Phát huy thế mạnh trong ứng dụng KHCN vùng Đồng bằng sông Hồng

Tham dự Hội nghị còn có lãnh đạo các Bộ, ngành, đại diện 11 tỉnh Đồng bằng sông Hồng, các Viện nghiên cứu, các trường đại học cùng các nhà khoa học.

Đây là Hội nghị nhằm đánh giá tiềm năng, thực trạng hoạt động khoa học công nghệ (KHCN) ở vùng ĐBSH, từ đó xác định các thế mạnh trong nghiên cứu, ứng dụng, sản xuất nhằm tạo ra quyết tâm đổi mới góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế của các sản phẩm chủ lực vùng Đồng bằng sông Hồng (ĐBSH).

Hội nghị đã trung thảo luận và đề xuất các kiến nghị nhằm tổng kết lại kết quả nghiên cứu, ứng dụng KHCN trong các lĩnh vực như nông nghiệp, công nghiệp tại các địa phương Vùng ĐBSH; vai trò của KHCN trong việc phát triển những sản phẩm có lợi thế, có tính cạnh tranh cao trên thị trường, đem lại hiệu quả kinh tế lớn góp phần phát triển kinh tế, xã hội của các địa phương nói riêng và Vùng ĐBSH nói chung.

Những điều kiện kinh tế, xã hội, tự nhiên rất thuận lợi của Vùng kết hợp với việc đầu tư nghiên cứu khoa học, đổi mới và phát tiển công nghệ đã tạo nên thế mạnh đối với việc phát triển các sản phẩm chủ lực như: lúa gạo, cây ăn quả, thủy sản, gia cầm, cơ khí chế tạo, điện tử, công nghiệp hóa chất, công nghiệp khai thác, chế biến khoáng sản.

Bên cạnh những lợi thế về tự nhiên và ưu thế về ứng dụng KHCN của Vùng ĐBSH, Bộ KHCN cũng thẳng thắn chỉ rõ vị trí của KHCN cao còn hạn chế, KHCN vẫn chưa được coi là quốc sách hàng đầu, kể cả trong lãnh đạo, chỉ đạo. Chưa coi KHCN là giải pháp thúc đẩy hoạt động của ngành, địa phương và doanh nghiệp. Vì vậy, chưa có sự quan tâm thỏa đáng đối với hoạt động này.

Việc gắn kết của các doanh nghiệp với các tổ chức KHCN trong hoạt động nghiên cứu triển khai còn rất lỏng lẻo, chưa thành một mối quan hệ chiến lược mang tính liên minh, liên kết bền vững. Vì vậy, nhiều nhiệm vụ KHCN do các tổ chức KHCN đề xuất, thực hiện không xuất phát từ nhu cầu hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp nói riêng cũng như xã hội nói chung. Ngược lại, doanh nghiệp lại thiếu thông tin, không thể xây dựng được chiến lược cũng như các nhiệm vụ nghiên cứu khoa học và đổi mới công nghệ một cách hợp lý.

Cả khu vực ĐBSH vẫn chưa có một viện, trường, trung tâm nghiên cứu KHCN nào xứng tầm. Các phòng thí nghiệm hiện có lại rất nghèo nàn, không đáp ứng yêu cầu về nâng cao chất lượng và hiệu quả nghiên cứu triển khai. Việc phân bổ và sử dụng vốn đầu tư phát triển khoa học và công nghệ ở nhiều địa phương chưa đúng mục đích, dẫn tới hiệu quả không cao, không đóng góp cho sự phát triển KHCN địa phương.

Đánh giá cao những báo cáo và chia sẻ thẳng thắn của các nhà khoa học, nhà quản lý KHCN đã nêu tại Hội nghị, Phó Thủ tướng Nguyễn Thiện Nhân đã xác định 4 vấn đề lớn cần tập trung giải quyết, đó là: Xác định sản phẩm KHCN chủ lực của các địa phương phải gắn với sản phẩm KHCN chủ lực của ngành và toàn quốc. Xác định cơ chế giao nhiệm vụ KHCN phục vụ phát triển kinh tế ở các ngành, các địa phương. Xác định nhiệm vụ nghiên cứu về khoa học xã hội nhân văn. Xác định và kết nối giữa cung và cầu trong thị trường ứng dụng KHCN và phát triển sản xuất.

Phó Thủ tướng giao UBND. TP. Hà Nội trong quý 4/2012 xây dựng xong website chuyên cung cấp thông tin về các nhu cầu KHCN để kết nối cung cầu về các sản phẩm ứng dụng KHCN. Các doanh nghiệp KHCN và những đơn vị có nhu cầu về các sản phẩm KHCN sẽ có địa chỉ cung cấp hoặc tìm thông tin, dữ liệu chia sẻ tại đây.

Phó Thủ tướng cũng yêu cầu quy hoạch lại hệ thống các cơ quan nghiên cứu khoa học cả nước, đồng thời khuyến khích các trường đại học thành lập các trung tâm nghiên cứu để tập trung nghiên cứu và đưa sản phẩm nghiên cứu đến với cuộc sống.

Phó Thủ tướng cũng cho biết, sắp tới Chính phủ sẽ xây dựng cơ chế hỗ trợ đối với các nhà khoa học đầu ngành, những cán bộ nghiên cứu xuất sắc của cả nước.

Phó Thủ tướng giao Bộ KHCN phối hợp với các Bộ, ngành tổ chức một hội thảo chuyên đề nhằm tìm ra mô hình mẫu và giải đáp câu hỏi: Các doanh nghiệp tham gia vào chuỗi nghiên cứu khoa học và tiêu thụ sản phẩm như thế nào để có thể phát triển bền vững?

Thúc đẩy liên kết “3 nhà” (Nhà nước, Nhà doanh nghiệp, nhà khoa học). Trong đó Nhà nước giữ vai trò xây dựng môi trường pháp lý, môi trường về thông tin, tài trợ để khuyến khích liên kết giữa các tổ chức KHCN với các nhà doanh nghiệp.