Đã có bản đồ rau an toàn

Ngày 10-1-2012, Hội Tiêu chuẩn và Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam (VINASTAS) đã chia sẻ một công cụ như vậy: Bản đồ vùng sản xuất và các điểm bán lẻ rau an toàn (RAT), rau hữu cơ tại Hà Nội và các khu vực lân cận.

Muốn mua cũng khó tìm

Để thiết lập bản đồ này, VINASTAS đã tiến hành điều tra về nhận thức của người tiêu dùng đối với RAT tại Hà Nội. Kết quả có đến 90% người tiêu dùng đánh giá rau là loại thực phẩm quan trọng nhất, 10% còn lại dành cho hoa quả, thịt cá, thực phẩm chế biến, đóng gói sẵn và các sản phẩm từ sữa. Trong khi đó, theo đại diện của hội, mặc dù có nhiều cố gắng đầu tư của Nhà nước nhưng thực tế sản xuất và tiêu thụ RAT ở Hà Nội còn nhiều vấn đề đáng lo ngại.

Bản đồ rau an toàn.

Trên địa bàn Hà Nội hiện có 3 loại hình sản xuất, tổ chức sản xuất. Trong đó chủ yếu là hợp tác xã/tổ hợp tác sản xuất, chiếm trên 90%, còn lại là công ty, siêu thị, nhà hàng đầu tư sản xuất. Nhìn chung, các sản phẩm RAT và rau hữu cơ đang phân phối tại các điểm bán lẻ được điều tra không đa dạng về chủng loại bằng các sản phẩm thông thường. Trừ những cửa hàng nhập rau từ Đà Lạt, còn lại đều mùa nào thức nấy, khá ít sự lựa chọn cho người tiêu dùng, thiếu các loại rau thơm thông thường, chủng loại rau không đa dạng, chủ yếu là rau ăn lá. Điều này đặc biệt đúng với rau hữu cơ.

Bên cạnh đó, điều mà đa số người bán tỏ ra lo ngại là RAT, rau hữu cơ có nguồn cung không ổn định do dễ bị ảnh hưởng của thời tiết. Vào những tháng giao mùa hoặc lúc sau mưa, hàng trở nên khan hiếm. RAT, rau hữu cơ cũng chóng héo, không để được lâu, hình thức rau không mượt, đẹp như rau không an toàn. Khó tính như vậy, chúng càng không phải dễ dàng tìm thấy trên thị trường, dù theo một điều tra của VINASTAS, đa số người tiêu dùng đều đồng ý mua RAT với mức giá cao hơn 20-30%, cá biệt có nhóm người tiêu dùng đồng ý mua với mức giá cao hơn 50%. Chưa hết, chấp nhận mua giá cao nhưng có tới 97% người được hỏi không thật tin vào những quảng cáo của người sản xuất, kinh doanh.

Có bổ sung và loại bỏ

Trước những bất cập này, VINASTAS đã tiến hành khảo sát các cửa hàng kinh doanh RAT và rau hữu cơ trên địa bàn thành phố nhằm cung cấp cho người tiêu dùng những địa chỉ đáng tin cậy. Từ đó, với sự hỗ trợ của tổ chức VECO Việt Nam, VINASTAS lập nên bản đồ các điểm bán lẻ và sản xuất RAT tại Hà Nội và các vùng phụ cận.

Để lập nên bản đồ này, những người thực hiện đề án đã tiến hành khảo sát 180 cửa hàng RAT về hiện trạng phân phối và nguồn gốc các sản phẩm được bày bán, chọn ra 60 cửa hàng, siêu thị phân phối RAT rồi điều tra vùng sản xuất. Kết quả xác định những nguồn rau chính hiện đang cung ứng cho các cửa hàng và siêu thị tại Hà Nội gồm có Gia Lâm, Hoài Đức, Hoàng Mai, Thường Tín, Đông Anh, Phúc Thọ, Hà Đông, Lương Sơn - Hòa Bình.

Các cửa hàng RAT được đánh mã số, vị trí và kết nối với GoogleMap qua địa chỉ http://taya.dyndns.info/rausach. Các cửa hàng này được theo dõi về số lượng điểm bán trong từng quận và sự thay đổi về chủng loại rau, số điện thoại và các hình thức phân phối... Các vùng sản xuất RAT, rau hữu cơ cũng được chia sẻ trên bản đồ kèm theo các thông tin về loại hình sản xuất (hợp tác xã, nhóm sản xuất, công ty), quy trình sản xuất và chứng nhận chất lượng (VietGAP, rau hữu cơ, RAT), quy trình kiểm tra chất lượng...

Nói về bản đồ RAT, ông Nguyễn Mạnh Hùng, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký VINASTAS khẳng định: Việc lập bản đồ bán lẻ RAT, rau hữu cơ là một kết quả thiết thực giúp cho người tiêu dùng biết được địa chỉ tin cậy mà mua rau. Tuy nhiên, ông Hùng cũng nhấn mạnh: Bản đồ địa điểm RAT không phải là cố định. Thông qua ý kiến đóng góp của người tiêu dùng trên website bản đồ, VINASTAS sẽ theo dõi, giám sát các cửa hàng, điểm bán lẻ. Nơi nào không bảo đảm các tiêu chí sẽ bị loại ra khỏi bản đồ. Ngược lại, những địa điểm mới mở đáp ứng đủ các tiêu chí về RAT thì sẽ được VINASTAS bổ sung vào bản đồ. Kết quả điều tra, khảo sát cũng giúp phần nào cho ngành nông nghiệp xem xét việc quy hoạch vùng sản xuất RAT để đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng.