Cần thể hiện rõ “chức năng kép” kinh tế - xã hội của hợp tác xã

Đại biểu Nguyễn Văn Sơn (tỉnh Hà Tĩnh) và nhiều đại biểu khác cho rằng nên giữ định nghĩa như quy định của Luật HTX năm 2003, đó là HTX là tổ chức kinh tế tập thể hoạt động như một loại hình doanh nghiệp, tự chủ tự chịu trách nhiệm.

Đại biểu Nguyễn Ngọc Hòa (TP Hồ Chí Minh) cho rằng HTX là tổ chức của những người yếu thế lại mang “chức năng kép” kinh tế - xã hội do đó cần định nghĩa đầy đủ hơn để làm cơ sở quy định thống nhất về hoạt động của HTX như: tỷ lệ góp vốn, đầu tư cung ứng dịch vụ ra bên ngoài, thành lập công ty…

Một số ý kiến đề nghị xác định HTX là doanh nghiệp tập thể hoặc doanh nghiệp đặc thù khác biệt so với doanh nghiệp, thế nhưng việc không xác định HTX là doanh nghiệp lại tác động rất lớn đến tư duy kinh tế của HTX, đưa HTX về gần hơn với tổ chức xã hội, mất đi động lực phát triển theo chiều sâu, chất lượng phục vụ của thành viên không được nâng cao.

Đại biểu Trần Văn Tấn (tỉnh Tiền Giang) cho ý kiến chỉ cần 03 HTX là có thể thành lập liên hiệp HTX thay vì quy định 04 HTX như trong dự thảo vì có nhiều nghề khó “kiếm” đủ số lượng 04 để thành lập liên hiệp HTX. Thêm nữa, nhiều ý kiến đề nghị làm rõ cơ sở để đưa ra quy định điều kiện thành lập HTX là 07 thành viên và cho rằng nên giảm số lượng các thành viên để phù hợp hơn với điều kiện kinh tế của một số địa phương.

Về cơ chế chính sách hỗ trợ, ưu đãi của Nhà nước, đại biểu Danh Út (tỉnh Kiên Giang); đại biểu Nguyễn Văn Sơn (Hà Tĩnh) và nhiều đại biểu khác đều nhất trí như trong dự thảo là cần có cơ chế chính sách hỗ trợ, ưu đãi của Nhà nước đối với HTX nhất là trong lĩnh vực nông, lâm, ngư, diêm nghiệp. Ngoài ra, đề nghị nên quy định cụ thể hơn chính sách hỗ trợ của Nhà nước đối với HTX ở một số ngành nghề, lĩnh vực đặc biệt; khu vực, địa bàn được hưởng chính sách ưu đãi; trách nhiệm của chính quyền các cấp trong hoạt động kiểm tra, quản lý hoạt động của HTX như đối với HTX ngư nghiệp hoạt động đánh bắt cá xa bờ…

Đại biểu Danh Út (Kiên Giang) không nhất trí HTX thành lập công ty, vì nếu quy định như vậy là không đúng với bản chất của HTX và bị lợi dụng chế độ ưu đãi của HTX.

Về quy định phân phối thu nhập của hợp tác, nhiều đại biểu nhất trí như trong dự thảo Luật, như: Trích lập quỹ đầu tư phát triển với tỷ lệ không thấp hơn 20% trên thu nhập; trích lập quỹ dự phòng tài chính với tỷ lệ không thấp hơn 5% trên thu nhập; việc trích lập các quỹ khác do đại hội thành viên quyết định. Thu nhập còn lại sau khi đã trích lập các quỹ theo quy chủ yếu theo mức độ sử dụng sản phẩm, dịch vụ của thành viên, HTX thành viên; theo công sức lao động đóng góp của thành viên đối với HTX tạo việc làm; Phần còn lại được chia theo vốn góp tỷ lệ và phương thức phân phối cụ thể do điều lệ HTX, liên hiệp HTX quy định…

Tuy nhiên, một số ý kiến đề nghị thay đổi lại trình tự trong phân phối thu nhập theo hướng ưu tiên phần chia theo vốn góp sau đó mới theo mức độ sử dụng dịch vụ. Mặt khác, quy định rõ hơn tỷ lệ phân phối cho sử dụng sản phẩm, theo công sức lao động, phần còn lại theo vốn góp.

Các đại biểu cũng dành nhiều thời gian thảo luận về tổ chức liên minh hợp tác xã; về quản trị hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã; về quy định các hành vi nghiêm cấm trong hoạt động HTX...