Theo Chi cục Thủy sản, tổng số tàu cá trên địa bàn tỉnh hiện có 2.538 chiếc, trong đó, số tàu cá từ 15m trở lên là 894 chiếc, số tàu cá đang hoạt động là 888 chiếc (100% tàu cá đang hoạt động lắp thiết bị giám sát hành trình, có 6 tàu cá năm bờ không tham gia khai thác thủy sản). Trong thời gian qua, tỉnh đã chỉ đạo ngành nông nghiệp tích cực làm việc trực tiếp với các địa phương để thống kê, xử lý nhóm tàu “3 không” (không đăng ký, không giấy phép khai thác, không đăng kiểm), tàu hết hạn giấy phép. Bên cạnh đó, thực hiện nghiêm việc truy xuất nguồn gốc khai thác thủy sản; hầu hết tàu cá hoạt động vùng khơi đều được kiểm tra trước khi rời cảng và cập cảng. Qua theo dõi, trong nhiều năm qua không có trường hợp tàu cá Ninh Thuận tham gia khai thác hải sản trên biển xâm phạm, vi phạm vùng biển nước ngoài bị bắt giữ, trả về.
Thực hiện công tác truy xuất nguồn gốc sản phẩm khai thác, các cấp ngành đã triển khai thực hiện nghiêm túc, hầu hết tàu cá hoạt động vùng khơi đều được kiểm tra trước khi rời cảng và cập cảng. Đến nay, đã thẩm định và cấp 212 giấy xác nhận nguồn gốc nguyên liệu thủy sản khai thác. Trong việc triển khai thực hiện Hệ thống phần mềm truy xuất nguồn gốc thủy sản điện tử (eCDT), đến thời điểm hiện tại các lực lượng bộ đội biên phòng tỉnh, cảng cá tỉnh, Chi cục Thủy sản đều đã có thể tham gia thao tác trên hệ thống (duyệt cập cảng, rời cảng trên hệ thống eCDT cho 1.015 trường hợp; rời cảng 669 trường hợp, cập cảng 346 trường hợp).
Bộ đội biên phòng tỉnh tuyên truyền, hướng dẫn ngư dân chấp hành quy định về IUU.
Về giấy phép khai thác thủy sản, toàn tỉnh còn 136 tàu chưa được cấp, cấp lại giấy phép, đa phần các tàu cá thuộc vùng ven bờ và lộng, hiện cơ quan chức năng đang phối hợp với chính quyền địa phương tiếp tục yêu cầu các tàu cá này thực hiện cấp phép khai thác thủy sản theo quy định. Về đăng ký tàu cá, qua rà soát các địa phương đã trình UBND tỉnh công bố 412 tàu cá thuộc diện tàu “3 không”, đến nay đã đăng ký được 396/412 tàu, đạt trên 96% (còn 14 tàu trên 12m không đảm bảo an toàn kỹ thuật nên cơ sở đăng kiểm không cấp giấy chứng nhận và 2 tàu dưới 12m hiện đang ở ngoài tỉnh, chủ tàu không đến được). Đến trước ngày 25/12/2024, các địa phương tiếp tục đề nghị công bố bổ sung 192 tàu thuộc diện “3 không” để đăng ký, tuy nhiên do hiệu lực của Thông tư số 06/2024/TT-BNNPTNT chỉ áp dụng đến hết ngày 31/12/2024 nên việc đăng ký cho các tàu cá này không tiếp tục thực hiện được.
Trong năm 2024, lực lượng kiểm ngư của địa phương đã tổ chức kiểm tra 300 lượt tàu cá hoạt động khai thác hải sản trên biển, xử phạt 16 trường hợp với số tiền 20,085 triệu đồng; phối hợp với lực lượng biên phòng xử lý 123 trường hợp với 507 triệu đồng, trong đó có 6 trường hợp, với 160 triệu đồng do vi phạm các quy định về VMS và hoạt động khai thác sai vùng. Tuy nhiên, việc xử lý các tàu cá vi phạm quy định về ngắt kết nối VMS gặp rất nhiều khó khăn do các tàu cá hoạt động trên biển thường gặp sự cố về kỹ thuật làm cho việc duy trì tín hiệu bị gián đoạn; một số tàu cá của tỉnh thường xuyên hoạt động ở ngoài tỉnh dài ngày không về (chủ yếu tại các khu vực phía Nam), công tác phối hợp xác minh, xử lý gặp nhiều khó khăn. Bên cạnh đó, trên địa bàn tỉnh hiện nay, hạ tầng các cảng cá bị xuống cấp, không bảo đảm an toàn vệ sinh đã ảnh hưởng đến các hoạt động tháo gỡ “thẻ vàng”. Lực lượng kiểm tra, kiểm soát tàu cá hiện còn mỏng, chưa đáp ứng được mục tiêu thực hiện kiểm tra, kiểm soát 100% tàu cá qua cảng, phương tiện tuần tra kiểm soát trang bị cho lực lượng kiểm ngư hiện có không đáp ứng được hoạt động kiểm tra, kiểm soát tại vùng lộng. Việc triển khai khắc phục các tồn tại trong công tác chống khai thác IUU, gặp nhiều khó khăn, do các tàu cá thuộc diện chưa đăng ký, đăng kiểm, chưa cấp phép khai thác. Qua rà soát thực tế, rất nhiều tàu cá đã không còn hoạt động tại địa phương do bị chìm, bỏ bờ, bán khỏi địa phương; nhiều tàu cá được mua, bán qua nhiều chủ tàu nên không nhớ rõ thông tin của chủ ban đầu. Công tác triển khai sử dụng hệ thống truy xuất eCDT bước đầu đưa vào sử dụng gây bỡ ngỡ, khó khăn cho ngư dân khi mới tiếp cận với ứng dụng, thao tác trên điện thoại; việc truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác gặp nhiều khó khăn.
Ông Nguyễn Khắc Lâm, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, cho biết: Trong thời gian tới, nhằm tiếp tục đẩy mạnh công tác chống khai thác IUU và phát triển bền vững ngành thủy sản tỉnh Ninh Thuận đã chỉ đạo các ngành, đơn vị, địa phương tiếp tục tuyên truyền, quán triệt và triển khai thực hiện Chỉ thị số 32-CT/TW và Nghị quyết số 52/NQ-CP ngày 22/4/2024, Kế hoạch số 309-KH/TU ngày 14/5/2024 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về tăng cường sự chỉ đạo của Đảng đối với công tác chống khai thác hải sản IUU và phát triển bền vững ngành thủy sản. Tiếp tục tăng cường kiểm tra, kiểm soát tại các cửa biển, kiên quyết không cho tàu cá tham gia khai thác hải sản khi chưa lắp giám sát hành trình, chưa đánh dấu tàu cá, chưa được cấp giấy phép khai thác thủy sản hoặc giấy phép. Ngăn chặn các tàu cá có dấu hiệu vi phạm ranh giới cho phép trên biển khai thác thủy sản trái phép. Xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm IUU; lập danh sách tàu cá chưa lắp đặt VMS, chưa cấp phép khai thác thủy sản, các tàu cá có nguy cơ vi phạm vùng biển nước ngoài, để các ngành, địa phương phối hợp quản lý chặt chẽ. Các lực lượng chức năng, chú trọng công tác kiểm soát tàu cá ra vào cảng, kiểm soát sản lượng thủy sản bốc dỡ qua cảng, truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác theo quy định, có sự kiểm tra đối chiếu dữ liệu từ nhật ký khai thác thủy sản, cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia VNFishbase, hệ thống giám sát hành trình tàu cá.
Anh Tuấn