Ngang nhiên khai thác tài nguyên
Tại xã An Hải, mỗi ngày có hàng chục chuyến xe tải vào khu vực đồi cát Hòa Thạnh và Nghĩa trang An Thạnh để chở cát san lấp công trình. Đoàn xe đi đến đâu, kéo theo khói bụi bay mù mịt đến đó. Tại khu vực khai thác, máy đào lấy cát đã tạo nên những hố sâu, có chỗ mạch nước ngầm bị phá vỡ. Điều đáng nói là các doanh nghiệp tận thu cát san lấp nhưng không có giấy phép theo quy định.
Các phương tiện vẫn ngang nhiên khai thác cát tại khu vực ngoài vị trí được cấp phép.
Anh Trần Văn Bông, người dân thôn Hòa Thạnh cho biết: Các đơn vị khai thác dùng máy ủi san đường đi qua rẫy của người dân để vào khu vực khai thác nhưng không xin ý kiến dân. Hàng ngày, xe ra vào liên tục làm bụi bay vào nhà, tấp lên hoa màu, hồ nuôi tôm ảnh hưởng đến sản xuất và sinh hoạt. Máy đào lấy đất ảnh hưởng đến khu mả của một số hộ dân, khiến người dân địa phương rất bức xúc.
Theo UBND xã An Hải, tình trạng khai thác cát lộn xộn đã diễn ra từ hơn một năm nay. Các doanh nghiệp đều lợi dụng được cấp giấy phép đăng ký tận thu khoáng sản trên địa bàn xã nhằm hạ độ cao, cải tạo đất nuôi trồng thủy sản để khai thác khoáng sản ngoài phạm vi cho phép. Cụ thể Công ty TNHH Xây dựng Đất Việt Ninh Thuận, có giấy phép đăng ký tận thu khoáng sản do Sở Tài nguyên và Môi trường cấp từ ngày 14-3-2012 tại vị trí tại thửa đất số 240b, 239 thuộc tờ bản đồ số 17, xã An Hải với khối lượng đăng ký tận thu là 21.206m3, thời gian khai thác 18 tháng. Tuy nhiên, tại thời điểm hiện nay, đơn vị này đang khai thác cách phạm vi cấp phép trên 600m. Công ty TNHH Phú Nghĩa được cấp phép khai thác tại thửa đất số 138, tờ bản đồ số 19 thuộc thôn Tuấn Tú, nhưng hiện đang tổ chức 2 máy đào, hàng chục xe tải khai thác tại khu vực cách địa điểm cấp phép 950m. Theo ông Bùi Thế Ly, Phó Chủ tịch UBND xã, qua kiểm tra việc chấp hành hoạt động khai thác khoáng sản đối với các doanh nghiệp đang hoạt động trên địa bàn xã, UBND xã đã mời làm việc với các doanh nghiệp đang khai thác cát không có giấy phép tận thu khoáng sản (khai thác ngoài giấy phép tận thu) như Công ty TNHH Xây dựng Đất Việt Ninh Thuận, Công ty TNHH Phú Nghĩa, nhưng các công ty này không chấp hành đề nghị của xã. Diện tích khai thác không có giấy phép là rất lớn. Các công ty đã vi phạm đã nhiều lần, UBND đã nhắc nhở nhưng vẫn cố tình vi phạm, đặc biệt Công ty TNHH Xây dựng Đất Việt Ninh Thuận đã bị Sở Tài nguyên và Môi trường xử phạt hành chính đối với hành vi khai thác khoáng sản cát san lấp không có giấy phép theo quyết định số 144/QĐ-XPHC ngày 28-12-2012, nhưng đến nay vẫn chưa chấp hành Quyết định xử phạt. Công ty TNHH Phú Nghĩa không chấp hành giấy mời làm việc của UBND xã.
Hiện nay các công ty trên vẫn còn khai thác trái phép, UBND xã đã nhiều lần ngăn chặn nhưng các công ty vẫn không chấp hành và có thái độ thách thức chính quyền địa phương. UBND xã kiến nghị UBND huyện, Công an huyện Ninh Phước chỉ đạo các bộ phận chuyên môn giúp xã xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực khai thác khoáng sản.
Cần xử lý kiên quyết
Đồng chí Nguyễn Thị Luyện, Chủ tịch UBND huyện Ninh Phước, cho biết: Đối với những trường hợp khai thác cát trái phép trên địa bàn, huyện chủ trương cương quyết xử lý nghiêm theo đúng quy định của pháp luật. Từ trước đến nay, huyện đã nhiều lần cử lực lượng theo dõi, phát hiện lập biên bản xử lý các trường hợp khai thác cát trái phép nhưng các đơn vị này vẫn không chấp hành. Ngày 23-8, huyện đã ra quyết định số 1784/QĐ-UBND xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty Đất Việt với số tiền 20 triệu đồng, nhưng đơn vị này vẫn không chịu nộp phạt và tiếp tục khai thác. Ngày 6-9, khi UBND huyện tổ chức lực lượng tạm giữ phương tiện khai thác cát trái phép để tiếp tục xử lý, đơn vị vi phạm mới chịu ký biên bản và hứa nộp phạt.
Theo Chủ tịch UBND huyện Ninh Phước; tình trang khai thác cát trái phép trên địa bàn huyện đang diễn ra hết sức phức tạp tại nhiều khu vực thuộc các xã như Phước Sơn, Phước Thuận chứ không riêng gì tại xã An Hải. Việc khai thác cát trái phép cũng làm ảnh hưởng đến quy hoạch phát triển của huyện. Tuy nhiên chế tài xử phạt hiện nay không đủ sức răn đe. Các doanh nghiệp chấp nhận vi phạm và vẫn tiếp tục khai thác gây rất nhiều khó khăn cho địa phương. Do đó huyện kiến nghị Sở Tài nguyên và Môi trường cùng phối hợp với địa phương để xử lý, thu hồi giấy phép khai thác và tham mưu UBND tỉnh có hình thức xử lý cương quyết đối với đơn vị vi phạm.
Theo đồng chí Lê Huyền, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường: Sở có thẩm quyền cấp phép khai thác khoáng sản, nhưng việc giám sát, quản lý khai thác là do chính quyền địa phương. Đến nay Sở chưa nhận được thông tin về việc vi phạm của các đơn vị khai thác nói trên. Nếu phát hiện vi phạm sẽ cử đoàn Thanh tra làm việc và xử lý theo quy định của pháp luật.
Theo quy định đối với việc khai thác cát san lấp, đơn vị khai thác phải đóng phí môi trường 4.000đ/m3 và đóng thuế tài nguyên 3.000đ/m3. Trong khi đó, với việc mỗi ngày một đơn vị huy động từ 7-10 xe có trọng tải 6m3 tham gia vận chuyển trung bình 6 chuyến/ngày thì tiền thuế và phí môi trường đối với Nhà nước đang bị thất thu nghiêm trọng.
Trước tình trạng ngang nhiên khai thác khoáng sản trái phép trên địa bàn xã An Hải, địa phương và ngành chức năng cần sớm xử lý, ngăn chặn để vừa đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật, tránh thất thu thuế cũng như đảm bảo đời sống sinh hoạt của người dân địa phương.
Anh Tuấn