Nói đến Thủ đô HN, không thể không nhắc đến Nhà hát Lớn. Bởi đây không chỉ là một công trình kiến trúc nghệ thuật độc đáo mà còn là nơi diễn ra các hoạt động yêu nước, gắn liền với những sự kiện lịch sử quan trọng...
Bắt đầu khởi công xây dựng vào năm 1901, Nhà hát Lớn được Chính quyền thực dân Pháp hoàn thành vào năm 1911. Tựa theo mẫu Nhà hát Opéra Garnier ở Pháp, nhưng Nhà hát Lớn do hai kiến trúc sư Harlay và Broyer thiết kế vẫn có vóc dáng riêng với những chi tiết được tìm tòi kết hợp kiểu kiến trúc cổ Hy Lạp Coranhtơ và kiểu lâu đài Tuylory - Pháp...
Theo từ điển Bách khoa toàn thư mở Wikipedia, dù ra đời muộn hơn các Nhà hát ở Sài Gòn và Hải Phòng nhưng Nhà hát Lớn HN có kiến trúc hoàn chỉnh nhất và trở thành một hình ảnh quen thuộc đặc trưng của TP HN.
Bên cạnh giá trị kiến trúc, Nhà hát Lớn và Quảng trường Cách mạng tháng Tám thuộc phường Tràng Tiền, quận Hoàn Kiếm HN ngày nay còn là nơi chứng kiến những sự kiện lịch sử như: cuộc mít tinh ra mắt mặt trận Việt Minh - 17.8.1945, đoàn quân giải phóng Việt Bắc về HN ra mắt tại quảng trường trước Nhà hát Lớn HN, ngày 16.9.1945 diễn ra Tuần lễ vàng, tháng 10.1945 tổ chức ngày Nam Bộ kháng chiến, ngày 5.3.1945 Quốc hội nước VN dân chủ Cộng hòa họp khóa đầu tiên tại Nhà hát Lớn HN, ngày 2.9.1946 mít tinh kỉ niệm 1 năm chính quyền VN dân chủ cộng hòa và lần đầu tiên Bác Hồ đặt chân vào Nhà hát Lớn, ngày 28.10.1946 Quốc hội họp khóa II thông qua Hiến pháp đầu tiên của VN...
Nhà sử học Dương Trung Quốc nhận định: Nhà hát Lớn HN là một dấu son trên bản đồ HN. Thực tế, qua 100 năm tồn tại Nhà hát Lớn HN vẫn luôn là sân khấu sang trọng bậc nhất của cả nước.
Chương trình đầu tiên công diễn tại đây là vở hài kịch Chuyến đi của ông Perrichon do một nhóm nghệ sĩ nghiệp dư người Pháp đang sống và làm việc ở HN trình diễn tối ngày 9.12.1911 trong dịp Lễ khai trương Nhà hát.
Vở kịch Chén thuốc độc của nhà biên kịch, nhà văn Vũ Đình Long công diễn đêm 22.10.1921 chính là chương trình nghệ thuật đầu tiên của một tác giả VN, do người VN tổ chức... Hiện mỗi năm Nhà hát Lớn HN thực hiện trung bình khoảng 400 buổi diễn khác nhau cho các nghệ sĩ, đoàn nghệ thuật trong và ngoài nước.
Một bức ảnh qúy về Nhà hát Lớn HN được trưng bày trong dịp này
Trải qua 100 năm “trơ gan cùng tuế nguyệt”, nhiều kiến trúc sư thế giới vẫn khẳng định Nhà hát Lớn HN là một trong những công trình kiến trúc đẹp nhất Đông Nam Á. Ghi nhận những giá trị cả về nghệ thuật và lịch sử, ngày 1.11.2011 Bộ VHTTDL đã có Quyết định 3524/QĐ - BVHTTDL về việc xếp hạng di tích quốc gia Di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật Nhà hát Lớn HN và Quảng trường Cách mạng tháng Tám phường Tràng Tiền, quận Hoàn Kiếm, TP HN. Tại lễ kỉ niệm 100 năm Nhà hát Lớn HN, lễ công bố và trao danh hiệu này sẽ được tổ chức trang trọng.
Trong dịp này có nhiều hoạt động ý nghĩa “mừng thọ” Nhà hát Lớn HN tròn 100 năm tuổi. Tại lễ kỷ niệm 100 năm di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật Nhà hát Lớn HN được tổ chức vào sáng 9.12, một chương trình nghệ thuật do Nhà hát Ca múa nhạc VN dàn dựng sẽ trình diễn những bài hát ý nghĩa như Thăng Long văn hiến Kinh kỳ do nhạc sĩ Đức Trịnh sáng tác, Hà Nội linh thiêng và hào hoa - Lê Mây, Bên dòng sông Cái - Phó Đức Phương, Người Hà Nội - Nguyễn Đình Thi, VN gấm hoa - Minh Châu... với sự tham gia của nhiều ca sĩ tên tuổi như NSƯT Việt Hoàn, Đăng Dương, tập thể ca, múa Nhà hát Ca múa nhạc VN...
Trong sảnh Nhà hát Lớn HN, với những bức ảnh về Nhà hát 100 tuổi qua nhiều thời kỳ lịch sử cũng sẽ đem đến những khoảnh khắc, góc nhìn thú vị như một “biên niên sử” bằng ảnh của Nhà hát Lớn HN.
Tại buổi lễ này, Bộ VHTTDL sẽ chính thức công bố Quyết định về việc xếp hạng di tích quốc gia là Di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật Nhà hát Lớn HN và Quảng trường Cách mạng tháng Tám phường Tràn g Tiền, quận Hoàn Kiếm, TP HN.
Nguồn "Báo Văn Hóa"