Bộ Công an cho biết, trong thời gian qua, lợi dụng các điều kiện thông thoáng trong đăng ký thường trú nên tại các thành phố lớn, đặc biệt là thành phố Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh đã xuất hiện tình trạng nhiều đối tượng lạm dụng các quy định này để nhập hộ khẩu gây mất cân đối về phân bố dân cư và an sinh xã hội, làm tăng tốc độ tăng dân số cơ học tạo nên sức ép về các vấn đề xã hội và vấn đề quản lý trật tự, an toàn xã hội.
Cụ thể là, Luật Cư trú hiện hành chưa quy định nghiêm cấm đối với trường hợp cho người khác đăng ký thường trú vào chỗ ở hợp pháp của mình để trục lợi nên chưa có chế tài xử lý.
Do vậy, để khắc phục hạn chế này, Bộ Công an đề xuất bổ sung quy định cấm đối với hành vi: Cho người khác đăng ký cư trú vào chỗ ở của mình để trục lợi. Đồng thời nghiêm cấm cả hành vi ký hợp đồng lao động không xác định thời hạn đối với người lao động không thuộc doanh nghiệp của mình để người này nhập hộ khẩu vào thành phố trực thuộc trung ương.
Điều kiện đăng ký thường trú tại thành phố trực thuộc Trung ương
Quy định hiện hành về điều kiện đăng ký thường trú vào thành phố trực thuộc trung ương không quy định diện tích tối thiểu là bao nhiêu m2/người đối với diện tích nhà cho thuê, cho mượn, cho ở nhờ nên nhiều trường hợp đã cho nhiều hộ, nhiều người nhập hộ khẩu vào hộ khẩu của mình nhưng thực tế những người này lại không cư trú tại đây, gây khó khăn cho công tác quản lý cư trú của địa phương.
Do vậy, Bộ đề xuất sửa đổi, bổ sung quy định công dân được đăng ký thường trú tại thành phố trực thuộc trung ương nếu có chỗ ở hợp pháp và đã tạm trú liên tục tại thành phố đó từ 3 năm trở lên. Trường hợp chỗ ở hợp pháp do thuê, mượn, ở nhờ của cá nhân thì phải bảo đảm diện tích mặt sàn tối thiểu là 5m2/người và được người cho thuê, cho mượn, cho ở nhờ đồng ý bằng văn bản.
Bổ sung trường hợp xóa đăng ký thường trú
Bộ Công an cho biết thêm, quy định việc xóa đăng ký thường trú cũng chưa chặt chẽ nên có nhiều trường hợp đã được cấp giấy chuyển hộ khẩu để đăng ký thường trú ở nơi ở mới nhưng vẫn không xoá đăng ký thường trú ở nơi ở cũ, dẫn đến tình trạng một người có thể vẫn có hai nơi đăng ký thường trú.
Mặt khác, Luật hiện hành cũng chưa quy định việc xóa đăng ký thường trú đối với một số trường hợp chấp hành hình phạt tù có thời hạn, xuất cảnh đi nước ngoài trong thời gian dài, dẫn tới tình trạng nhiều trường hợp phải chấp hành hình phạt tù từ 15-20 năm, đi làm ăn ở nước ngoài nhưng vẫn có hộ khẩu thường trú tại địa phương.
Do vậy, Bộ Công an đề xuất quy định xóa đăng ký đối với người chấp hành hình phạt tù từ 15 năm trở lên, người xuất cảnh từ 5 năm trở lên.
Còn đối với người đã được cấp giấy chuyển hộ khẩu để đăng ký thường trú ở nơi cư trú mới, nếu sau 6 tháng mà không nhận được thông báo về việc đăng ký thường trú ở nơi cư trú mới thì cơ quan đã cấp giấy chuyển hộ khẩu xoá đăng ký thường trú.
Sổ tạm trú có thời hạn 12 tháng
Theo Bộ Công an, pháp luật hiện hành quy định khi chuyển chỗ ở mới, thời hạn phải làm thủ tục thay đổi nơi đăng ký thường trú là 24 tháng. Thời hạn này là quá dài. Mặt khác, do không quy định thời hạn của sổ tạm trú nên nhiều trường hợp không bị xóa tên trong sổ tạm trú ở chỗ cũ mặc dù đã chuyển đến chỗ ở mới, khi đến chỗ ở mới lại xin cấp sổ tạm trú dẫn đến tình trạng một người có nhiều sổ tạm trú khác nhau.
Do vậy, Bộ đề xuất quy định: Sổ tạm trú được cấp cho hộ gia đình hoặc cá nhân đã đăng ký tạm trú, có giá trị xác định nơi tạm trú của công dân và có thời hạn 12 tháng. Khi hết thời hạn tạm trú, công dân đến cơ quan Công an đã cấp sổ tạm trú để làm thủ tục gia hạn.
Hiện dự thảo này đang được Bộ Công an công bố lấy ý kiến góp ý.
Nguồn www.chinhphu.vn