Tạo tiền đề quan trọng để thực hiện thắng lợi các mục tiêu kinh tế- xã hội năm 2012

Báo cáo về tình hình thực hiện Nghị quyết số 02/NQ-CP, Nghị quyết số 11/NQ-CP của Chính phủ và tình hình kinh tế-xã hội năm 2011, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Bùi Quang Vinh cho biết, trước bối cảnh kinh tế thế giới và trong nước gặp nhiều khó khăn, có nhiều yếu tố gây bất ổn kinh tế vĩ mô, nhất là lạm phát có xu hướng tăng cao, việc triển khai thực hiện các nhiệm vụ kinh tế - xã hội và ngân sách Nhà nước năm 2011, trong đó tập trung thực hiện các giải pháp chính sách đề ra trong Nghị quyết số 02/NQ-CP và Nghị quyết số 11/NQ-CP đã đạt được một số kết quả bước đầu, góp phần tạo những chuyển biến tích cực về phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Về tiền tệ, tín dụng, đã triển khai thực hiện các giải pháp, chính sách tiền tệ chặt chẽ và thận trọng, kiểm soát tốc độ tăng tổng phương tiện thanh toán và tín dụng ở mức thấp hơn đáng kể so với chỉ tiêu Chính phủ đề ra trong Nghị quyết số 11, góp phần tích cực kiềm chế lạm phát và từng bước giảm dần tốc độ tăng giá.

Ước cả năm 2011, tổng phương tiện thanh toán (M2) ước tăng khoảng 10% so với tháng 12/2010 (chỉ tiêu là khoảng 15-16%); tổng dư nợ tín dụng tăng khoảng 12% (chỉ tiêu là dưới 20%).

Thị trường ngoại hối ổn định hơn sau khi tăng giá mạnh vào đầu năm; chênh lệch tỷ giá thị trường chính thức và thị trường tự do được thu hẹp; trạng thái ngoại hối của các ngân hàng được cải thiện. Dự trữ ngoại hối đã tăng từ 3,5 tuần nhập khẩu trong quý I/2011 lên khoảng 7,5 tuần nhập khẩu vào quý III/2011. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã triển khai nhiều biện pháp nhằm ổn định thị trường vàng. Đến nay, dù giá vàng thế giới vẫn ở mức cao nhưng chênh lệch giữa giá vàng trong nước và thế giới đã giảm đáng kể.

Về chính sách tài khóa và cân đối ngân sách nhà nước, các bộ, ngành và địa phương đã triển khai các biện pháp tăng thu, chống gian lận thương mại và chống thất thu; thực hiện nghiêm túc chủ trương tiết kiệm chi tiêu, cắt giảm 10% chi thường xuyên.

Ước cả năm 2011, tổng thu ngân sách Nhà nước đạt 674,5 nghìn tỷ đồng, tổng chi ngân sách Nhà nước đạt 796 nghìn tỷ đồng. Như vậy, tổng thu ngân sách Nhà nước vượt khoảng 13,4% so với dự toán, tăng 20,6% so với thực hiện năm 2010 và cao hơn nhiều so với mục tiêu đề ra trong Nghị quyết số 11/NQ-CP (7-8%), góp phần làm giảm bội chi ngân sách Nhà nước xuống còn khoảng 4,9%, thấp hơn kế hoạch đề ra là 5,3%. Thu ngân sách Nhà nước vượt kế hoạch, đáp ứng các nhu cầu chi tiêu, trả nợ. Đến hết năm 2011, ước dư nợ công khoảng 54,6% GDP, dư nợ Chính phủ khoảng 43,6% GDP, dư nợ nước ngoài của quốc gia khoảng 41,5% GDP, nằm trong giới hạn an toàn an ninh tài chính quốc gia.

Về xuất-nhập khẩu, các biện pháp tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, thúc đẩy xuất khẩu đã được triển khai, đem lại nhiều kết quả tích cực như tốc độ tăng tổng kim ngạch xuất khẩu đạt cao, tỷ lệ nhập siêu có xu hướng giảm dần,… góp phần cải thiện cán cân thanh toán quốc tế và ổn định tỷ giá ngoại tệ.

Ước cả năm 2011, tổng kim ngạch xuất khẩu tăng 33% so với năm 2010, cao hơn gấp 3 lần chỉ tiêu Quốc hội đề ra (10%); tổng kim ngạch nhập khẩu ước đạt 106 tỷ USD, tăng khoảng 25% (kế hoạch là 10,4%); tỷ lệ nhập siêu bằng khoảng 10,4% tổng kim ngạch xuất khẩu, thấp hơn nhiều so với chỉ tiêu được Quốc hội thông qua là không quá 18% cũng như mục tiêu đề ra trong Nghị quyết số 11/NQ-CP là không quá 16%.

Về kiềm chế lạm phát, nhờ thực hiện đồng bộ các giải pháp về tiền tệ, tài khóa cũng như các biện pháp quản lý giá, bình ổn thị trường, bảo đảm cân đối cung-cầu,…chỉ số giá (CPI) tăng cao ở những tháng đầu năm nhưng đã giảm dần kể từ Quý II/2011; CPI so với tháng trước trong 4 tháng gần đây chỉ tăng ở mức dưới 1%: tháng 8 tăng 0,93%; tháng 9 tăng 0,82%; tháng 10 tăng 0,36% và tháng 11 tăng 0,39%. So với tháng 12/2010, CPI tháng 11/2011 tăng 17,5%. Chỉ số CPI bình quân 11 tháng năm 2011 tăng 18,62% so cùng kỳ năm trước. Ước CPI tháng 12/2011 tăng khoảng 18% so với tháng 12/2010.

Tăng trưởng GDP năm 2011 đạt khoảng 5,9% là mức tăng khá cao trong điều kiện phải tập trung kiềm chế lạm phát.

Chính sách bảo đảm an sinh xã hội được thực hiện tốt, công tác giải quyết việc làm, ổn định đời sống của người lao động, xóa đói giảm nghèo được chú trọng; các lĩnh vực giáo dục, khoa học công nghệ, y tế, văn hóa, thông tin, tuyên truyền được quan tâm chỉ đạo và đạt một số kết quả tích cực;…

Những kết quả tích cực trên khẳng định các giải pháp chính sách kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm an sinh xã hội đề ra trong Kết luận số 02-KL/TW của Bộ Chính trị, Nghị quyết số 59/2011/QH12 của Quốc hội, Nghị quyết số 02/NQ-CP và Nghị quyết số 11/NQ-CP của Chính phủ là đúng đắn và phù hợp với tình hình thực tế của đất nước, đồng thời củng cố thêm niềm tin của nhân dân đối với sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước trước những khó khăn, thách thức hiện nay.

Bên cạnh những kết quả đạt được nêu trên, Báo cáo cũng chỉ rõ những hạn chế, yếu kém cần phải tiếp tục khắc phục, trong đó nổi lên những vấn đề như một số chỉ tiêu quan trọng trong Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2011 không đạt được. Kinh tế vĩ mô chưa thật sự ổn định; lạm phát và lãi suất tín dụng tuy có giảm nhưng vẫn ở mức cao; nợ xấu của hệ thống ngân hàng có dấu hiệu tăng lên, thanh khoản của một số ngân hàng thương mại gặp khó khăn; áp lực đối với tỷ giá còn lớn; thị trường chứng khoán và thị trường bất động sản giảm sút. Sản xuất kinh doanh nói chung và sản xuất công nghiệp nói riêng gặp nhiều khó khăn với tồn kho ở mức khá cao, nhất là vào cuối quý III và đầu quý IV.

Đời sống của nhân dân, nhất là người nghèo, người lao động có thu nhập thấp, công nhân ở các khu công nghiệp, các đối tượng chính sách xã hội và đồng bào dân tộc thiểu số còn nhiều khó khăn. Tham nhũng, lãng phí chưa được đẩy lùi. Ùn tắc và tai nạn giao thông tuy có giảm nhưng còn khá nghiêm trọng; khiếu kiện đông người, đình công còn xảy ra ở nhiều nơi; ô nhiễm môi trường, tội phạm, tệ nạn xã hội,... còn nhiều mặt bức xúc.

Kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô là ưu tiên số một

Phát biểu gợi ý những vấn đề cần tập trung thảo luận tại Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh, năm 2012, nhiệm vụ ưu tiên số một vẫn là kiểm soát lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô. Phấn đấu đưa lạm phát năm tới xuống còn 9%; kiểm soát được nhập siêu; tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, tăng trưởng kinh tế khoảng 6%; đảm bảo an sinh xã hội...

Với tinh thần đó, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đề nghị các đại biểu của các Bộ, ngành, địa phương đóng góp tích cực vào Dự thảo Nghị quyết của Chính phủ về những giải pháp chủ yếu chỉ đạo, điều hành thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và dự toán ngân sách Nhà nước năm 2012, trong đó tập trung mạnh vào những giải pháp thực hiện mục tiêu ưu tiêu của năm 2012 là kiểm soát lạm phát; ổn định kinh tế vĩ mô, duy trì tăng trưởng ở mức khoảng 6%; các giải pháp cho tái cấu trúc nền kinh tế, trong đó có tái cơ cấu đầu tư công, tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước để thực hiện được vai trò trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và để hoạt động hiệu quả hơn; tái cơ cấu hệ thống ngân hàng để ngân hàng hoạt động lành mạnh, hiệu quả.

Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng nhấn mạnh, việc đánh giá những thành quả đạt được không chỉ để ngợi ca thành tích mà để đúc rút những mô hình hay, kinh nghiệm tốt trong phát triển kinh tế-xã hội, chỉ rõ những tồn tại, hạn chế để khắc phục…

Những kết quả đạt được trong phát triển kinh tế-xã hội năm 2011 là cơ sở, tiền đề quan trọng để chúng ta thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội của năm 2012, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nói.