản lượng lương thực có hạt tăng 2,58 lần.

Tuy kết quả đạt được là vậy, nhưng nếu nhìn về hướng phát triển lâu dài rõ ràng kinh tế nông nghiệp, nông thôn tỉnh ta vẫn còn không ít những bất cập. Đó là cơ cấu cây trồng, vật nuôi dù đã chuyển dịch đúng hướng nhưng còn rất chậm. Quy mô sản xuất còn nhỏ lẻ, phân tán, nên sức cạnh tranh các loại hàng hóa nông sản còn thấp, đầu ra còn thiếu ổn định, nên việc xây dựng những cánh đồng đạt doanh thu hàng trăm triệu đồng/năm, hộ thu nhập 100 triệu đồng/năm ở tỉnh ta dù có hình thành nhưng còn rất ít.

Để khắc phục những thách thức nêu trên, trước mắt ngành Nông nghiệp sẽ tập trung tái cơ cấu sản xuất bằng việc triển khai nhân rộng các mô hình sản xuất có hiệu quả, gắn với ứng dụng tiến bộ khoa học-kỹ thuật vào sản xuất. Cùng với đó, ngành sẽ vận động nông dân "dồn điền đổi thửa", hướng đến xây dựng những “cánh đồng mẫu lớn”, đồng thời triển khai khảo nghiệm các giống lúa mới, giống mãng cầu Israel và 3 giống nho mới (2 giống nho ăn tươi, 1 giống nho sấy khô) để chuyển giao cho bà con, nhằm nâng cao năng suất, hiệu quả cây trồng. Về dài hạn, ngoài việc quy hoạch cây mía lên 5.000 ha, cây mì 2.500-2.700 ha và cây thuốc lá 2.500-3.000 ha để hình thành vùng sản xuất chuyên canh cây công nghiệp quy mô lớn, ngành Nông nghiệp còn quy hoạch phát triển cây nho lên khoảng 2.200 ha để gắn với công nghiệp chế biến vang nho, nhằm nâng tỷ trọng cây nho chiếm từ 20-25% giá trị của ngành trồng trọt. Bên cạnh đó, ngành còn ưu tiên phát triển hệ thống thuỷ lợi, giao thông nông thôn, có chính sách hỗ trợ về cơ giới hoá nông nghiệp, tạo điều kiện cho nông dân trang bị máy móc trong sản xuất, chế biến và bảo quản nông sản. Quan tâm kêu gọi và khuyến khích các nhà đầu tư xây dựng các nhà máy chế biến nông sản trên các khu công nghiệp, các dự án chăn nuôi và chế biến sản phẩm chăn nuôi,... nhằm kích hoạt ngành nông nghiệp tỉnh nhà phát triển theo hướng công nghệ cao.

Văn Thanh