Cùng với cả nước, những năm qua công tác gia đình được Tỉnh ủy, UBND tỉnh, các cấp, các ngành, đoàn thể trong tỉnh luôn quán triệt sâu sắc quan điểm: Đầu tư cho gia đình là đầu tư cho sự phát triển bền vững, bảo đảm nguồn lực, đồng thời huy động sự đóng góp của toàn xã hội cho công tác gia đình. Đặc biệt, sau khi có Chỉ thị số 49-CT/TW ngày 21-2-2005 của Ban Bí thư Trung ương Đảng (khoá IX) về xây dựng gia đình thời kỳ CNH, HĐH đất nước; đội ngũ cán bộ về công tác gia đình được hình thành, không ngừng nâng cao năng lực, hiệu quả quản lý nhà nước về công tác gia đình.
Niềm vui ngày hè. Ảnh: Văn Miên
Các địa phương đã bám sát tiêu chuẩn gia đình văn hoá để tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện, tạo nên sự chuyển biến về nhận thức sâu sắc trong cấp ủy, chính quyền các cấp và các tầng lớp nhân dân về vai trò, vị trí của xây dựng gia đình no ấm, bình đẳng, tiến bộ và hạnh phúc, đáp ứng tiến trình CNH, HĐH đất nước, trong xu thế hội nhập và phát triển. Các đoàn thể thường xuyên lồng ghép phong trào xây dựng gia đình văn hóa với các nội dung thi đua: sản xuất, kinh doanh giỏi, xoá đói, giảm nghèo; “Ông bà, cha mẹ mẫu mực con cháu thảo hiền”, “Nuôi con khỏe, dạy con ngoan”, “Gia đình, dòng họ hiếu học”… Các gia đình thường xuyên nhắc nhở các thành viên chăm lo xây dựng gia đình hoà thuận; đoàn kết tương trợ trong cộng đồng; thực hiện tốt nghĩa vụ công dân; sống kỷ cương, giao tiếp ứng xử lễ phép, gương mẫu chấp hành quy ước, hương ước của địa phương.
Nhiều địa phương đã làm tốt công tác tuyên truyền, phổ biến về nội dung, tiêu chuẩn xây dựng gia đình văn hóa, tổ chức việc bình xét, công nhận danh hiệu “Gia đình văn hóa” theo đúng nội dung và tiêu chí. Vào ngày 18-11 (Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc), Ban Vận động các thôn, khu phố đã phát động và tổ chức đăng ký xây dựng gia đình văn hoá, việc bình xét danh hiệu gia đình văn hóa được thực hiện công khai dân chủ theo đúng quy trình thủ tục từ các hộ gia đình tự chấm điểm, họp dân bình xét đến việc UBND xã, phường, thị trấn công nhận danh hiệu “Gia đình văn hoá”. Số lượng và chất lượng gia đình văn hoá ngày càng được nâng lên, từ 51% (năm 2000), lên 79,85 % (năm 2011). Đặc biệt, các chỉ tiêu phấn đấu giảm tỷ lệ bạo lực trong gia đình, tỷ lệ hộ thoát nghèo và vươn lên làm giàu, công tác kế hoạch hóa gia đình, bảo vệ, chăm sóc sức khỏe nhân dân được cải thiện… tạo bước chuyển biến rõ nét trong công tác gia đình trong thời gian qua.
Tuy nhiên, công tác gia đình vẫn còn những khó khăn, như: nhận thức của người dân về bình đẳng trong gia đình vẫn còn hạn chế, các cấp chính quyền chưa quan tâm thường xuyên, sâu sát đến công tác gia đình; nhận thức của nam giới trong phòng, chống bạo lực gia đình còn chưa cao; kinh phí cho công tác gia đình còn hạn chế…
Trong thời kỳ CNH, HĐH, gia đình phải đối mặt với rất nhiều khó khăn, thách thức. Mặt trái của nền kinh tế thị trường và lối sống thực dụng ích kỷ, đề cao tự do cá nhân… đã tác động mạnh đến giá trị truyền thống và lối sống tốt đẹp trong một số gia đình. Nhiều giá trị đạo đức của gia đình đang bị mai một, có biểu hiện xuống cấp. Tệ nạn xã hội đang xâm nhập vào gia đình. Vấn đề gia tăng dân số vẫn còn là nỗi lo, nhất là ở nông thôn, vùng sâu, vùng xa. Mạng lưới y tế, giáo dục ở một số địa phương chưa đáp ứng cho việc nâng cao chất lượng cuộc sống gia đình… Chính vì vậy, công tác gia đình hiện nay phải quan tâm giải quyết tốt các vấn đề như: củng cố ổn định gia đình trên cơ sở kế thừa các giá trị tốt đẹp của gia đình Việt Nam truyền thống, tiếp thu có chọn lọc các giá trị gia đình của xã hội phát triển; phát triển kinh tế gia đình để tạo điều kiện xây dựng hạnh phúc gia đình bền vững; thực hiện mô hình gia đình ít con, nâng cao việc chăm sóc sức khỏe người dân; phòng, chống bạo lực gia đình; nâng cao vai trò lãnh đạo cấp ủy, chính quyền với công tác gia đình, đồng thời bồi dưỡng năng lực cho đội ngũ cán bộ làm công tác gia đình ở các cấp.
Với mục tiêu của công tác gia đình trong thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH: Ổn định, củng cố và xây dựng gia đình theo tiêu chí: ít con (mỗi cặp vợ chồng chỉ 1 hoặc 2 con), no ấm, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc, mỗi gia đình là tổ ấm của mỗi người và là tế bào lành mạnh của xã hội. Hướng tới mục tiêu đó, ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch đề nghị cấp ủy, chính quyền, các ngành, đoàn thể các cấp cần quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo đối với công tác gia đình, coi việc đầu tư cho gia đình là đầu tư cho sự phát triển.
Ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch chỉ đạo lồng ghép công tác gia đình với phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, trong đó trọng tâm là: Xóa đói giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới, xây dựng làng, bản, phố văn hóa, gia đình văn hóa. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước về hôn nhân gia đình, Luật Phòng chống bạo lực gia đình, tuyên truyền giáo dục phẩm chất, đạo đức, lối sống trong gia đình trên tất cả các kênh truyền thông đại chúng và tuyên truyền trực quan. Kiện toàn tổ chức bộ máy, nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ làm công tác gia đình từ tỉnh đến cơ sở đủ mạnh để làm tốt công tác này. Triển khai, hướng dẫn để đến năm 2015 mỗi huyện, thành phố có một trung tâm tư vấn về hôn nhân gia đình và phòng chống bạo lực gia đình. Coi việc phát huy giá trị truyền thống văn hóa gia đình là vấn đề quan trọng trong công tác chỉ đạo xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở. Đẩy mạnh các hoạt động văn hóa như tôn vinh các gia đình văn hóa, triển khai các lớp học về phòng chống bạo lực gia đình, đẩy mạnh các CLB gia đình phát triển bền vững - ấm no - tiến bộ - hạnh phúc, mở các diễn đàn chia sẻ kinh nghiệm nuôi dạy con cháu để các bậc ông bà, cha mẹ học tập lẫn nhau. Qua đó, sẽ trang bị kiến thức và hướng dẫn kỹ năng giữ vững hạnh phúc gia đình cho mọi người, góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Hồ Sỹ Sơn
Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch